Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế (BHXH, BHYT) là chính sách quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta, là quyền lợi thiết thân đối với người lao động (NLĐ). Với chức năng bảo vệ quyền lợi NLĐ, tổ chức công đoàn các cấp có trách nhiệm tuyên truyền, vận động người sử dụng lao động, NLĐ và các cơ quan liên quan thực thi đúng Luật BHXH, BHYT.
ĐƯA CHÍNH SÁCH ĐẾN VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG
Phần lớn NLĐ tại các đơn vị, doanh nghiệp hiện nay biết rõ quyền lợi của mình về chế độ chính sách BHXH, BHYT. Điển hình ở một số doanh nghiệp ngoài quốc doanh, NLĐ yêu cầu phải đóng BHXH, BHYT trong thỏa ước lao động hoặc khi đặt bút ký hợp đồng lao động với chủ doanh nghiệp. Đồng thời, về phía doanh nghiệp, khi tuyển dụng lao động, cũng thông báo công khai quyền lợi tham gia BHXH, BHYT của NLĐ. Kết quả khả quan ấy xuất phát từ nỗ lực của ngành chức năng trong công tác tuyên truyền vận động. Bà Trần Thị Như Huệ, Phó ban Chính sách - Xã hội LĐLĐ tỉnh cho biết: “Chế độ BHXH được nhiều NLĐ quan tâm, nhất là lao động làm việc trong khối doanh nghiệp. Trong những câu hỏi mà Văn phòng Tư vấn pháp luật thuộc LĐLĐ tỉnh nhận được thời gian qua, hầu hết các nội dung là về chính sách chế độ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Vì vậy, trong công tác tuyên truyền cũng như thông qua kiểm tra của công đoàn hay của đoàn kiểm tra liên ngành, chúng tôi luôn đặt vấn đề đăng ký tham gia BHXH cho NLĐ. Đây cũng là một tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức công đoàn cơ sở nhằm góp lên tiếng nói bảo vệ quyền lợi chính đáng của NLĐ”.
Nhiều công đoàn cơ sở ở các doanh nghiệp đã tổ chức tuyên truyền Luật BHXH, BHYT thông qua các hình thức như tổ chức lồng ghép vào các hội thi tìm hiểu pháp luật lao động, phát tài liệu thông tin về chính sách BHXH, BHYT… Ông Nguyễn Thái Hòa, thành viên Ban chấp hành công đoàn một đơn vị ngoài quốc doanh, cho biết: “Chúng tôi luôn thông báo rộng rãi trên bản tin nội bộ những thông tin mới về BHXH để NLĐ nắm bắt. Đôi khi chính họ nhắc nhở cán bộ doanh nghiệp thực hiện quyền lợi đảm bảo đúng chế độ cho họ”. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp thành lập tổ tư vấn pháp luật tại cơ sở, tạo điều kiện giúp NLĐ nắm bắt các chế độ chính sách về BHXH một cách rõ ràng, đồng thời hiểu sâu sắc hơn trách nhiệm của mình trong quan hệ lao động.
VAI TRÒ CÔNG ĐOÀN ĐƯỢC KHẲNG ĐỊNH
Ông Ngô Hưng, Trưởng phòng Chính sách BHXH tỉnh, cho biết: “BHXH tỉnh thường xuyên tiếp nhận đơn thư hỏi về các chế độ chính sách và quyền lợi của NLĐ khi tham gia đóng bảo hiểm. Điều đó cho thấy, trong số những quy định của Bộ luật Lao động, NLĐ rất quan tâm đến chính sách BHXH. Nhưng thực tế vẫn có người chưa hiểu rõ các quy định về chính sách này. Nhiều trường hợp do không hiểu rõ Luật BHXH nên NLĐ đã bị các chủ doanh nghiệp phớt lờ quyền lợi, giải quyết không thỏa đáng hoặc thoái thác trách nhiệm, gây thiệt thòi dẫn tới những bức xúc, khiếu nại như đã từng xảy ra. Ngược lại, không ít vụ việc NLĐ đòi hỏi quyền lợi vượt quá quy định của luật, ảnh hưởng thời gian và công sức giải thích của chủ sử dụng lao động… Nguyên nhân một phần là do công tác tuyên truyền của ngành chức năng còn hạn chế, song cũng có trách nhiệm của nhiều tổ chức công đoàn cơ sở vì ít quan tâm đến công tác này. Ông Hồ Hồng Nam, Phó chủ tịch LĐLĐ tỉnh, cho biết: LĐLĐ tỉnh và BHXH Phú Yên đã ký Quy chế phối hợp liên ngành nhằm tăng cường phối hợp công tác tuyên truyền, giám sát, thực thi chính sách pháp luật về BHXH, BHYT. Theo đó, chú trọng các hoạt động tuyên truyền chính sách pháp luật BHXH, BHYT đến người lao động; chú trọng thông tin về người lao động tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhằm tăng cường công tác phát triển công đoàn cơ sở, phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT. Đồng thời, vận động các đơn vị sử dụng lao động thực hiện nghiêm pháp luật BHXH, BHYT. Hàng năm, công đoàn các cấp đều tổ chức hàng trăm buổi nói chuyện, hướng dẫn chính sách, chế độ BHXH theo quy định mới. Thực hiện tư vấn cho công nhân lao động hiểu biết hơn về chế độ chính sách BHXH để họ tự bảo vệ quyền lợi của mình trước pháp luật.
Những năm trở lại đây, qua kiểm tra các doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh, có thể nhận ra đa số các doanh nghiệp đã thành lập tổ chức công đoàn đều ít nhiều có đăng ký tham gia BHXH. Đây là điểm đáng ghi nhận về sự nỗ lực của công đoàn các cấp, khẳng định vai trò đại diện, chỗ dựa cho NLĐ về quyền lợi BHXH, BHYT.
KHÁNH VY
