Cần hoạch định một chính sách mới trong lĩnh vực đo lường chất lượng nhằm phục vụ tốt các nhiệm vụ quản lý của nhà nước như kiểm tra chất lượng hàng hóa, hoạt động thanh tra quản lý thị trường... Đó là nội dung của đề tài Điều tra thực trạng các thiết bị thử nghiệm, đo lường và đề xuất hướng đầu tư, giải pháp quản lý nhà nước về đo lường, chất lượng trên địa bàn tỉnh do Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Phú Yên thực hiện.

Phòng kiểm nghiệm của Trung tâm kỹ thuật thủy sản Phú Yên - Ảnh: MINH NGUYỆT

 

NĂNG LỰC THỬ NGHIỆM YẾU KÉM, BẤT CẬP

Nhiều ý kiến của người tiêu dùng cho rằng, các phòng thử nghiệm trên địa bàn tỉnh cần tăng cường khả năng hoạt động để giúp các cơ sở sản xuất cũng như cơ quan quản lý với việc cung cấp các số liệu, thông tin xác thực sau khi thử nghiệm nhằm kiểm tra chất lượng hàng hóa. Tuy nhiên, việc đầu tư xây dựng các phòng kiểm định, thử nghiệm ở Phú Yên thời gian qua mang tính tự phát, quy mô nhỏ, khả năng hoạt động kém hiệu quả, không phát huy được hết khả năng của thiết bị. Ngoài thực hiện kiểm nghiệm một số chỉ tiêu chất lượng về các lĩnh vực cơ lý, hóa sinh, môi trường… còn rất nhiều chỉ tiêu mà không có phòng thử nghiệm nào ở địa phương làm được. Ông Phạm Đình Thi, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Phú Yên cho biết: “Việc xác định các mặt hàng do lực lượng quản lý thị trường bắt giữ còn gặp nhiều khó khăn. Chẳng hạn như phải dùng trực quan để xác định vải sản xuất từ đâu, chất liệu gì; một số mặt hàng phải nhờ đến Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) xác định. Nhiều lĩnh vực hiệu chuẩn thử nghiệm còn bỏ trống, không đáp ứng được với thực tế, gây lãng phí lớn về kinh phí đầu tư. Nhiều phép thử, phương tiện đo cần hiệu chuẩn phải mang đi thực hiện tại các phòng thử nghiệm ở địa phương khác, gây tốn kém về thời gian và chi phí”. 

Phú Yên chỉ có 1 phòng thử nghiệm được công nhận thuộc lĩnh vực thử nghiệm cơ - lý thuộc Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Ở các lĩnh vực khác, các phòng thử nghiệm chỉ có khả năng thử nghiệm được một số chỉ tiêu cơ bản, không có phòng thử nghiệm được công nhận trong hệ thống VILAS.

Ông Đào Tứ Xuyên, Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ Phú Yên cho rằng: “Hệ thống các phòng kiểm định ở Phú Yên chưa đồng bộ với yêu cầu quản lý về đo lường hợp pháp, một số loại phương tiện đo trong danh mục kiểm định chưa có hoặc chưa đủ phương tiện kiểm định trong phạm vi của tỉnh. Việc đầu tư xây dựng, tăng cường năng lực kiểm định cho các phòng này chưa theo một quy hoạch rõ ràng, chưa có sự phân công phân cấp hợp lý giữa các cơ quan kiểm định. Các phòng hiệu chuẩn đo lường chưa hình thành được mạng lưới, việc đầu tư phát triển còn thiếu sự định hướng rõ ràng từ phía nhà nước”.

NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG

Ông Dương Bình Phú, Chi cục phó Chi cục tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng Phú Yên đề xuất: Các phòng thử nghiệm cần rà soát củng cố và bổ sung biên chế thích hợp với quy mô và khả năng thực hiện công tác thí nghiệm đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn quy định, giảm tối đa việc kiêm nhiệm. Cần xây dựng cơ sở dữ liệu về các phòng thử nghiệm trên toàn tỉnh, xây dựng và duy trì website của Hội các phòng thử nghiệm, là nơi giao dịch thông tin và triển khai các mối quan hệ hợp tác lâu dài, bền vững giữa các phòng thử nghiệm và với các doanh nghiệp. Xây dựng cơ chế hợp tác, khai thác sử dụng chung thiết bị trên cơ sở cam kết giữa các phòng thử nghiệm chuyên ngành, phòng thử nghiệm thuộc các trường học để tạo điều kiện cho nghiên cứu, làm việc.

Định hướng đầu tư xây dựng các phòng thử nghiệm cần chú ý đến các quy định phân công quản lý, giữa các ngành trên cùng một địa bàn cũng như sự phân cấp quản lý giữa trung ương và địa phương để tránh sự trùng lắp, tập trung nguồn lực để có các phòng hiệu chuẩn, thử nghiệm đáp ứng yêu cầu, khai thác được khả năng hiệu chuẩn, thử nghiệm. Hoạt động của các phòng thử nghiệm này là thử nghiệm các mẫu sản phẩm, hàng hóa nhằm phục vụ cho công tác quản lý về tiêu chuẩn - chất lượng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, phục vụ các hoạt động công vụ của các cơ quan chức năng. Ngoài ra, hoạt động thử nghiệm còn trực tiếp hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc phân tích, kiểm tra chất lượng hàng hóa chuyên ngành.

Theo ông Lê Minh Trung, Phó Giám đốc Điện lực Phú Yên: “Ngoài đánh giá được thực trạng, tác giả đề tài đã đề xuất các mô hình tổ chức công tác kiểm định và quản lý nhà nước sao cho hiệu quả nhất”. Các đề xuất chủ yếu tập trung về vấn đề đa dạng hóa các tổ chức kiểm định, xem đó như là một dịch vụ công với sự tham gia đầu tư khai thác của các thành phần kinh tế, Nhà nước thông qua cơ chế công nhận khả năng kiểm định và các quy chế về quản lý mẫu chuẩn có liên quan, cùng cơ chế quản lý, giám sát của Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, thanh tra đo lường. Xây dựng được cơ sở dữ liệu về các phòng thử nghiệm và phần mềm quản lý sẽ giúp cho công tác quản lý về đo lường chất lượng tốt hơn, thuận tiện trong việc phối hợp, hợp tác giữa các đơn vị có liên quan, truy xuất nhanh các thông tin phục vụ chỉ đạo điều hành các lĩnh vực. Nhiều ý kiến cho rằng, đề tài sẽ là tài liệu căn cứ phục vụ cho việc hoạch định một chính sách mới cho lĩnh vực này.

MINH CHÂU