Xu hướng chuyển thể các tác phẩm văn học kinh điển thành truyện tranh không còn là điều mới lạ đối với độc giả. Thị trường sách truyện tranh Việt Nam thời gian gần đây nổi đình đám với seris Danh tác Việt Nam - tức truyện tranh hóa các tác phẩm văn học hiện thực giai đoạn 1930-1945. Liệu bạn đọc có dễ dàng chấp nhận không khi “bộ mặt” của một giai đoạn văn học như Giông tố, Chí Phèo… được chuyển thể thành dạng khác?

Chí Phèo, chị Dậu... bước vào truyện tranh khiến các bạn trẻ say mê - Ảnh: T.DÂN

 

LUỒNG GIÓ MỚI

Bàn về xu hướng chuyển hóa tác phẩm văn học hiện thực phê phán sang thể loại truyện tranh, nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên, Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội, khẳng định: “Trong tình hình văn học và vấn đề văn hóa đọc đang bị khủng hoảng nghiêm trọng thì đó là một việc làm tốt. Trên thế giới đã có rất nhiều tác phẩm kinh điển được truyện tranh hóa như Thủy Hử, Phong thần… và cũng có nhiều danh tác rút gọn. Xu hướng này thường bị… phản đối song thực tế lại có ý nghĩa rất lớn trong việc kích thích bạn đọc, nhất là lớp trẻ mạnh về tiếp nhận qua thị giác và những người không có thời gian để đọc sách. Sự kích thích ban đầu này sẽ khiến bạn đọc tìm về nguyên tác để đọc, tìm hiểu và “thẩm thấu” tốt hơn”.

CÒN NHIỀU “HẠT SẠN”

Không thể phủ nhận sức hút của chàng Chí, chị Dậu… khi bước vào truyện tranh, thế nhưng, theo tìm hiểu của chúng tôi, bộ Danh tác Việt Nam vẫn còn khá nhiều “sạn”, nhất là khâu hình ảnh. Nếu như bạn đọc không biết đó là những Chí Phèo, Giông tố, Tắt đèn… nổi danh, sẽ dễ dàng nhầm lẫn các tác phẩm “tranh hóa” là của… Nhật bởi hình vẽ không khác mấy so với truyện manga của nước này. Sự thuần Việt và đặc biệt là bức tranh xã hội Việt Nam với những người nông dân cùng khổ, ở “dưới đáy xã hội” vẫn không được lột tả nổi bật. Hình ảnh chị Dậu trong truyện tranh với đôi mắt to tròn, long lanh và gương mặt trái xoan đã đi ngược lại với một chị Dậu khắc khổ, lam lũ và cằn cỗi, tiêu biểu cho thân phận người phụ nữ của xã hội cũ trong nguyên tác. Còn Chí Phèo lại mang dáng dấp của tên… hung thần, ác nhân vốn đầy rẫy trong truyện manga hơn là một gương mặt bặm trợn che giấu nỗi đau đi tìm lương thiện mà sinh thời Nam Cao đã dày công xây dựng! Một điểm nữa dễ nhận thấy trong các tác phẩm hiện thực nói trên là nghệ thuật xây dựng ngôn từ, khả năng diễn đạt với lối hành văn tự sự - đỉnh cao góp phần làm nên thành công của các tác phẩm - đã… mất. Bởi các tác phẩm khi được truyện tranh hóa với 90% là các mẩu đối thoại đã làm mất đi chất nghệ thuật, lối dẫn và kể chuyện của tác giả. Đọc truyện tranh, độc giả không còn thấy được ngòi bút sắc sảo, gân guốc đầy soi mói với một giọng văn lạnh lùng của Nam Cao hay cái cười mỉa mai, trào phúng của Vũ Trọng Phụng.

Truyện tranh hóa văn học hiện thực là một ý tưởng mới, nhận được sự ủng hộ, giúp làm phong phú thêm thể loại truyện tranh trong nước cũng như để bạn đọc tiếp cận dễ dàng hơn với tác phẩm văn học. Song thiết nghĩ cần phải có sự đầu tư chỉn chu hơn để tác phẩm không những hấp dẫn, gần gũi còn mà giúp bạn đọc hiểu hơn về tinh thần, cốt cách một dòng văn học của nước nhà.

TUYẾT DÂN