Cà là cây truyền thống của nhiều địa phương đã được nông dân thâm canh bởi nó là cây dễ trồng, cho hiệu quả kinh tế cao trong những năm gần đây. Song nhiều nông dân vẫn chưa biết cách để cây sai trái và xử lý các loại sâu bệnh gây hại. Sau đây là một số kinh nghiệm giúp thâm canh cây cà đạt hiệu quả.
Cà có bộ rễ khỏe, ăn sâu, tán rộng, lá nhiều nên cần đất có tầng canh tác dày, giàu dinh dưỡng, dễ thoát nước… Tốt nhất nên làm vườn ươm có bón lót phân chuồng mục và NPK để gieo cây cà giống rồi mới nhổ cây con trồng ra ruộng sản xuất. Khi cây có 1-2 lá thật thì tỉa bỏ cây xấu, giữ lại khoảng cách 2-3cm/cây. Cây cao 5-6cm tỉa lần hai giữ lại khoảng cách 5-6cm/cây. Khi cây giống được 20-30 ngày tuổi thì nhổ đem trồng. Đất trồng cà cần được cày sâu, bừa kỹ, lên luống cao 25-30cm, rộng 1,4-1,5m, tùy theo các loại cà khác nhau mà bố trí mật độ sao cho phù hợp.
Cà ra hoa đậu trái quanh năm nên việc chăm sóc sao cho cây đạt tiêu chuẩn khỏe mạnh là khâu then chốt để nâng cao hiệu quả khi trồng. Người trồng cà muốn có năng suất cao cần phải giữ cho cây vừa bền lại sai trái. Đồng nghĩa rằng chế độ dinh dưỡng cần phải được cân đối và hệ vi sinh vật trong đất trồng cà cần được cân bằng. Cho nên, trước khi trồng cà, nông dân cần ưu tiên sử dụng các chế phẩm phân bón vi sinh hay các chế phẩm nấm đối kháng, cộng sinh để bổ sung vào luống đất trồng trong các giai đoạn (lót, thúc định kỳ). Tuyệt đối không nên lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hóa học sẽ làm cây nhanh bị tàn lụi. Phân chuồng nếu có cần được trộn cùng chế phẩm nấm đối kháng hay nấm cộng sinh theo liều lượng khuyến cáo để bộ rễ cà được phát triển rộng dài và vi sinh vật có hại ít xâm nhập gây hại.
Sau trồng 12-15 ngày, xới nhẹ mặt luống lần đầu, bón thúc 8-10kg NPK 13-13-13+TE/sào (Bắc Bộ: 360m2). Lần 2 vun xới cách lần 1 từ 15-20 ngày kết hợp với bón phân NPK với loại và liều lượng như lần 1. Từ khi cây thu lứa đầu đến cuối vụ, thời kỳ này cần bón phân định kỳ nhiều lần để giữ cho cây ra hoa, nuôi trái liên tục đảm bảo năng suất. Nên ưu tiên loại phân NPK 12-3-10 hoặc 12-5-10 hay 16-16-8, 13-13-13+TE với liều lượng khuyến cáo trên bao bì để thúc nuôi trái và cây. Cà là cây có tán rộng, cành lá rậm rạp lại liên tục ra hoa đậu trái nên cần được dưỡng ẩm thường xuyên. Độ ẩm đất không đủ sẽ làm cây ít hoa dễ bị rụng hoa, trái... Người trồng không nên để cà quá hạn rồi mới tưới nước sẽ làm cho rễ bị đứt, vi sinh vật gây bệnh xâm nhập làm thối hỏng. Cần vun gốc để thúc rễ phát triển và giữ ẩm cho gốc cà, chống đổ ngã cho cây bằng cách dùng cọc chống.
Cà có 7-9 lá bắt đầu ra trái khi đó những nhánh dưới chùm hoa thứ nhất cần vặt bỏ. Ngoài ra khi cây phát tán đậu trái cũng cần vặt bỏ bớt các lá già, lá mọc chen chúc trong tán. Việc làm này sẽ hạn chế cây bị rệp hại và bệnh hại thân lá. Tùy theo loại cà được trồng mà nông dân có thể để từ 2-3 cành/cây. Cà trồng ở vụ chính thường hay bị rệp, sâu đục quả, đục ngọn, bệnh lở cổ rễ, sương mai, héo xanh, héo vàng gây hại. Cần áp dụng phương pháp phòng trừ tổng hợp, ưu tiên các loại thuốc trừ sâu bệnh sinh học để phòng trừ, nhất là khi cây đang ra hoa, thu trái để đảm bảo an toàn cho sản phẩm.
NGỌC NHƯ (tổng hợp)
