Liên minh châu Âu (EU) ngày 3/3 nhất trí cung cấp sự bảo vệ tạm thời cho người tị nạn Ukraine, trong bối cảnh Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại nước này.
Các bộ trưởng EU đạt nhất trí trên tại một cuộc họp ở Brussels (Bỉ) nhằm khởi động một cơ chế bảo vệ tạm thời, vốn đã được khối này đề ra từ 2 thập kỷ trước đây khi xảy ra cuộc chiến tại Yugoslavia nhưng chưa bao giờ được áp dụng.
Theo Quy chế Bảo vệ tạm thời, người tị nạn đến từ Ukraine và gia đình họ sẽ được cấp phép cư trú cũng như quyền đi làm và học tập trong năm đầu tiên, được gia hạn 6 tháng một lần với tổng thời gian 2 năm.
Hiện tại, công dân Ukraine có hộ chiếu sinh trắc học chỉ được phép vào khu vực Schengen miễn thị thực của EU và ở lại trong 3 tháng, không được phép làm việc.
Cao ủy phụ trách các vấn đề nội vụ của EU, bà Ylva Johansson cho biết đây là "một quyết định lịch sử" của khối này.
Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gerald Darmanin cho biết quy chế bảo vệ tạm thời sẽ được áp dụng với người Ukraine sang EU tị nạn, cũng như tất cả những người đã được cấp quy chế tị nạn trước đó ở Ukraine.
Bộ trưởng Nội vụ Đức Nancy Faeser nhận định đây là một "sự thay đổi thiết thực" đối với EU, trong bối cảnh khối này lâu nay chật vật tìm cách cải cách các quy định về tị nạn. Thỏa thuận trên dự kiến sẽ có hiệu lực trong vài ngày tới sau khi Nghị viện châu Âu (EP) thông qua.
Ngoài ra, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết EU đã lập một "trung tâm tị nạn" ở Romania, một trong 4 nước thành viên EU có biên giới với Ukraine.
Cùng ngày, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng thông báo động thái tương tự EU, trao quy chế bảo vệ tạm thời cho người Ukraine đang ở Mỹ, đồng nghĩa họ sẽ được tiếp tục ở lại Mỹ và không phải đối mặt với nguy cơ bị trục xuất.
Theo thông báo của Bộ An ninh Nội địa Mỹ, những người Ukraine đang ở Mỹ tiếp tục được ở lại trong 18 tháng tới. Bộ trưởng Alejandro Mayorkas cho biết: "Vào thời điểm đặc biệt này, chúng tôi sẽ hỗ trợ và bảo vệ những người Ukraine đang ở Mỹ".
Trong một diễn biến liên quan, Chính phủ Brazil cùng ngày thông báo sẽ cấp thị thực và giấy phép cư trú tạm thời cho người Ukraine và người không có quốc tịch bị ảnh hưởng bởi xung đột tai Ukraine.
Đại diện thương mại của Đại sứ quán Ukraine tại Brasilia, Anatoliy Tkach cho biết số người Ukraine muốn đến Brazil không nhiều, thường là thành viên gia đình của người Ukraine đang sống tại Brazil.
Trước đó, Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro cho biết sẽ cho phép người Ukraine đến Brazil theo thị thực nhân đạo. Brazil cũng đã cấp loại thị thực này cho người di cư Haiti, Syria và gần đây nhất là Afghanistan. Bất chấp thiện chí đón nhận người Ukraine, ông Bolssonaro cho biết Brazil giữ quan điểm trung lập trong căng thẳng Nga - Ukraine.
Trong diễn biến khác, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa cảnh báo cuộc xung đột đang diễn ra giữa Nga và Ukraine có thể khiến dịch bệnh COVID-19 lây lan mạnh hơn nữa, kéo theo nguy cơ gia tăng số trường hợp bệnh trở nặng.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesu nhấn mạnh: "WHO quan ngại sâu sắc về tình hình khẩn cấp về nhân đạo tại Ukraine hiện nay. Ukraine đã ghi nhận số ca mắc COVID-19 tăng cao trước thời điểm xảy ra xung đột.
Xung đột xảy ra khiến tỉ lệ xét nghiệm COVID-19 tại nước này sụt giảm, đồng nghĩa có thể không phát hiện được các chuỗi lây lan. Bên cạnh đó, tỉ lệ tiêm phòng thấp cũng là một yếu tố làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm".
Tổng Giám đốc WHO đồng thời cảnh báo tình trạng thiếu oxy dự trữ sẽ ảnh hưởng tới khả năng điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 cũng như bệnh nhân mắc các căn bệnh khác.
Dẫn số liệu thống kê của Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR), ông Tedros Adhanom Ghebreyesu cho biết tính đến ngày 1/3, hơn 870.000 người đã rời khỏi Ukraine do lo tình hình bất ổn hiện nay và con số này dự kiến sẽ tăng lên nhanh chóng.
Tổng Giám đốc WHO cảnh báo: "Sự dịch chuyển dân số quy mô lớn sẽ góp phần làm lây lan COVID-19, đồng thời có nguy cơ gia tăng sức ép đối với hệ thống y tế ở các nước láng giềng".
Cũng tại cuộc họp báo này, ông Mike Ryan, Giám đốc điều hành Chương trình Y tế khẩn cấp của WHO, bổ sung thêm rằng việc di chuyển dân số ồ ạt do xung đột không chỉ khiến COVID-19 lây lan nhanh hơn mà còn có thể tạo ra những biến thể mới của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19.
WHO đang tiến hành vận chuyển vật tư y tế thiết yếu từ Dubai (Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất - UAE) cho người dân Ukraine. Chuyến hàng đầu tiên dự kiến đến Ba Lan vào ngày 3/3, trong đó bao gồm 36 tấn vật tư dành cho việc chăm sóc chấn thương và phẫu thuật khẩn cấp.
WHO cũng kêu gọi thiết lập một hành lang an toàn để đảm bảo rằng nhân viên nhân đạo và hàng viện trợ có thể đến với những người đang cần sự trợ giúp một cách liên tục và an toàn.
T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
