* Vắc xin mRNA giảm hiệu quả trước các biến thể phụ của Omicron
Theo kết quả nghiên cứu công bố mới đây trên tạp chí Nature Communications, những người nhiễm virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 có thể có một số biến thể của virus trú ẩn trong hệ miễn dịch.
Phát hiện này cho thấy người từng mắc COVID-19 nhiều khả năng sẽ khó loại bỏ hoàn toàn virus SARS-CoV-2 khỏi cơ thể.
Để đưa ra kết luận trên, nhóm nghiên cứu quốc tế do Giáo sư Imre Berger tại Đại học Bristol (Anh) và Giáo sư Joachim Spatz tại Viện Nghiên cứu Y khoa Max Planck ở Heidelberg (Đức) đứng đầu đã tiến hành tổng hợp và phân tích 2 nghiên cứu riêng biệt khẳng định virus SARS-CoV-2 có thể tiến hóa trong các loại tế bào khác nhau và nhanh chóng đáp ứng miễn dịch.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện biến thể BrisDelta bùng phát ở Bristol ngay từ những ngày đầu. Biến thể này đã thay đổi so với chủng virus gốc nhưng vẫn tồn tại trong hệ miễn dịch của người bệnh. Nhóm nghiên cứu kết luận trong cơ thể của người từng mắc COVID-19 có thể tồn tại một số biến thể khác nhau của virus SARS-CoV-2.
Một số biến thể có thể ẩn náu trong các tế bào thận hoặc lá lách trong khi cơ thể kích thích hệ miễn dịch chống lại virus. Điều này có thể khiến nhiều bệnh nhân khó có thể loại bỏ hoàn toàn virus ra khỏi cơ thể.
* Theo nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Đại học Columbia (Mỹ) và Đại học Hongkong (Trung Quốc), hiện có duy nhất một phương thuốc điều trị bằng kháng thể đã được cấp phép có thể chống lại tất cả các biến thể phụ của Omicron, trong khi hiệu quả của các loại vắc xin theo công nghệ mRNA đều bị giảm đi trước 3 biến thể phụ của Omicron. Nghiên cứu này đã được đăng trên tạp chí Nature vào đầu tháng 3.
Omicron là biến thể có khả năng lây lan nhanh của virus SARS-CoV-2 và đến nay là nguyên nhân dẫn đến làn sóng dịch bệnh có số ca tăng mạnh nhất tại nhiều quốc gia. Các nhà nghiên cứu đã xác định được 3 biến thể phụ của Omicron có chung 21 đột biến tại protein gai là BA.1, BA.1.1 và BA.2.
Khi Omicron được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 11/2011, biến thể chủ đạo vào thời điểm đó là BA.1. Kể từ tháng 12, các trường hợp nhiễm BA.1 đã giảm đi, trong khi các trường hợp nhiễm BA1.1 lại có xu hướng tăng lên và chiếm tới 40% số ca nhiễm Omicron trên toàn cầu.
Trong khi đó, biến thể phụ BA.2 hiện chỉ chiếm 10% số ca nhiễm Omicron trên thế giới nhưng lại đang ngày càng trở nên phổ biến.
Trong các thí nghiệm tại phòng nghiên cứu, chuyên gia David D. Ho, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu AIDS Aaron Diamond (Mỹ) và nhóm đã nghiên cứu 19 kháng thể đơn dòng và huyết thanh của những người đã tiêm vắc xin mRNA để chống 3 biến thể phụ của Omicron.
Cũng giống như những nghiên cứu trước về biến thể phụ BA.1, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy khả năng vô hiệu hóa biến thể phụ BA.1.1 và BA.2 bị giảm đi trong các mẫu máu của những người đã tiêm hai mũi vắc xin mRNA.
Tuy nhiên, xu hướng giảm hiệu quả này lại ít xuất hiện hơn trong các mẫu máu của những người đã tiêm 3 mũi vắc xin, qua đó tái khẳng định tầm quan trọng của việc tiêm mũi tăng cường để duy trì miễn dịch.
Trong các thí nghiệm kháng virus, cả 3 biến thể phụ đều cho thấy khả năng kháng cự mạnh trước phần lớn các kháng thể đơn dòng được thử nghiệm. Trong số 19 kháng thể, có 17 loại không hiệu quả trước biến thể phụ BA.2.
Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng bebtelovimab, kháng thể đơn dòng mới nhất được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ phê duyệt, là phương thuốc kháng thể duy nhất hiện nay có thể điều trị cả 3 loại biến thể phụ của Omicron.
Chuyên gia Ho cảnh báo sự xuất hiện của các biến thể mới đang thu hẹp dần các phương pháp điều trị và thách thức hiệu quả của các vắc xin hiện nay.
Theo ông, điều quan trọng là mọi người không nên chủ quan quá sớm và cần phải tiếp tục vạch ra các chiến lược mới để khống chế loại virus đang biến đổi nhanh chóng này.
T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
