Đề tài “Xây dựng giải pháp kỹ thuật nuôi kết hợp tôm sú, ốc hương với tu hài, rong biển trong các ao nuôi tôm sú theo hướng bền vững tại TX Sông Cầu” do Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III thực hiện, ông Thái Ngọc Chiến làm chủ nhiệm đã mang lại kết quả khả quan với 2 giải pháp kỹ thuật nuôi kết hợp tại hai phường Xuân Phương và Xuân Hải thuộc TX Sông Cầu.
Thu hoạch ốc hương ở xã Xuân Hải (TX Sông Cầu) - Ảnh: M.CHÂU
Nhóm thực hiện đề tài đã phối hợp với ông Trần Thanh Đào ở thôn Dân Phú 1 (xã Xuân Phương, TX Sông Cầu) nuôi ốc hương kết hợp với tu hài và rong câu. Trong 4 ao nuôi có 2 ao nuôi ghép, 1 ao nuôi đơn và 1 ao lắng. Trong 2 ao nuôi đơn, mỗi ao sử dụng 1.600 m2 để nuôi ốc hương, 2.000 m2 để nuôi tu hài và rong câu ở giữa ao. Đề tài còn sử dụng giải pháp kỹ thuật khác là nuôi tôm sú kết hợp tu hài và rong câu. Với mô hình này, nhóm thực hiện đề tài phối hợp với ông Nguyễn Cư ở xã Xuân Hải với 5 ao nuôi, trong đó 2 ao nuôi ghép, ao nuôi đơn, 1 ao lắng và 1 ao chứa nước xử lý trong trường hợp tôm bị bệnh.
Ông Thái Ngọc Chiến cho biết: “Tốc độ sinh trưởng, tỉ lệ sống, hiệu quả môi trường và hiệu quả kinh tế trong các ao nuôi ghép đều cao hơn các ao nuôi đơn. Hiệu quả môi trường các mô hình nuôi tổng hợp cho thấy hầu hết các yếu tố dinh dưỡng dư thừa trong các ao nuôi ghép ở 2 mô hình đều thấp hơn so với ao nuôi đơn”.
Theo các chuyên gia nuôi trồng thủy sản, nuôi kết hợp các loài thủy sản sẽ nâng cao tối đa hiệu suất sử dụng mặt nước. Ngoài ra, một lượng lớn chất thải của đối tượng nuôi này sẽ là nguồn thức ăn rất tốt cho đối tượng kia, từ đó làm sạch môi trường nước, giảm ô nhiễm, giảm chi phí sản xuất và tăng tổng năng suất thu hoạch của một vụ nuôi.
Nuôi ốc hương kết hợp với tu hài và rong câu sau 5 – 6 tháng nuôi thì thu hoạch ốc hương trước, tu hài chưa đạt kích thước thương phẩm nên tiếp tục nuôi thêm một tháng nữa để cải tạo sạch nền đáy trước khi nuôi vụ tiếp theo, sau đó chuyển tu hài sang ao chứa tiếp tục nuôi thêm 3 tháng nữa hoặc có thể sử dụng nuôi ghép với vụ tiếp theo mà không cần phải có tu hài giống mới. Khi thu hoạch ốc cần tháo cạn nước trong ao. Ốc sau khi thu hoạch được nhốt khoảng 1-2 ngày để làm sạch bùn và trắng vỏ. Rong câu được thu tỉa hàng tháng để đảm bảo mật độ nuôi ghép phù hợp.
Bà Nguyễn Thị Diễm, Trưởng phòng Quản lý khoa học (Sở Khoa học - Công nghệ Phú Yên) nhận xét: “Đề tài chứng minh việc nuôi ốc hương trong ao tôm sú ở Sông Cầu có tính khả thi rất cao. Mô hình còn tạo ra nghề nuôi ốc hương kiểu mới”.
Với giải pháp kỹ thuật nuôi tôm sú là đối tượng chính, tu hài và rong câu là những đối tượng thả ghép, sau 3 – 4 tháng nuôi thì thu hoạch tôm, tu hài chưa đạt kích thước thương phẩm nên tiếp tục nuôi thêm 1 tháng nữa để cải tạo sạch nền đáy ao trước khi nuôi vụ tiếp theo. Sau đó chuyển tu hài sang tiếp tục nuôi thêm 3 tháng nữa hoặc có thể sử dụng nuôi ghép với vụ tiếp theo mà không cần tu hài giống mới, rong câu được thu tỉa hàng tháng để đảm bảo mật độ nuôi ghép phù hợp. Theo các chuyên gia, mô hình này có thể triển khai nhân rộng ở vùng biển Xuân Đài, nơi chất đáy là cát, độ trong cao và độ muối ổn định.
Bà Lê Thị Nở, Giám đốc Trung tâm Giống và kỹ thuật thủy sản Phú Yên cho rằng: “Đề tài đã thể hiện tính đa dạng sinh học, phát triển các mô hình nuôi đa loài, nuôi kết hợp nhằm đa dạng hóa đối tượng thủy sản ở Phú Yên. Với 2 mô hình nuôi kết hợp, các loài thủy sản có giá trị kinh tế và có khả năng cải thiện môi trường. 2 giải pháp kỹ thuật nuôi này phù hợp ứng với từng mô hình để phổ biến và nhân rộng”.
Lợi ích qua lại giữa các nhóm trong mô hình nuôi ghép được những người thực hiện đề tài phân tích: Tu hài có tính ăn lọc. Khi dinh dưỡng trong thủy vực khá nhiều sẽ kích thích tảo phát triển, tảo làm thức ăn tốt cho tu hài. Chất thải từ thức ăn thừa, chất thải của tôm sú, ốc hương sẽ được tu hài sử dụng. Việc nuôi kết hợp đa loài có thể giảm nguy cơ thất bại và nâng cao hiệu quả sử dụng mặt nước và khống chế được dịch bệnh.
Ông Đào Tứ Xuyên, Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ Phú Yên cho biết: “Đề tài đã phát triển các mô hình nuôi đa loài, nuôi kết hợp theo hướng bền vững nhằm đa dạng hóa đối tượng thủy sản nuôi ở Phú Yên. Việc xây dựng 2 mô hình nuôi kết hợp các loài thủy sản có giá trị kinh tế và có khả năng cải thiện môi trường”.
MINH CHÂU
