Từ quản lý sản xuất đến tổ chức dịch vụ và đẩy mạnh kinh doanh là cả một quá trình tồn tại và phát triển kinh tế tập thể (KTTT), HTX. Trong đó, giai đoạn trước năm 2003, KTTT chủ yếu hoạt động quản lý sản xuất. Từ năm 2003-2012, các HTX mở rộng dịch vụ, đặc biệt là các dịch vụ phục vụ sản xuất. Đến nay, HTX hướng tới các hoạt động kinh doanh.
Quản lý sản xuất, HTX tổ chức lịch thời vụ, quản lý kênh mương tưới tiêu điều tiết thủy lợi nội đồng… Tuy làm tốt vai trò “bà đỡ”, nhưng vì là hoạt động hỗ trợ nên không mang lại doanh thu cho HTX. Điều này khiến các HTX gặp khó khăn khi đứng trước yêu cầu phải nâng cao hoạt động để phù hợp với thực tế vận động trên thị trường. Để khắc phục, nhiều HTX mở các dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp như cày đất, tuốt lúa, cung ứng phân bón…
Luật HTX năm 2003 mở ra cơ hội HTX được hoạt động dịch vụ như một mô hình doanh nghiệp vừa và nhỏ. Từ đây, HTX đầu tư vốn mua máy móc, trang thiết bị nư máy cày đất, máy gặt… để làm dịch vụ. HTX nào có nhiều vốn thì mở dịch vụ kinh doanh phân bón, bán lẻ xăng dầu… Có HTX còn tiếp cận các dịch vụ ngoài sản xuất như mai táng, cung cấp nước sạch, thu gom rác thải, vay vốn nội bộ… Có thể nói, giai đoạn 2003-2012 là giai đoạn nở rộ dịch vụ tại HTX. Đây chính là tiền đề để thời gian sau này, HTX tiếp cận kinh doanh dịch vụ.
Theo ông Nguyễn Hoàng Phố, Giám đốc HTX Nông nghiệp An Ninh Tây (huyện Tuy An), từ năm 2012-2015, đơn vị đầu tư hơn 4 tỉ đồng mua 17 máy cày, 8 máy gặt đập liên hợp, 5 đầu tuốt lúa và 1 xe tải nhẹ để làm dịch vụ các khâu trong sản xuất nông nghiệp. Từ các hoạt động dịch vụ, HTX có doanh thu 15 tỉ đồng/năm, cho lợi nhuận hơn 500 triệu đồng/năm.
Làm tốt các khâu dịch vụ, nhiều HTX trở thành đơn vị cung ứng khép kín hoạt động sản xuất cho thành viên từ cung cấp giống đến suốt quá trình sản xuất và thu hoạch. Tiếp đến, để giải bài toán tiêu thụ sau thu hoạch cho bà con, HTX mở rộng hoạt động kinh doanh. HTX tích cực tham gia vào tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới và ghi dấu ấn với các sản phẩm địa phương mang thương hiệu HTX. Nhiều mô hình kinh doanh mới xuất hiện tại HTX như du lịch trải nghiệm, trang trí cây hoa đô thị… Cũng từ đây, HTX tiếp cận sâu hơn với các hoạt động xúc tiến thương mại.
HẢI PHONG