* Đức kêu gọi Iran trở lại bàn đàm phán về thỏa thuận hạt nhân
Ngày 30/10, các nhà lãnh đạo Mỹ, Đức, Pháp và Anh đã ra tuyên bố chung về hoạt động hạt nhân của Iran, sau cuộc gặp riêng bên lề hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại Rome (Ý).
Theo phóng viên TTXVN tại Rome, trong tuyên bố chung đưa ra sau cuộc gặp, các nhà lãnh đạo Mỹ, Đức, Pháp và Anh cho biết: "Chúng tôi tin rằng vẫn có thể nhanh chóng đạt được và thực hiện một sự hiểu biết về việc tuân thủ đầy đủ (Kế hoạch Hành động Toàn diện chung - JCPOA)".
Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đồng thời thúc giục Tổng thống Iran nắm bắt cơ hội để Mỹ có thể quay trở lại thỏa thuận JCPOA năm 2015 về chương trình hạt nhân của nước này nhằm ngăn chặn "sự leo thang nguy hiểm".
Tuyên bố chung viết: "Chúng tôi kêu gọi Tổng thống Ebrahim Raisi nắm bắt cơ hội này và hành động có thiện chí để các cuộc đàm phán có thể khẩn trương tìm ra kết quả. Đó là cách an toàn duy nhất để ngăn chặn sự leo thang nguy hiểm, điều sẽ không có lợi cho bất kỳ quốc gia nào".
Bốn nhà lãnh đạo cũng nhất trí rằng Iran cần hợp tác với hoạt động giám sát của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để tạo điều kiện cho khả năng Mỹ quay lại JCPOA. Các nhà lãnh đạo cũng khẳng định quyết tâm "đảm bảo rằng Iran không bao giờ có thể phát triển hoặc có được vũ khí hạt nhân".
Trong khi đó, cùng ngày, Thủ tướng Đức Angela Merkel cho biết bà và nhiều nhà lãnh đạo khác trên thế giới đều quan ngại trước hoạt động làm giàu urani của Iran, đồng kêu gọi Tehran quay trở lại bàn đàm phán về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân mà Tehran và các nước này đã ký kết năm 2015, có tên gọi chính thức là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).
Phát biểu bên lề hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) diễn ra tại Rome (Ý), Thủ tướng Đức Berlin bày tỏ tin tưởng Iran sẽ trở lại bàn đàm phán. Tuy nhiên, bà cũng như nhiều nhà lãnh đạo khác trên thế giới đang quan ngại sâu sắc về việc hoạt động làm giàu urani vẫn đang diễn ra ở Iran.
Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Mỹ và một số nước châu Âu hối thúc Iran tuân thủ trở lại các điều khoản trong JCPOA nhằm tránh nguy cơ “leo thang nguy hiểm”.
Trong diễn biến liên quan, người đứng đầu Tổ chức Hàng không dân dụng Iran (CAO) Siavosh Amir Mokri xác nhận Cơ quan An toàn hàng không Liên minh châu Âu (EASA) đã dỡ bỏ khuyến cáo các máy bay thương mại không bay qua không phận của nước Cộng hòa Hồi giáo vì “các lý do an toàn”.
Kênh truyền hình nhà nước Iran dẫn lời ông Amir Mokri cho biết để đi đến việc dỡ bỏ quy định hạn chế kéo dài gần 2 năm qua, CAO và Công ty quản lý sân bay Iran đã phải đàm phán với các hãng hàng không châu Âu, các cơ quan quản lý hàng không trong khu vực và EASA.
Tháng 1/2020, EASA đã ra khuyến cáo trên trong bối cảnh căng thẳng khi đó giữa Tehran và Washington gia tăng và sau khi Iran bắn hàng loạt tên lửa vào một căn cứ quân sự của Mỹ tại Iraq nhằm đáp trả vụ quân đội Mỹ không kích sát hại Tướng Qasem Soleimani của Iran.
Đầu tuần này, Tehran cho biết họ sẽ nối lại các cuộc đàm phán với các cường quốc trên thế giới vào tháng 11 tới về việc khôi phục thỏa thuận JCPOA sau 5 tháng gián đoạn.
Iran đã tổ chức 6 cuộc đàm phán gián tiếp tại Vienna (Áo) với chính quyền của Tổng thống Joe Biden về việc quay trở lại thỏa thuận trên, nhưng các cuộc đàm phán đã bị gián đoạn vào tháng 6.
T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
