Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, Hội đồng Liên đoàn Ả-rập (AL) đã tiến hành họp khẩn ngày 5/12 và ra nghị quyết khẳng định việc thừa nhận Jerusalem là thủ đô của Israel hay thiết lập bất kỳ cơ quan ngoại giao nào tại thành phố này là hành động "tấn công rõ ràng" vào các quốc gia Ả-rập cũng như người Hồi giáo và Cơ đốc giáo Palestine.
Trong nghị quyết của mình, Hội đồng AL kêu gọi Mỹ và tất cả các quốc gia tuân thủ các nghị quyết quốc tế về Jerusalem, cho rằng bất kỳ động thái nào thừa nhận Jerusalem là thủ đô của Israel sẽ "vi phạm nghiêm trọng" các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Phát biểu tại cuộc họp trên trước những thông tin về khả năng Mỹ chuyển đại sứ quán từ Tel Aviv đến Jerusalem, đại diện thường trực của Ai Cập tại AL Yasser El-Atawi cảnh báo bất kỳ hành động đơn phương nào cũng có thể làm suy yếu tiến trình hòa bình Palestine-Israel.
Theo ông El-Atawi, vị thế lịch sử và pháp lý của Jerusalem đối với người Ả-rập và người Palestine là một vấn đề nhạy cảm và nên được giải quyết một cách khôn ngoan để ngăn ngừa căng thẳng trong khu vực. Ông cũng cho biết thêm Ai Cập sẽ tiếp tục các nỗ lực nhằm xây dựng một nhà nước Palestine độc lập với Đông Jerusalem làm thủ đô, phù hợp với sáng kiến hòa bình Ả-rập.
Cuộc họp khẩn trên được tiến hành ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump điện đàm với Tổng thống Palestine Mahoud Abbas và thông báo ý định của Washington về di chuyển Đại sứ quán Mỹ ở Israel từ Tel Aviv về Jerusalem.
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, ông Trump sẽ công bố quan điểm chính thức của Mỹ trong bài phát biểu vào trưa 6/12 theo giờ Mỹ. Giới chức Mỹ cho biết hiện một số điểm cụ thể vẫn đang được Nhà Trắng thảo luận, nhưng nhiều khả năng ông Trump sẽ đề cập đến quy chế Jerusalem là “thủ đô của Israel”.
Các nguồn tin tại Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ cũng dự kiến trì hoãn việc di chuyển Đại sứ quán từ Tel Aviv tới Jerusalem thêm 6 tháng theo quy định của pháp luật. Nhưng nhiều khả năng ông Trump muốn trao cho Đại sứ Mỹ David Friedman quyền chủ động đưa ra quyết định về thời điểm thực thi thích hợp.
Cùng ngày, Liên Hợp Quốc cũng đưa ra cảnh báo với Mỹ. Người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho biết Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres phản đối mọi hành động đơn phương liên quan đến TP Jerusalem có thể gây ảnh hưởng tới giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Israel-Palestine.
Phát biểu với báo giới tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York (Mỹ), ông Dujarric cho rằng vấn đề quy chế cuối cùng của Jerusalem phải được giải quyết thông qua việc đối thoại trực tiếp giữa Israel và Palestine dựa trên các nghị quyết có liên quan của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Sự thay đổi chính sách của Mỹ đối với Jerusalem cũng vấp phải sự phản đối kịch liệt của thế giới Ả-rập và Hồi giáo, ngay cả Ả-rập Xê-út, đồng minh thân cận nhất của Mỹ trong khu vực. Trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Trump, Quốc Vương Ả-rập Xê-út Salman bin Abdulaziz al Saud khẳng định đây là một bước đi nguy hiểm, có thể tác động tiêu cực và gây thù địch và xúc phạm người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Quốc Vương nhấn mạnh rằng bất kỳ tuyên bố nào về Jerusalem trước khi có một giải pháp đồng thuận về vấn đề quy chế của thành phố này sẽ hủy hoại các cuộc hòa đàm Israel - Palestine. Quốc Vương tái khẳng định sự ủng hộ của Ả-rập Xê-út đối với các quyền lịch sử của người Palestine.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Jordan Ayman al-Safadi cho biết nước này dự kiến sẽ triệu tập các phiên họp khẩn của AL và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vào ngày 9-10/12 tới để thống nhất lập trường chung giữa các nước Arab và Hồi giáo và thảo luận cách đối phó với những hậu quả “nguy hiểm” từ quyết định của Tổng thống Mỹ liên quan tới TP Jerusalem.
Trước đó, Tổng thống Mỹ cũng đã điện đàm thông báo với Quốc vương Jordan Abdullah II về ý định dời Đại sứ quán Mỹ tại Tel Aviv tới TP Jerusalem. Đáp lại, Quốc vương Abdullah cảnh báo rằng việc này sẽ cản trở tiến trình hòa bình Israel - Palestine và kích động mâu thuẫn giữa cộng đồng Hồi giáo và Thiên Chúa giáo, và gây tổn hại đến hòa bình và an ninh của khu vực.
Trong một tuyên bố, Quốc Vương Maroc Mohammed VI bày tỏ sự ủng hộ "mạnh mẽ và không thay đổi" dành cho nhân dân Palesstine trong công cuộc bảo vệ các quyền chính đáng và thực hiện sứ mệnh đúng đắn của mình, đặc biệt liên quan đến quy chế của Jerusalem. Quốc Vương nhấn mạnh "phản đối kịch liệt mọi hành động có thể hủy hoại bản chất đa tôn giáo của thành phố linh thiêng này hoặc thay đổi quy chế chính trị và pháp lý của nó".
Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi cũng lên án ý định của Mỹ, cho rằng động thái này sẽ tác động tiêu cực đến sự ổn định của toàn khu vực Trung Đông.
Cùng ngày, Tổng thống Ai Cập Abdel Fatah el-Sissi hối thúc Mỹ tránh những biện pháp có thể làm thay đổi quy chế của TP Jerusalem. Quốc vương Salman của Ả-rập Xê-út cũng cảnh báo việc Mỹ dời đại sứ quán tới Jerusalem trước khi đạt được một thỏa thuận hòa bình lâu dài sẽ khiến cộng đồng Hồi giáo giận dữ.
L.H (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
