Tôi tự hào sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Phú Yên, quê hương có nhiều danh thắng đã đi vào thi ca nhạc họa, đi vào lòng người, đặc biệt là những du khách đến với Tuy Hòa. Ngoài núi Nhạn thơ mộng yên bình soi mình bên dòng sông Chùa (nhánh của sông Ba) thì hình ảnh ngọn núi Chóp Chài như hình tượng con rùa vươn ra biển Đông luôn hiện hữu trong tôi với nhiều cảm xúc. Vẫn biết sông núi là tự nhiên nhưng riêng tôi thương Chóp Chài vì nó là núi mồ côi một mình trong lòng thành phố.
Tôi có ông anh kết nghĩa ở thôn Liên Trì, nhà nằm cạnh chân núi Chóp Chài. Ông không là đại gia nhưng có tâm hồn "bầu rượu - túi thơ" nên cũng xây dựng một khoảng không gian nho nhỏ ở sân sau nhà đủ để bầu bạn đến thăm và cùng đối ẩm. Nhân dịp dự "ăn khao" cậu trai trưởng của anh nhận bằng tiến sĩ Toán học bên Tây (Pháp), tôi được nghe anh kể về chuyện Chóp Chài ngày xưa và nay... Nói với góc độ nhà nghiên cứu văn hóa dân gian "Nếu ví sông Ba như một con rồng uốn khúc giữa sóng lúa bạt ngàn, thì núi Chóp Chài như một con rùa nằm sát quốc lộ 1. Thế long - quy đã tạo thành khí thiêng sông núi, địa linh nhân kiệt của quê hương Phú Yên" và trong cao hứng anh hát lại câu ru con ngày xưa mẹ anh và những người mẹ ở đây thường ầu ơ... “Núi Chóp Chài cao chi lắm... bấy/ Trông mãi trông hoài... không thấy người thương…”, mọi người vỗ tay tán thưởng, riêng tôi nhìn lên ngọn núi và tự dưng thấy thương cho người con gái sao không dám bày tỏ để yêu đơn phương, trông ngóng chi về Chóp Chài rồi tự trách...
Khi mùa đông về, nhất là những ngày mưa dầm dề, nhìn núi Chóp Chài buồn lắm. Cả ngày bầu trời xám lạnh, mây luôn "đội mũ" trên chóp núi. Nay lớn và trưởng thành, tôi mới biết giá trị của thiên nhiên tạo ra khi Chóp Chài "đội mũ" là ắt sẽ có mưa. Ngẫm lại đúng như lời dân gian đúc kết "Chóp Chài đội mũ/ Mây phủ Đá Bia/ Ếch, nhái kêu lia/ Trời mưa như trút...".
Tôi có mấy người bạn ở Quảng Nam thời học phổ thông trung học, vừa rồi nhân kỷ niệm 40 năm Trường cấp 3 Vừa học vừa làm Sơn Thành (1978-2018), trong cuộc hội ngộ ấy, bạn tôi thừa nhận: "Quê ông có núi Chóp Chài nằm trong thành phố quá đẹp, hơn ngoài tui nhiều...". Hỏi ra mới vỡ lẽ, ở thôn Châu Lâm, xã Bình Trị, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam, quê bạn tôi cũng có núi Chóp Chài nhưng đó là hệ thống dãy núi chứ không phải “độc tôn” một ngọn núi Chóp Chài như ở Tuy Hòa.
Hầu hết người dân sống ở chân núi Chóp Chài làm nghề truyền thống trồng hoa và cây cảnh... Trong cuộc sống thường nhật vẫn còn không ít gia đình nấu ăn bằng bếp củi tạo nét dân dã cho Chóp Chài. Mỗi chiều về, những làn khói lam tỏa bay cùng với tiếng chuông ngân vang từ những ngôi chùa ẩn hiện ở lưng chừng núi đã tạo nên một bức tranh Chóp Chài dung dị, hiền hòa và yên lành sao quá đỗi thân thương.
Chóp Chài quê hương tôi hôm nay là viên ngọc quý giữa lòng thành phố Tuy Hòa đang được nghiên cứu toàn diện để phát triển du lịch cộng đồng, mà điểm nhấn là du lịch tâm linh, hy vọng sẽ tạo một nét chấm phá mới cho sự phát triển của Phú Yên.
HOÀNG HÀ THẾ
