Nhiều xứ đồng ở cuối nguồn nước của hệ thống thủy nông Đồng Cam đang bị khô hạn nặng. Ngành Thủy lợi và nông dân đang nỗ lực cứu lúa.

Nắng hạn kéo dài thời gian qua khiến mực nước tại các công trình thủy nông trên địa bàn tỉnh xuống khá thấp. Lần đầu tiên, mực nước ở công trình thủy nông Đồng Cam - hệ thống thủy lợi lớn nhất tỉnh, đang cung cấp nước tưới cho gần 14.400 ha lúa hè thu – đã xuống thấp dưới 0,9m (số liệu đo được tối 26/6).

Một nông dân phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa) bên đám ruộng bị nứt nẻ vì không có nước tưới nhiều ngày - Ảnh: L.BIẾT

 

HÀNG TRĂM HÉC-TA LÚA BỊ KHÔ HẠN

Ở thời điểm hiện tại, trên hệ thống kênh Nam vẫn còn 326ha lúa vừa xuống giống khoảng 1 tháng tại các xã Hòa Hiệp Bắc, Hòa Hiệp Trung, Hòa Vinh (huyện Đông Hòa) và hai phường Phú Thạnh, Phú Lâm (TP Tuy Hòa) chưa lấy được lứa nước đầu tiên sau khi sạ. Cách đó không xa, cánh đồng Lê thuộc phường Phú Lâm, đồng Phẩn thuộc xã Hòa Vinh và Hòa Hiệp Bắc cũng trong cảnh thiếu nước. Nhiều nông dân xót ruột đã thuê máy bơm dầu để bơm nước cứu lúa, nhưng cũng không tìm được nguồn nước để bơm. Bà Nguyễn Thị Đào, một nông dân làm 4 sào ruộng tại đồng Lê cho biết: “Ruộng tôi sạ cả tháng nay mà chưa lấy được lứa nước nào, cây lúa tong teo, chết dần, điếng cả ruột. Bây giờ chỉ còn cách mang máy ra đồng tìm nguồn nước bơm cứu lúa”. Trong khi đó, trên hệ thống kênh Bắc có 450ha lúa thuộc các phường 9, Bình Kiến, Hòa Kiến (TP Tuy Hòa), Hòa An, Hòa Trị (huyện Phú Hòa) cũng trong tình trạng khô hạn nặng vì thiếu nước.

Ở huyện Đồng Xuân, gần 100ha lúa thuộc khu vực thôn Thạnh Đức, xã Xuân Quang 3 bị thiếu nước trầm trọng vì mực nước hồ chứa Phú Xuân chỉ còn 32,97m, thấp hơn mực nước chết hơn 3,5m, chỉ đủ tưới cho khoảng 230ha trong tổng số 442ha lúa khu vực này.

Bình thường, khi cây lúa 5-6 ngày sau sạ sẽ được cấp nước sánh lần một, sau một tuần thì bón phân thúc và khi lúa 20 ngày tuổi là cấy dặm. Thế nhưng, phần lớn các chân ruộng cuối nguồn nước của các công trình thủy lợi ở Phú Yên dù đã gieo sạ từ 20 ngày đến 1 tháng vẫn chưa được tưới lứa nước nào. Trong khi đó, mùa này, nông dân chủ yếu làm giống ngắn ngày (từ 95-105 ngày tuổi) nên việc thiếu nước tưới gây  ảnh hưởng xấu đến sự sinh trưởng, phát triển của cây lúa làm giảm năng suất là điều khó tránh khỏi.    

Nông dân phường Phú Lâm tát nước cứu lúa - Ảnh: L.BIẾT

 

NỖ LỰC TÌM NGUỒN NƯỚC TƯỚI

Trước tình hình trên, Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam đang triển khai nhiều biện pháp chống hạn. Ông Trần Tiến Anh, Giám đốc công ty cho biết: “Để đảm bảo đủ nguồn nước tưới cho diện tích lúa hè thu, công ty đã cho chạy các trạm bơm chống hạn. Chúng tôi cho chạy trạm bơm Đồng Bò, cung cấp nước cho số diện tích “ăn” nước kênh chính Nam. Kênh N2 Nam chạy trạm bơm chống hạn Hòa Mỹ Đông (huyện Tây Hòa). Ở kênh chính Bắc cho chạy trạm bơm Hòa Định Đông (huyện Phú Hòa). Tuy nhiên khó khăn hiện nay đối với hệ thống kênh Bắc là dòng chảy sông Ba biến đổi, bồi lấp kênh dẫn vào bể hút khiến trạm bơm Hòa Định không hoạt động được”.

Khó khăn lớn nhất hiện nay là nguồn nước tại các hồ thủy điện đang ở mức thấp. Mực nước trên hồ thủy điện Sông Hinh ngày 27/6 ở mức 197,72m, nếu nguồn nước về hồ không được cải thiện thì nhà máy chỉ phát điện khoảng một tuần nữa là hồ sẽ xuống mực nước chết. Hồ thủy điện Sông Ba Hạ cũng không hơn khi mực nước chỉ đạt mức 101,5m và Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ chỉ có thể chạy cầm chừng 7-8 giờ/ngày.

Theo ngành Nông nghiệp – Phát triển nông thôn Phú Yên, trong vòng một tháng tới, nếu trời không mưa, diện tích lúa bị thiếu nước của Phú Yên sẽ mở rộng và khô hạn sẽ căng thẳng hơn. Hiện tại, Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam đang nạo vét khoảng 1.500m kênh mương đến trạm bơm Hòa Định để khơi nguồn nước bổ sung cho kênh chính Bắc theo phương châm “còn nước còn tát”. Ở khu vực phường Phú Lâm, đơn vị này đang tiến hành thăm dò những nơi nào có mạch ngầm để tiến hành đào giếng. Hôm qua (28/6), Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam đã đào hai giếng nước tại khu vực gần đường tránh phường Phú Thạnh và đưa máy dầu đến bơm nước cứu lúa khu vực này. Trong tình hình hiện nay, công ty khuyến cáo các hợp tác xã và nông dân tận dụng mọi điều kiện có thể để cứu lúa, hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất.

LÊ BIẾT