Quy định vận hành liên hồ chứa yêu cầu các nhà máy thủy điện thông báo xả lũ trong mùa mưa, riêng mùa khô chỉ thông báo cho địa phương lịch vận hành xả nước phát điện. Điều này có thể gây mất an toàn cho người dân khi sản xuất, sinh hoạt dọc bờ sông Ba phía hạ du.
Vừa qua, UBND tỉnh đã yêu cầu các ngành, địa phương và các nhà máy thủy điện điều chỉnh lại quy trình vận hành liên hồ chứa, tăng cường hoạt động cảnh báo khi xả nước vận hành thủy điện, kể cả trong mùa khô để đảm bảo an toàn cho người dân.
Tăng cường hệ thống cảnh báo
Bờ sông Ba, đoạn từ Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ đến vùng hạ du có hàng ngàn hộ dân mưu sinh bằng các nghề trồng trọt, đánh bắt cá, mò cua, bắt ốc… Vào mùa hè, dọc bờ sông này cũng là nơi nhiều học sinh đến vui chơi, tắm mát. Ông Nguyễn Văn Hoan, người dân ở xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa, cho biết: Gia đình tôi trồng rau màu dọc bờ sông Ba nên thường xuyên phải làm việc và đi lại qua khu vực này. Thông thường, vào mùa khô, dòng sông cạn nước, nhưng vẫn có nhiều đoạn nước sâu, khi nhà máy thủy điện xả nước vận hành vẫn có thể gây nguy hiểm cho người qua lại, đặc biệt là các cháu nhỏ.
Theo Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ, nhà máy này có 2 tổ máy phát điện; công suất định mức mỗi tổ máy từ 66-110MW. Khi vận hành, lưu lượng nước qua tuabin về hạ du dao động ở mức 120-320m3/s, thời điểm tối đa lên đến 400m3/s. Trước đây, nhà máy chỉ cảnh báo xả lũ trong mùa mưa, mùa khô đơn vị xả nước vận hành nên không kích hoạt hệ thống cảnh báo. Từ đầu tháng 6, Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ đã tổ chức lại hệ thống cảnh báo khi vận hành các tổ máy phát điện trong mùa khô.
Ông Nguyễn Đức Phú, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Thủy điện sông Ba Hạ, cho biết: Trong quá trình vận hành hệ thống điện quốc gia, việc thay đổi công suất phát điện các tổ máy ở mức nhỏ hơn 30MW là liên tục, nên nếu phát cảnh báo liên tục sẽ gây nhàm chán và không còn tác dụng cảnh báo cho bà con. Do vậy, đơn vị sẽ thực hiện cảnh báo khởi động các tổ máy phát điện khi tăng công suất ở mức lớn hơn 30MW/lần tăng, ứng với mức lưu lượng tăng lớn hơn 60m3/s (mực nước sông tăng từ 10-15cm). Hiện nay, đơn vị đã bố trí 6 bộ cảnh báo lũ từ xa tại thôn Tuy Bình, xã Đức Bình Tây, thôn Chí Thắng, xã Đức Bình Đông; thôn Hà Giang, xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh); thôn Thạnh Hội, xã Sơn Hà; khu phố Đông Hòa, thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa); xóm Bến, xã Hòa Hội (huyện Phú Hòa). Khi vận hành tổ máy phát điện và khi tăng công suất ở mức lớn hơn 30MW/lần tăng, công ty sẽ kích hoạt các bộ cảnh báo phát 3 hồi còi, mỗi hồi còi dài 15 giây, cách nhau 5 giây. Ngoài ra, Sở Công thương cũng yêu cầu Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ bổ sung thêm 2 bộ cảnh báo lũ tại xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa) và Hòa Bình 1 (huyện Tây Hòa) để đảm bảo việc cảnh báo hiệu quả hơn đối với người dân vùng hạ du sông Ba. Đơn vị sẽ tổ chức lắp đặt và đưa vào hoạt động 2 hệ thống cảnh báo này trước mùa mưa năm nay.
Nâng cao ý thức người dân
Bên cạnh việc tăng cường hệ thống cảnh báo, các địa phương cũng tăng cường hoạt động thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức của người dân về việc đảm bảo an toàn khi sản xuất, sinh hoạt dọc bờ sông Ba. Ông Phạm Đình Phụng, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa, cho biết: Vừa qua, địa phương đã rà soát lại tất cả hệ thống loa truyền thanh trên địa bàn huyện để đảm bảo thông báo đầy đủ lịch xả nước vận hành của các nhà máy thủy điện đến với người dân đang sản xuất, sinh hoạt trên các khu vực ven bờ sông Ba. Bên cạnh đó, huyện cũng chỉ đạo Phòng GD-ĐT tuyên truyền, cảnh báo về phòng chống đuối nước cho học sinh các cấp.
Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hữu Thế yêu cầu các sở ban ngành, địa phương, các nhà máy thủy điện phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba cũng như điều chỉnh lưu lượng, thời gian vận hành đối với các hồ chứa thủy điện phục vụ sản xuất nông nghiệp. Các nhà máy thủy điện phối hợp với chính quyền các địa phương rà soát, lắp đặt bổ sung hệ thống cảnh báo phía hạ du, đặc biệt là tại các đoạn sông có mực nước dao động lớn khi phát điện, có nguy cơ gây mất an toàn cho người dân khi qua sông.
Các nhà máy thủy điện và chính quyền địa phương phải tăng cường tuyên truyền, thông báo rộng rãi cho người dân về hệ thống còi cảnh báo, ý nghĩa các tín hiệu cảnh báo. Việc cảnh báo phải được thực hiện trước khi vận hành phát điện và khi tăng công suất phát điện. Các nhà máy thường xuyên kiểm tra tình trạng hoạt động của hệ thống cảnh báo nhằm đảm bảo việc cảnh báo được hiệu quả; đồng thời chủ động phối hợp với các địa phương trong việc thông tin, tuyên truyền, cảnh báo để đảm bảo an toàn cho người dân cả trong mùa mưa và mùa khô. Riêng các địa phương phải rà soát, phát hiện kịp thời và cảnh báo cho người dân những vị trí có vực sâu, khu vực có nguy cơ xảy ra đuối nước. Các trường học đưa nội dung giáo dục học sinh các biện pháp phòng tránh đuối nước; nhắc nhở các em không chơi đùa, tắm ở khu vực sông suối nguy hiểm, có nguy cơ đuối nước cao…
NGÔ XUÂN
