Tôm là đối tượng có giá trị kinh tế cao nhưng tương đối khó nuôi. Vì vậy, ngay từ đầu vụ người nuôi cần phải tránh những yếu tố bất lợi có thể làm tăng nguy cơ thất bại trong vụ nuôi…
Yếu tố ngoại cảnh: Khi tôm được giá, người nuôi tôm thường biến những diện tích đất có thể để nuôi tôm mà không tính đến những yếu tố ngoại cảnh không thích hợp như vùng đất có kết cấu và tính chất không phù hợp để xây dựng hệ thống nuôi. Các vùng đất nhiễm phèn nặng hay có độ kiềm quá cao, những vùng đất chứa nhiều chất hữu cơ làm ao bị thẩm lậu, rò rỉ… Ao nuôi như vậy dễ làm cho tôm bị stress, dễ nhiễm bệnh. Không đủ nước cấp cho hệ thống nuôi khiến mùa vụ bị chậm. Không đủ nước thay khi nước ao bị bẩn hay khi xử lý hóa chất cần thay nước. Hệ thống cấp thoát nước không tốt làm cho việc thoát nước không kịp thời, tồn đọng nước bẩn, gây ô nhiễm cho khu nuôi.
Đối với các khu nuôi thâm canh và thâm canh tập trung không có hệ thống xử lý nước thải tốt là nguy cơ chính dẫn đến ô nhiễm hữu cơ nghiêm trọng cho vùng nuôi. Việc không ngăn chặn được sinh vật mang mầm bệnh (tôm hoang dã, cua còng, giáp xác…) xâm nhập sẽ tạo nguy cơ lây nhiễm bệnh, nhất là bệnh truyền nhiễm như đốm trắng, đầu vàng.
Quản lý kỹ thuật: Hệ thống thiết bị kỹ thuật, công trình phụ trợ chưa hoàn chỉnh, chưa đảm bảo các điều kiện môi trường tối ưu cho tôm. Không gây được màu nước đạt yêu cầu (thường gặp ở các ao nuôi thâm canh), làm tôm thiếu thức ăn tự nhiên trong giai đoạn đầu khi thả, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của tôm ở giai đoạn tiếp theo. Quản lý chất lượng nước chưa đạt yêu cầu (lượng ôxy hòa tan thấp, pH biến động mạnh, khí độc tăng cao…), tác động trực tiếp đến sức khỏe tôm nuôi, tạo cơ hội cho mầm bệnh phát sinh. Quản lý thức ăn không hợp lý, gây ô nhiễm ao nuôi làm cho tôm dễ mắc bệnh. Không phát hiện kịp thời các dấu hiệu bệnh của tôm để đưa ra các biện pháp phòng trị kịp thời. Khi ao tôm bị bệnh, nhiều người nuôi tôm có tâm lý giấu bệnh khiến dịch bệnh càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Chất lượng con giống: Con giống chất lượng kém, khả năng đề kháng và chống chịu với môi trường sẽ kém. Đây là điều mà nhiều người nuôi thường chủ quan khi thả tôm giống, nhất là với nuôi tôm quảng canh. Tôm giống kém chất lượng không chỉ ảnh hưởng ngay vụ nuôi đó mà còn ảnh hưởng đến các vụ sau, nhất là dịch bệnh. Khi mua tôm giống, người nuôi thường chọn bằng cảm quan là chính, chưa chú ý đến khâu kiểm dịch tôm. Đây là cơ hội để tôm giống kém chất lượng len lỏi vào các vùng nuôi.
Hiện nay, nhiều địa phương xuất hiện tình trạng thả nuôi tôm thẻ chân trắng theo hình thức quảng canh, tôm - lúa. Đây là điều hết sức nguy hiểm bởi tôm thẻ chân trắng chỉ thích hợp với hình thức nuôi công nghiệp. Cách làm này vừa không mang lại hiệu quả kinh tế, vừa tạo ra những áp lực lên nhu cầu tôm giống, sự phát sinh và lây lan dịch bệnh. Sự thiếu thông tin tuyên truyền và quản lý lỏng lẻo của cơ quan chức năng cũng là nguyên nhân làm cho vấn đề tôm giống đầu vụ nuôi trở nên “rối ren”.
NGỌC NHƯ (tổng hợp)