Vào rằm Nguyên tiêu 2014, lần đầu tiên nhà thơ Phùng Hiệu đọc thơ trên núi Nhạn. Anh cũng có nhiều bài viết ngay lúc đó trên Nhà báo & Công luận về hội thơ giàu truyền thống nhất nước này. Ít ai biết rằng chàng trai vạm vỡ, nhiệt huyết này có một số phận hết sức đặc biệt…
Phùng Hiệu tâm sự với tôi rằng, nếu không có gì thay đổi, anh sẽ trở lại với Hội thơ Nguyên tiêu Phú Yên lần thứ 35 đầu xuân năm Ất Mùi 2015. Anh nói, chỉ khi đến đây mới cảm nhận hết sự thiêng liêng của thi ca như thế nào.
Cao lớn, nước da rám nắng, thoạt nhìn Phùng Hiệu có vóc dáng của một lực điền. Khi đội trên đầu chiếc mũ bảo hiểm, trông anh “oai” như một quản đốc công trường. Thực ra anh còn hơn thế: chỉ huy nhiều quản đốc công trường, với vai trò giám đốc một công ty xây dựng, trang trí nội thất có thương hiệu ở TP Hồ Chí Minh. Cũng vì cái vẻ bề ngoài bụi bặm ấy mà nhiều người bất ngờ khi biết anh còn là một người có tâm hồn nghệ thuật và say mê sáng tạo thi ca.
NGHỊ LỰC VƯỢT KHÓ CỦA CHÀNG TRAI NGHÈO
Sinh năm 1976 ở Đà Nẵng, Phùng Hiệu sớm rời quê hương theo gia đình đi kinh tế mới ở tận miền núi Định Quán (tỉnh Đồng Nai). Đời sống quá khó khăn, Phùng Hiệu là con trai cả, người cha muốn anh nghỉ học để phụ giúp việc nương rẫy, hái củi, đốt than nuôi đàn em đông đúc. Bề ngoài theo ý cha, nhưng anh vẫn âm thầm “trốn” nhà đi học, sau khi cố gắng hoàn thành công việc được cha giao. Nhưng cuối cùng vì hoàn cảnh gia đình quá bĩ cực, anh cũng đành bỏ dở trung học. Đến tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, anh nhập ngũ, được phân bổ về Huyện đội Định Quán, rồi được học bổ túc văn hóa. Tốt nghiệp trung học và khóa chuyên môn cấp tốc, anh về lại cơ quan Huyện đội, làm công tác thống kê động viên tuyển quân.
Sau 3 năm hoàn thành nghĩa vụ quân sự, Phùng Hiệu trở về nhà, mong muốn học tiếp để có nghề nghiệp ổn định. Tuy nhiên, vì gia đình vẫn quá khó khăn nên anh quyết định vượt hàng trăm cây số xuống TP Hồ Chí Minh tìm kiếm cơ hội. Không nghề nghiệp, anh xin làm phụ hồ, đào đường, đúc ống cống cho công trình xây dựng đường ống nước ở gần cầu Bình Triệu. Ngày làm, đêm ngủ ngay trên công trường, có lúc thủy triều lên bất ngờ ướt ngập cả người. Hết làm cống, anh chuyển sang làm nhân viên tiếp thị, rồi mượn tiền thế chân để chạy thuê taxi. Anh cũng tranh thủ ôn lại bài vở và thi đậu vào Trường đại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh. Nhưng vừa làm vừa học được 2 năm thì sức kiệt, anh phải bảo lưu kết quả học tập, chuyên tâm chạy taxi để kiếm tiền tích lũy và giúp gia đình. Chạy xe taxi hoài cũng chẳng khá, anh xin vào làm tại một công ty điêu khắc hợp với sở thích, đồng lương cũng đỡ hơn, và còn học hỏi được kinh nghiệm cho nghề mỹ thuật.
Không thể mãi cam chịu thân phận làm thuê, Phùng Hiệu quyết tâm làm “cú” đột phá, chuyển sang kinh doanh. Bằng số tiền dành dụm, anh mở một cơ sở nhỏ sản xuất các sản phẩm điêu khắc vào năm 2000. Nhờ anh năng động, nắm bắt được nhu cầu thị trường, cơ sở kinh doanh phát triển nhanh chóng. 8 năm sau, hội đủ điều kiện tài chính và học tiếp, tốt nghiệp đại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, anh thành lập Công ty TNHH Xây dựng - Điêu khắc - Trang trí Lạc Hồng do mình đứng đầu. Dần dần Lạc Hồng trở thành một thương hiệu uy tín trong ngành nội thất xây dựng, đến nay có hơn 200 nhân viên, thực hiện nhiều công trình lớn trong và ngoài nước.
Thời bĩ cực của chàng nông dân nghèo trôi vào dĩ vãng. Con đường kinh doanh của anh đang hanh thông. Cuộc sống khá lên, anh không quên giúp đỡ những người khốn khó bằng những hoạt động từ thiện lặng lẽ…
DẤN THÂN TRONG THẾ GIỚI NGỤY TRANG
Cuộc đời ai cũng có những thăng trầm. Sự vượt khó của Phùng Hiệu thật đáng quý. Càng đáng quý hơn, trong bất kỳ hoàn cảnh nào anh cũng nuôi dưỡng trong mình giấc mơ nghệ thuật. Có năng khiếu mỹ thuật nhưng anh lại rất nặng lòng với thi ca và mê viết báo. Bây giờ thì cái tên Phùng Hiệu phần nào đã quen thuộc với bạn yêu thơ. Tuy nhiên, vài năm trước, khi anh xuất hiện trong giới văn nghệ, không ít ánh mắt nhìn phân vân không biết anh từ đâu đến mà trông kềnh càng, bặm trợn, chẳng có vẻ gì… thơ cả.
Từ thời còn lận đận anh đã làm thơ, chủ yếu là nên vần nên điệu, để thổ lộ tâm tình, tự an ủi mình, giải tỏa những thất bại trước tình yêu và cuộc sống. Hai tập thơ Tình không dám ngỏ (2008) và Thức giấc (2010) đã được xuất bản trong tâm thế ấy. Đó cũng là cơ sở để Phùng Hiệu được kết nạp vào Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh năm 2011. Sau những cuộc gặp gỡ, giao lưu với các nhà thơ đi trước, thế giới nghệ thuật thi ca thực sự “mở mắt” cho anh, giúp nâng trình độ thẩm mỹ thi ca, có cái nhìn khác đối với công việc sáng tạo, mà kết quả là tập thơ Trong thế giới ngụy trang ra đời giữa năm 2014, gây bất ngờ cho những ai đã từng đọc, từng biết thơ Phùng Hiệu “nên vần nên điệu” trước đây.
Ở lời giới thiệu tập thơ với tựa đề Một cách ngụy trang trong thế giới, nhà thơ Phạm Sỹ Sáu đã viết: “Thơ anh với sự gân guốc trong từng dòng, từng khổ như hình ảnh cuộc sống được chiếu rọi thông qua lăng kính ngôn từ. Ở đó, trên những dòng thơ bồi hồi cảm xúc, cuộc sống được phát hiện, được dựng dậy, được tái sinh với nhiều chiều kích đa dạng. Không dễ để làm như vậy, quá khó để viết như thế nếu trong tim không chất chứa một thứ tinh chất nhiệt tình, một tình yêu mãnh liệt cuộc sống, một niềm tin vào con người không thể chuyển lay”. Còn nhà thơ Đynh Trầm Ca trong bài Những lời thơ thế sự cũng đồng cảm khi nhận định: “Với nhà thơ Phùng Hiệu, sự khắc khoải của đời người và của thi ca như nhau, là một con đường khai mở âm thầm trên những dốc gai và bạc bẽo. Chính vì vậy, tập thơ Trong thế giới ngụy trang của Phùng Hiệu ta thấy ít mỹ từ mang tính trừu tượng, tuy nhiên anh lại đẩy được ngôn ngữ vào thế cùng cực như những cành gai nhọn, vì vốn cuộc đời chân thực nhiều những gai nhọn hơn hoa hồng”.
Không trải qua nỗi đau chính mình thì khó mà đau nỗi đau của đời. Với thơ, nỗi đau như Phùng Hiệu càng khó. Đó cũng chính là tình yêu, giấc mơ vượt thoát mà anh mong tiếp sức cho những người bất hạnh, để hướng tới cái đẹp, cái thiện cuộc đời.
PHAN HOÀNG
