Một chiều tôi về lại quê nhà, đón tôi ở đầu ngõ vẫn là dáng hình thân thuộc ấy. Cao gầy, mảnh khảnh, chậm rãi, ông mỉm cười chào đứa cháu út thân thương. Dưới tán lá mãng cầu sum suê, ông đã kê sẵn cái chõng tre, ấm chè vối sóng sánh vàng cùng điếu thuốc lào xưa cũ. Tháng 7 với ông tôi rất đặc biệt, bởi tháng 7 đã khơi gợi trong ký ức của ông bao nhiêu hoài niệm, vui buồn. Ông vẫn thường ngồi ở chõng tre mỗi buổi chiều, ánh mắt nhìn bâng khuâng xa xăm vô định. Tôi biết ông đang có nhiều nỗi niềm của ngày xưa cũ, của năm tháng khoác lên mình chiếc áo lính Bộ đội Cụ Hồ chiến đấu cùng đồng đội.
Mấy chục năm trôi qua nhưng ký ức trong ông chẳng thể nào nhòa phai. Ông vẫn còn giữ lại tấm áo trấn thủ năm xưa, đôi dép cao su, và chiếc mũ tai bèo. Năm tháng ấy đói khổ, không nghĩ ngợi gì nhiều, ông cùng nhiều thanh niên trai tráng trong làng xông xáo vào Nam ra Bắc chống giặc ngoại xâm. Ông hay kể cho con cháu về những tháng ngày ông đi đánh giặc. Cơm ăn không đủ no, áo mặc không đủ ấm, nước uống thiếu thốn, hàng tháng trời ở trong rừng, bệnh tật hoành hành… Mỗi lần ông kể chuyện mắt ông đều đỏ hoe, những đồng đội của ông có người vì bom rơi trúng, có người lại vì bệnh tật mà mất.
Không ở trong thời cuộc nhưng qua lời kể của ông dường như trước mắt tôi là những thước phim sống động, chân thực nhất về những tháng ngày đất nước đỏ lửa. Ông nói nhớ nhất dấu ấn “mùa hè đỏ lửa” và “81 ngày đêm ở Thành cổ Quảng Trị”. Đó là ngày tháng gian khổ, ác liệt của mặt trận Bình - Trị - Thiên. Giặc ngoại xâm điên cuồng tấn công Thành cổ gây sức ép cho quân dân Việt Nam. Với quyết tâm “giữ vững trận địa, quyết không cho quân địch cắm cờ trên nóc Thành cổ”, mùa hè năm 1972 thực sự là một mùa hè đỏ lửa. Những thanh niên như ông năm ấy chẳng màng tới bản thân, liều mình đánh giặc cứu nước. Ông và một số đồng đội ít ỏi may mắn được sống sót nhưng phải mang thương tật trên người. Trong khi rất nhiều đồng đội khác đã vĩnh viễn nằm lại nơi khúc ruột miền Trung.
Mấy chục năm trôi qua, những gì còn lại trong ông là ký ức và những tấm huân, huy chương cao quý được Nhà nước trao tặng. Hàng năm, đến dịp 27/7, ông lại mang chúng ra ngắm nghía, hoài niệm.
Sau này khi lớn lên, hiểu rõ ngọn ngành những việc ông làm tôi thấy thương ông và đồng đội của ông hơn bao giờ hết. Thế hệ của tôi được sinh ra trong hòa bình, được hưởng cuộc sống hạnh phúc ấm no, đủ đầy thật biết ơn công lao to lớn của những người lính Cụ Hồ năm xưa, biết phải sống sao cho thật có ích, xứng đáng với sự hy sinh của thế hệ cha ông.
TĂNG HOÀNG PHI
