Trong thời đại thương mại điện tử phát triển mạnh, nhu cầu mua sắm trực tuyến của người dân ngày càng gia tăng. Để đáp ứng nhu cầu này, các doanh nghiệp, cá nhân, cơ sở sản xuất, kinh doanh đẩy mạnh kênh cung ứng, bán hàng qua mạng.

Hình thức mua bán hàng nói trên tuy tiện ích nhưng vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro cho người mua bởi hành vi bán hàng gian dối, hàng giả, kém chất lượng… của người bán hàng.

Tiện lợi trong mua bán

Trong tình hình dịch bệnh COVID-19 tiếp tục bùng phát ở nhiều tỉnh, thành, người tiêu dùng cả nước nói chung và Phú Yên nói riêng hạn chế đến những nơi đông người để đảm bảo an toàn cho bản thân, cộng đồng. Để mua được hàng hóa phục vụ nhu cầu sinh hoạt của gia đình, không ít người chọn cách ngồi tại nhà đặt hàng qua facebook, zalo...

Ông Nguyễn Văn Thoại ở xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa, cho biết: Trong thời gian ở nhà để phòng dịch bệnh, gia đình tôi thường xuyên mua hàng online, kể cả đồ dùng, thực phẩm cần thiết. Tôi thấy phương thức mua hàng này rất tiện lợi, giá cả cũng phù hợp. Hiện không chỉ tôi mà ngay cả các con tôi đều đã quen với việc mua hàng qua mạng.

Còn theo bà Trần Thị Mỹ Trang ở phường 7, TP Tuy Hòa, công nghệ thông tin phát triển mạnh, các trang bán hàng qua mạng ngày càng nở rộ để phục vụ người tiêu dùng. “Thay vì mua hàng trực tiếp, chúng tôi cứ việc lướt web, chọn hàng và đặt dịch vụ giao hàng tận nơi. Hàng hóa được các trang mạng rao bán phong phú, quan trọng là người mua phải chọn được địa chỉ bán hàng uy tín”, bà Trang nói.

Liên quan đến hoạt động bán hàng trực tuyến, chị Lê Trần Kim Thanh ở xã An Hòa Hải, huyện Tuy An, cho hay: Gần 2 năm nay, nhất là trong các tháng dịch bệnh vừa qua, tôi thường đăng thông tin hàng hóa trên trang facebook cá nhân để giới thiệu, bán cho bạn bè. Tôi nhận thấy rằng, bán hàng online là một trong những cách hay, tạo tương tác thường xuyên giữa người bán và người mua rất hiệu quả.

Thuận tiện là vậy, nhưng thực tế tại tỉnh trong thời gian qua, không ít trường hợp lợi dụng môi trường kinh doanh trực tuyến để bán hàng gian dối, bán hàng kém chất lượng… bị các lực lượng chức năng phát hiện, xử phạt. Theo bà Nguyễn Thị Kim Bích, Phó Giám đốc Sở Công thương, kinh doanh trực tuyến mà cụ thể là hoạt động bán hàng qua các trang mạng là xu thế tất yếu trong điều kiện công nghệ thông tin phát triển mạnh.

Vì hiện số lượng người dân sử dụng mạng internet ngày càng gia tăng, thiết bị điện thoại thông minh ngày càng nhiều nên việc đẩy mạnh ứng dụng thương mại điện tử đóng vai trò quan trọng, giúp các cá nhân, doanh nghiệp bán hàng hiệu quả. “Mặc dù có nhiều tiện ích nhưng thông qua hình thức này vẫn có những cơ sở làm ăn gian dối, làm sai quy định, cần sự phối hợp của các ngành trong quá trình kiểm tra, xử lý vi phạm”, bà Bích nói.

Tuyên truyền, xử lý mạnh tay

Theo Cục Quản lý thị trường tỉnh, trong năm 2020, đơn vị đã kiểm tra hoạt động kinh doanh qua mạng của các chủ tài khoản cá nhân trên địa bàn tỉnh. Qua đó phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính 32 triệu đồng; tịch thu nhiều loại hàng hóa, trong đó có đồ chơi trẻ em, mỹ phẩm các loại trị giá hơn 16 triệu đồng.

Riêng từ đầu năm 2021 đến nay, đơn vị đã tổ chức kiểm tra lần lượt đối với các trang bán hàng online, xử phạt 4 vụ với số tiền phạt hơn 14 triệu đồng; tiêu hủy 60 hộp, túi, chai mỹ phẩm các loại trị giá 9,3 triệu đồng. Đa số các trường hợp kinh doanh qua mạng facebook, zalo vi phạm chủ yếu là kinh doanh hàng hóa nhập lậu, vi phạm nhãn mác, hàng không rõ xuất xứ.

Thêm vào đó, thời gian gần đây, Cục Cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công thương) đã tiếp nhận nhiều phản ánh, khiếu nại liên quan đến việc mua sắm trực tuyến; trong đó có việc người tiêu dùng phản ánh về việc mua hàng trên mạng không giống với quảng cáo, có sự chênh lệch giá lớn giữa các nhà bán lẻ, nhà bán lẻ có dấu hiệu lừa đảo, công dụng của sản phẩm không được tốt như những nhận xét (review) trên mạng, khó khăn trong việc thanh toán bằng phương thức điện tử…

Nhằm giúp người tiêu dùng tránh những nguy cơ bị lừa đảo và có được trải nghiệm tốt khi mua sắm trực tuyến, đơn vị này đã đăng tải thông tin lưu ý người tiêu dùng một số nội dung liên quan như cách sử dụng các công cụ tìm kiếm dịch vụ, kiểm tra, so sánh giữa các sàn thương mại điện tử, nhà phân phối trực tuyến, cách xem xét các phiếu mua hàng giảm giá, hay đọc các nhận xét, đánh giá về chất lượng sản phẩm, lựa chọn hình thức thanh toán an toàn…

Ông Huỳnh Trang, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh, nhận định: Các tổ chức, cá nhân thường lợi dụng việc lưu thông hàng hóa, nhất là hàng xách tay, nhập lậu trên thị trường để kinh doanh hàng giả, hàng nhái… dưới hình thức bán hàng trực tuyến. Căn cứ các nội dung xử phạt của Nghị định 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ, ngành chức năng có thể áp dụng cụ thể hơn trong quá trình kiểm tra và xử lý mạnh tay đối với các trường hợp vi phạm liên quan lĩnh vực thương mại điện tử.

Chúng tôi cũng sẽ tăng cường phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, tuyên truyền để người dân hiểu, tham gia kinh doanh, mua hàng trực tuyến một cách văn minh, tránh hình thức bán hàng gian, hàng giả, gây mất niềm tin cho người mua hàng.

KHANG ANH