Cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp đang ở thế yếu vẫn khó tiếp cận vốn ngân hàng. Bởi lẽ, các ngân hàng hiện tập trung vào phân khúc khách hàng là những doanh nghiệp có tài chính mạnh hoặc ở những trung tâm, thành phố, thị xã là chính chứ chưa có nhiều chia sẻ cũng như tiếp cận đối tượng khách hàng ở xa trung tâm.

Khó từ hai phía

Tại buổi sinh hoạt do Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên phối hợp cùng Hội Doanh nghiệp và Doanh nhân tiêu biểu tỉnh tổ chức chuyên đề kết nối ngân hàng - doanh nghiệp lần 2 năm 2017 mới đây, có 4 ngân hàng thương mại tham gia ký kết hợp đồng tín dụng với 9 khách hàng, tổng giá trị hợp đồng là 84,4 tỉ đồng. Đây là đợt kết nối ngân hàng - doanh nghiệp lần thứ 6 do Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên tổ chức. Tuy nhiên, so với các lần trước, đợt kết nối này có số lượng khách hàng và tổng giá trị hợp đồng không cao.

Ông Ngô Đa Thọ, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp tỉnh cho rằng: Lâu nay các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhất là các HTX tiếp cận tín dụng cực kỳ khó khăn. Khó khăn này từ cả hai phía. Doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động theo kiểu gia đình, báo cáo tài chính không minh bạch, trình độ quản trị, năng lực điều hành, phương án kinh doanh không rõ ràng. Trong khi đó, điều kiện để ngân hàng “bơm” vốn ra thì doanh nghiệp phải có phương án kinh doanh tốt, an toàn, quản trị rủi ro tốt. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ không đáp ứng được điều kiện này. Tương tự như vậy, HTX tiếp cận vốn vay cũng rất khó. Hiện Phú Yên có 180 HTX hoạt động nhưng số HTX chuyển đổi hoạt động kiểu mới chưa nhiều. Đây chính là cái khó trong điều kiện cho vay của ngân hàng, nhất là rủi ro trong lĩnh vực nông nghiệp khá cao.

Nhiều ý kiến cho rằng ngân hàng chưa thật sâu sát với cơ sở để tiếp cận các dự án và xem các doanh nghiệp cần gì. Khâu tiếp thị này các ngân hàng chưa làm thường xuyên và liên tục.

Ông Nguyễn Văn Hàn, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên thừa nhận: Việc ngân hàng chưa hỗ trợ được nhiều cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các HTX là vấn đề không chỉ có ở Phú Yên. Các nơi khác khó một thì Phú Yên khó mười. Bởi lẽ, các tỉnh có ngân sách lớn họ hỗ trợ bằng những chương trình cụ thể, trong đó có chương trình hỗ trợ về lãi suất. Ở Phú Yên chưa làm được điều này, chúng tôi hiểu và chia sẻ với các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các HTX. Các đối tượng này mới khởi nghiệp thì làm sao tài chính mạnh được. Trong khi đó, để ngân hàng cho vay thì họ phải có tài sản đảm bảo, tránh rủi ro.

Trong giai đoạn hiện nay, ngành Ngân hàng đang thực hiện đề án xử lý nợ xấu, cơ cấu lại hệ thống ngân hàng, nâng cao chất lượng tín dụng. Mà nâng cao chất lượng tín dụng chính là xem xét các điều kiện cho vay khắt khe.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ luôn cần vốn vay để mở rộng sản xuất kinh doanh. Trong ảnh: Đóng gói cà phê tại một doanh nghiệp ở TP Tuy Hòa - Ảnh: MINH NGUYỆT

Ngân hàng cần sâu sát doanh nghiệp

Theo ông Ngô Đa Thọ, Hội Doanh nghiệp tỉnh sẵn sàng hỗ trợ hồ sơ pháp lý, phương án kinh doanh của doanh nghiệp để ngân hàng thẩm định cho vay vốn. Bên cạnh đó, Quỹ bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa Phú Yên đi vào hoạt động thì sẽ khơi thông được nguồn vốn và tháo gỡ được khó khăn, ách tắc. Việc ngân hàng tiếp cận với doanh nghiệp và HTX sẽ tốt hơn. Các ngân hàng thương mại cũng cần đẩy mạnh thời lượng, mật độ cũng như tần suất để tiếp cận các doanh nghiệp. Việc đợi khách hàng đến mới cho vay là cách làm cũ, kết nối quá lỏng lẻo.

Cũng theo ông Thọ, để kết nối chặt chẽ thì người muốn vay phải biết cách nào để vay được, ngân hàng có nguồn tiền tìm được doanh nghiệp tốt, có phương án kinh doanh hiệu quả. Để đạt được điều này thì ngân hàng và doanh nghiệp cần gặp gỡ nhau, xem người ta có nhu cầu gì. Chúng ta phải tiếp cận như thế thì việc tăng trưởng tín dụng sẽ tốt và kết nối giữa doanh nghiệp và ngân hàng chặt chẽ hơn. Nếu hai bên không gặp nhau điểm chung đó thì khó khăn mãi mãi là khó khăn.

Hiện Phú Yên có 10 ngân hàng thương mại hoạt động, từ đây đến cuối năm sẽ hiện diện thêm 2 ngân hàng mới là HDbank và Ngân hàng Quân đội, cộng với khối chính sách nữa là 14 ngân hàng, cơ bản giải quyết nhu cầu vốn trong điều kiện hết sức cạnh tranh. Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Phú Yên hoạt động cũng sẽ là cú hích trong điều kiện phát triển mới của tỉnh.

Ông Nguyễn Văn Hàn còn lưu ý các doanh nghiệp và HTX, thiết bị đưa vào hoạt động phải có hiệu quả và phải có phần vốn đối ứng của mình tham gia 30%, nếu không sẽ khó thuyết phục cho các phương án của mình vì đây là hình thức vay không có tài sản đảm bảo. Thời gian tới, chúng tôi mong các ngân hàng mở phòng giao dịch ở hai địa phương chưa có là Sơn Hòa và Đồng Xuân. Chúng tôi cũng đang tập trung nguồn lực cho chương trình lớn của tỉnh là xây dựng nông thôn mới, cơ cấu lại lĩnh vực cho vay ngành Nông nghiệp. Do vậy, các ngân hàng cũng dành nguồn lực tham gia nội dung này. Ngoài ra, các ngân hàng cũng nên tiếp cận các dự án của tỉnh. Sở KH-ĐT định kỳ cần giới thiệu các dự án lớn để các ngân hàng được tiếp cận ngay từ đầu để thuận lợi hơn trong việc thúc đẩy các dự án trên địa bàn tỉnh.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Văn Trà, ngân hàng và doanh nghiệp cần đón nhận xu thế phát triển của tỉnh, đi đôi với đó là tăng trưởng tín dụng phải tăng. Muốn như vậy thì phải có hoạt động sản xuất kinh doanh. Cả ngân hàng và doanh nghiệp cần thâm nhập vào nhau. Doanh nghiệp khởi nghiệp cần tự tin, có quyết tâm nhất định chiến thắng thì mới có sự chủ động, sáng tạo, tin tưởng rằng, sự hỗ trợ của ngân hàng sẽ giúp doanh nghiệp ăn nên làm ra. Ngân hàng cũng phải dũng cảm, tự tin vào sự tài trợ của mình nhằm giúp doanh nghiệp đi từ lỗ tới lãi. Đó là việc tư vấn tài chính, vào cuộc và quản trị đồng tiền của mình, tư vấn làm sao tháo gỡ cho doanh nghiệp, tạo điều kiện để doanh nghiệp có lãi. Hai bên cùng phải vào cuộc chứ không thể đơn lẻ một bên được.

MINH NGUYỆT