* Nhật Bản đề nghị IAEA kiểm chứng thỏa thuận hạt nhân Triều Tiên
Ngày 9/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào tháng 5 hoặc đầu tháng 6 tới.
Động thái này diễn ra sau khi có thông tin Bình Nhưỡng sẵn sàng thảo luận về việc giải trừ hạt nhân tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên. Phát biểu với các phóng viên trước khi diễn ra một cuộc họp nội các, Tổng thống Trump nêu rõ, hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên sẽ được tổ chức vào khoảng thời gian "trong tháng 5 hoặc đầu tháng 6”. Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng khẳng định Washington và Bình Nhưỡng có thể xây dựng một thỏa thuận về việc giải trừ hạt nhân trong cuộc gặp sắp tới.
Trước đó, trong thông tin được đưa ra vào ngày 8/4, Nhà Trắng xác nhận rằng Triều Tiên sẵn sàng đàm phán về việc từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân trong cuộc gặp thượng đỉnh song phương. Theo một người phát ngôn giấu tên của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, giới chức hai nước cũng đang tiến hành các cuộc làm việc kín nhằm chuẩn bị cho sự kiện lịch sử này.
Theo thông tin từ hãng truyền thông CNN ngày 7/4, Mỹ và Triều Tiên đang tổ chức nhiều cuộc đối thoại trực tiếp và bí mật trước cuộc gặp thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai nước. CNN cho biết, Giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương (CIA) - người được đề cử vào vị trí Ngoại trưởng Mỹ, ông Mike Pompeo, cùng đội ngũ phụ tá đang làm việc với phía Triều Tiên thông qua các kênh tình báo để chuẩn bị cho cuộc gặp.
Hiện nay, nhiều chuyên gia phân tích vẫn hoài nghi việc Triều Tiên sẽ không bao giờ phi hạt nhân hóa. Một số ý kiến cho rằng Bình Nhưỡng có thể yêu cầu Washington nhượng bộ trong một số vấn đề như Mỹ rút quân khỏi Hàn Quốc. Một số chuyên gia khác lại chỉ ra rằng các thỏa thuận phi hạt nhân hóa nhằm đổi lấy viện trợ rốt cuộc đều đổ vỡ.
Trong diễn biến có liên quan, truyền thông Triều Tiên ngày 10/4 đưa tin nhà lãnh đạo nước này, ông Kim Jong-un đã chủ trì một cuộc họp Đảng Lao động Triều Tiên trong ngày 9/4. Tại đây, ông đã phân tích về kết quả cuộc đối thoại sắp tới với Mỹ và diễn biến trong quan hệ liên Triều trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh với Hàn Quốc vào ngày 27/4 tới.
Trong bình luận đầu tiên của truyền thông Triều Tiên về cuộc đối thoại chính thức với Mỹ và cuộc gặp thượng đỉnh với Hàn Quốc, Hãng Thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) cũng cho biết nhà lãnh đạo Triều Tiên đã đưa ra một loạt "những vấn đề chiến lược và chiến thuật" cần được các đảng viên đảng Lao động Triều Tiên thảo luận và tán thành, gồm chính sách về các quan hệ quốc tế tương lai cũng như phương hướng hành động tương ứng.
Trong một thông báo riêng rẽ khác, truyền thông nhà nước Triều Tiên cho hay một phái đoàn nước này do Bộ trưởng Ngoại giao Ri Yong Ho dẫn đầu hiện ở thăm Nga sau chuyến thăm Turkmenistan. Hãng tin TASS đưa tin Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev đã có cuộc gặp với ông Ri Yong Ho về những lựa chọn đối thoại giữa Bình Nhưỡng và Seoul. Dự kiến, Bộ trưởng Ngoại giao Ri Yong Ho sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov trong ngày 10/4.
Trong khi đó, Hàn Quốc đang tìm kiếm cách thức cải thiện quan hệ liên Triều lên mức bền vững và phát triển mối quan hệ này dù vẫn tuân thủ các lệnh trừng phạt quốc tế. Bộ trưởng Thống Nhất Hàn Quốc Cho Myoung-gyon đưa ra tuyên bố trên trong bối cảnh hai nước đang chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh hai miền Triều Tiên vào cuối tháng này.
Phát biểu với báo giới, Bộ trưởng Cho Myoung-gyon cho biết vấn đề đầu tiên là làm cách nào để thể chế hóa mối quan hệ liên Triều bền vững. Ngoài ra, một vấn đề khác là có thể làm gì để vẫn tuân thủ các lệnh trừng phạt và vẫn phát triển quan hệ song phương.
Về cuộc đàm phán liên Triều sắp tới, ông Cho Myoung-gyon cho biết ông Kim Yong-chol, quan chức cấp cao của Triều Tiên phụ trách vấn đề liên Triều, dự kiến sẽ đóng vai trò then chốt trong vấn đề hạt nhân và ngoại giao của Bình Nhưỡng.
Liên quan đến việc chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều sắp tới, Bộ Thống nhất Hàn Quốc thông báo sẽ tiến hành thêm các cuộc thảo luận cấp chuyên viên với phía Triều Tiên trong tuần này về hệ thống liên lạc và các vấn đề khác bao gồm an ninh và nghi thức ngoại giao. Dự kiến có thể diễn ra từ 1 đến 2 cuộc thảo luận trong ngày 11/4 tới. Ngoài ra, ngày 18/4 tới, hai bên cũng có kế hoạch tiến hành cuộc họp nhằm thông qua lần cuối các bước chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh diễn ra vào ngày 27/4.
* Trong diễn biến khác, ngày 9/4, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono đã đề nghị Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) tiến hành các hoạt động thanh sát các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên trong trường hợp các bên đạt một thỏa thuận về việc này. Đề nghị trên được ông Kono đưa ra trong cuộc gặp Giám đốc IAEA Yukiya Amano tại Tokyo.
Tại cuộc gặp, ông Kono cho biết: "Mọi thỏa thuận sẽ đều vô nghĩa nếu không được kiểm chứng, vì vậy chúng tôi cần sự giúp đỡ của IAEA trong vai trò chuyên gia, nếu Mỹ và Triều Tiên đạt thỏa thuận”. Đáp lại, ông Amano cho biết: "Nếu có thể đạt một thỏa thuận nào đó vào lúc này, IAEA sẽ thực hiện đầy đủ các hoạt động kiểm chứng để văn kiện đó không chết yểu như trước đây”.
H.T (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
