* Vai trò cốt yếu của việc đeo khẩu trang trong phòng ngừa COVID-19
Trẻ em từ 5 đến 11 tuổi nếu được tiêm vắc xin ngừa COVID-19 của Pfizer/BioNTech có thể giảm thiểu nguy cơ trở nặng cần phải nhập viện điều trị hoặc tử vong khi mắc bệnh này.
Đây là khuyến cáo mới nhất được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đưa ra ngày 1/3 trong bối cảnh số ca nhiễm biến thể Omicron đặc biệt gia tăng trong lứa tuổi thanh thiếu niên tại nước này.
Dữ liệu báo cáo mới nhất của CDC cho thấy từ tháng 4/2021 đến đầu tháng 1/2022, Mỹ ghi nhận 9 ca tử vong ở trẻ từ 5 đến 17 tuổi đã tiêm chủng, song có tới 121 ca tử vong do COVID-19 là trẻ em trong cùng độ tuổi chưa tiêm chủng.
CDC Mỹ khẳng định vắc xin ngừa COVID-19 của Pfizer có thể giảm tới 74% nguy cơ nhập viện điều trị của trẻ em mắc COVID-19.
Cụ thể, chỉ có 2 trẻ em đã tiêm chủng cần nhập viện điều trị do mắc COVID-19, trong khi có tới 59 trẻ chưa tiêm cần nhập viện.
Thực tế cũng cho thấy vắc xin của Pfizer có hiệu quả hơn hẳn đối với nhóm trẻ từ 12 đến 17 tuổi. Cụ thể, các dữ liệu cho thấy vắc xin có hiệu quả lần lượt từ 92% và 94% ngăn ngừa nguy cơ nhập viện ở trẻ em từ 12 đến 15 tuổi và từ 16 đến 17 tuổi.
Các giai đoạn Delta là biến thể lây nhiễm chủ đạo tại Mỹ, nhóm người nhập viện chủ yếu là lứa tuổi thanh thiếu niên. Trong khi trẻ dưới 12 tuổi lại là đối tượng nhập viện điều trị chủ yếu khi Omicron trở thành biến thể lây nhiễm chủ đạo tại nước này từ tháng 12 năm ngoái.
Báo cáo của CDC cũng cho thấy trong thời kỳ Omicron chiếm đa số ca nhiễm, vắc xin của Pfizer đạt hiệu quả tới 51% trong việc ngăn ngừa các ca trẻ em từ 5 đến 11 tuổi phải điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt và 45% đối với trẻ từ 12 đến 15 tuổi đã tiêm mũi thứ 2 vài tháng trước đó.
Hiện Mỹ đã cấp phép tiêm vắc xin ngừa COVID-19 của Pfizer cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi với liều lượng bằng 1/3 so với lượng vắc xin tiêm cho trẻ từ 12 tuổi.
Ngoài ra trẻ từ 12 tuổi tại Mỹ cũng được khuyến nghị tiêm mũi bổ sung để tăng cường bảo vệ trước biến thể Omicron.
* Một nhóm nghiên cứu quốc tế từ các trường đại học bao gồm Đại học Công nghệ Chalmers (Thụy Điển), Đại học Padua và Đại học Udine (Italy) và Đại học Vienna (Áo) đã phát triển một mô hình lý thuyết mới để đánh giá kỹ hơn nguy cơ lây lan các loại virus như virus SARS-CoV-2 khi đeo khẩu trang và khi không đeo khẩu trang.
Kết quả cho thấy khoảng cách tiêu chuẩn 2 mét được cho là “an toàn” không phải lúc nào cũng áp dụng được và thay đổi phụ thuộc vào các yếu tố liên quan đến môi trường, đồng thời cho thấy khẩu trang thực sự có thể đóng một vai trò cốt yếu.
Các khuyến nghị và hiểu biết hiện tại về sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp thường dựa trên một biểu đồ do nhà khoa học người Mỹ William Firth Wells phát triển năm 1934, tuy nhiên mô hình này rất đơn giản và không tính đến mức độ phức tạp thực sự của tình trạng lây nhiễm bệnh.
Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã lập mô hình tiên tiến hơn có thể đánh giá chính xác hơn mức độ rủi ro trực tiếp của việc lây nhiễm COVID-19 liên quan đến một số yếu tố, chẳng hạn khoảng cách giữa các cá nhân, nhiệt độ, độ ẩm, tải lượng virus và kiểu hít thở. Ngoài ra, họ cũng đã chứng minh được mức độ rủi ro này thay đổi như thế nào khi đeo và không đeo khẩu trang.
Nghiên cứu cho thấy một người nói chuyện mà không đeo khẩu trang có thể làm các giọt bắn chứa virus lan xa tới 1m. Nếu người này ho, các giọt bắn có thể lan xa tới 3 mét và nếu hắt hơi, khoảng cách có thể lên tới 7m. Nhưng nếu đeo khẩu trang, nguy cơ lây nhiễm giảm đáng kể.
Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm mô hình mới bằng cách sử dụng dữ liệu từ các thí nghiệm gần đây về lan tỏa giọt bắn, theo đó cho phép họ đưa một yếu tố vào tính toán và xác định cụ thể nguy cơ lây nhiễm bệnh khi đeo khẩu trang và khi không đeo khẩu trang.
Kết quả cho thấy đeo khẩu trang y tế, ở mức độ cao hơn là loại khẩu trang FFP2, cung cấp khả năng bảo vệ rất tốt, làm giảm đáng kể nguy cơ nhiễm bệnh.
Với điều kiện khẩu trang được đeo đúng cách, nguy cơ lây nhiễm bệnh là không đáng kể, cho dù ở khoảng cách gần chỉ 1 mét, bất kể trong điều kiện môi trường nào và cho dù có nói chuyện, ho hay hắt hơi. Sau khi hoàn thành nghiên cứu này, nhóm trên đang xúc tiến một nghiên cứu mới tìm hiểu khả năng lây lan bệnh qua không khí.
T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
