Vụ đông xuân 2014-2015, các địa phương trong tỉnh đưa vào sản xuất những giống lúa chủ lực cho năng suất cao nhưng chất lượng gạo thấp. Vì vậy, thu nhập của người trồng lúa chưa cao. Mặc dù, Phú Yên đã triển khai nhiều chính sách đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nhưng để thay đổi tập quán và hướng nông dân sử dụng giống lúa cấp xác nhận để sản xuất, Phú Yên cần đầu tư và hỗ trợ lĩnh vực sản xuất lúa giống.

NĂNG SUẤT CAO, CHẤT LƯỢNG CÒN THẤP

Theo Sở NN-PTNT, đến nay vụ sản xuất lúa đông xuân 2014-2015 cơ bản thu hoạch xong, hầu hết các giống lúa chủ lực cho năng suất cao. Ông Nguyễn Dũng, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Tây Hòa, cho biết: “Vụ sản xuất đông xuân này, tổng diện tích lúa trên địa bàn huyện đã gieo trồng hơn 6.675ha. Trong suốt vụ sản xuất, trên địa bàn huyện ít có mưa, tình hình hạn hán đã gây ảnh hưởng đến các loại cây trồng. Những diện tích lúa nằm ngoài hệ thống thủy nông Đồng Cam đã thực hiện nhiều biện pháp chống hạn kịp thời nên không gây thiệt hại nặng. Đến nay, diện tích lúa đã cơ bản thu hoạch xong, năng suất bình quân khoảng 78 tạ/ha, cao hơn vụ đông xuân năm trước hơn 5,3 tạ/ha”. Tuy nhiên, đa số các giống lúa chủ lực cho năng suất cao của vụ sản xuất đông xuân 2014-2015 là những giống lúa cho chất lượng gạo còn thấp. Ông Phan Khánh, Trưởng phòng Kinh tế TP Tuy Hòa, nói: “Năng suất lúa bình quân của vụ sản xuất đông xuân 2014-2015 ở TP Tuy Hòa khoảng 82 tạ/ha, cao nhất từ trước đến nay. Hiện giá lúa thịt trên thị trường khoảng 4.500 đến 5.000 đồng/kg, trong khi chi phí tiền phân, thuốc bảo vệ thực vật, thuê nhân công… cao nên mỗi héc ta lúa chỉ thu lãi hơn 1,5 triệu đồng. So với các loại cây màu khác trên địa bàn thì nông dân sản xuất lúa thu nhập quá thấp, trong khi diện tích đất lúa mỗi hộ nông dân không nhiều. Đề nghị tỉnh sớm triển khai chính sách dồn điền đổi thửa để có những vùng sản xuất lúa chuyên canh. Mặt khác, tỉnh cũng cần nghiên cứu đầu tư những nhà máy chế biến nông sản quy mô lớn, nhà máy chế biến thức ăn gia súc… để giải quyết ổn định đầu ra”.

Ông Nguyễn Văn Phương, Trưởng phòng Nông nghiệp (Sở NN-PTNT), cho biết: “Tổng diện tích lúa gieo sạ trong vụ đông xuân 2014-2015 trên địa bàn tỉnh khoảng 26.860ha. Các giống lúa chủ lực của vụ này gồm ML213, ML4-2, ML49, ML202, ML216, ML48 và các giống bổ sung như Hoa Ưu 109, AS996, OM4900, ML68, ML4, ĐV108… Đến nay, trà lúa chính vụ cơ bản thu hoạch gần xong, với năng suất bình quân ước đạt khoảng 70 tạ/ha”. Hầu hết bộ giống lúa chủ lực là những giống cho năng suất cao nhưng chất lượng gạo đạt thấp.

Nông dân tham quan mô hình sản xuất lúa giống cấp nguyên chủng tại xã Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa) - Ảnh: A.NGỌC

NÔNG DÂN CHƯA MẶN MÀ SẢN XUẤT GIỐNG CHẤT LƯỢNG CAO

Triển khai dự án Đầu tư sản xuất lúa giống cấp siêu nguyên chủng và nguyên chủng giai đoạn 2010-2015 do Trung tâm Giống và kỹ thuật cây trồng (Sở NN-PTNT) làm chủ đầu tư. Vụ đông xuân 2014-2015, mô hình được triển khai tại 5 hợp tác xã nông nghiệp gồm Hòa Thành Tây (huyện Đông Hòa), Hòa Phong (huyện Tây Hòa), Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa), Nam An Nghiệp (huyện Tuy An), Xuân Quang 2 (huyện Đồng Xuân) và 2 trại sản xuất giống nông nghiệp Hòa An, Hòa Đồng (huyện Tây Hòa) với diện tích 20,5ha. Nông dân Nguyễn Văn Kim ở xã Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa), chia sẻ: “Vụ đông xuân 2014-2015, tôi tham gia mô hình sản xuất lúa giống cấp nguyên chủng với diện tích 0,5ha. Các khâu sản xuất từ gieo sạ, chăm sóc, bón phân đến thu hoạch đều được Trung tâm Giống và kỹ thuật cây trồng tỉnh hướng dẫn cụ thể. Nhờ áp dụng đúng quy trình sản xuất nên ruộng lúa phát triển tốt, thu hoạch lúa cho năng suất hơn 35 tạ/0,5ha. Tuy nhiên, hiện nay khâu tiêu thụ lúa giống đang gặp khó khăn, đề nghị Trung tâm Giống và kỹ thuật cây trồng tỉnh giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm”. Ông Nguyễn Ngọc Tài, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất kinh doanh - Dịch vụ nông nghiệp Xuân Quang 2 (huyện Đồng Xuân), cho biết: “Mô hình sản xuất lúa giống cấp nguyên chủng được triển khai tại hợp tác xã với diện tích 2ha. Mô hình đã giúp nông dân thay đổi tập quán dùng lúa thịt để làm giống và biết chọn giống thuần chủng để gieo sạ. Mô hình triển khai gieo sạ theo phương pháp kéo hàng nên khâu chăm sóc dễ dàng, ít sâu bệnh, giảm chi phí, hiệu quả kinh tế cao hơn. Tuy nhiên, nông dân đang gặp khó trong quá trình phơi sấy lúa giống; trong khi lúa giống làm ra sau khi kiểm nghiệm có giá thành tương đối cao (khoảng 10.500 đồng đến 11.500 đồng/kg) nên nông dân ở địa phương chưa sử dụng nhiều để sản xuất. Nếu bán không được, quá hạn sử dụng thì lúa giống chỉ bán ngang giá lúa thịt nên nông dân sản xuất lúa giống sẽ bị lỗ vốn. Đề nghị tỉnh có chính sách bao tiêu sản phẩm hoặc hỗ trợ một phần nếu lúa giống bán không được để khuyến khích nông dân tham gia sản xuất lúa giống”.

Theo ông Trương Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Giống và kỹ thuật cây trồng tỉnh, mục tiêu của dự án là sản xuất lúa giống cấp siêu nguyên chủng và nguyên chủng đủ số lượng và chủng loại phục vụ nhu cầu sản xuất giống lúa cấp xác nhận, từ năm 2015 trở đi có trên 50% diện tích sản xuất lúa ở Phú Yên sử dụng lúa giống từ cấp xác nhận trở lên. Ngoài ra, dự án còn cải tạo, nâng cấp và xây dựng cơ sở công nghệ theo hướng đồng bộ và hiện đại.

ANH NGỌC