Từ lõi ngô, các nhà khoa học Viện Công nghiệp thực phẩm đã tách chiết thành đường XOS (xylooligosacarit). Đây là loại đường thường dùng trong công nghiệp thực phẩm, hoặc dùng cho người bệnh tiểu đường.
Vận hành máy tinh chế đường XOS tại Viện Công nghiệp thực phẩm. Ảnh: M.Đồng.
Mỗi năm, Việt
Dưỡng chất từ phế thải nông nghiệp
Trong căn phòng nhỏ của Viện Công nghiệp thực phẩm, TS. Trịnh Thị Kim Vân cùng gần chục đồng nghiệp đang tìm cách đóng gói những túi đường. Cho chúng tôi nếm thử thứ đường mịn, có màu vàng nhạt, TS Vân vui vẻ nói: “Có lợi cho sức khỏe lắm đấy!”.
TS Vân cho biết, đường XOS không tiêu hóa trên ruột non, dạ dày, chỉ hấp thụ ở ruột già, vì vậy, đường XOS được coi như một dưỡng chất nuôi và phát triển vi sinh vật có lợi trong ruột già, hạn chế sự phát triển các vi sinh vật gây hại, qua đó hạn chế các bệnh về đường ruột, giúp tiêu hóa tốt thức ăn. Nhiều kết quả nghiên cứu còn cho thấy, đường XOS có tác dụng chống sâu răng, chống bệnh tiểu đường, không gây béo phì. Thế nên, nhiều nơi trên thế giới ứng dụng loại đường này làm nguyên liệu cho các sản phẩm bánh kẹo, sữa, bột dinh dưỡng, đồng thời sử dụng loại đường chức năng như một sản phẩm dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường.
Trên thế giới, các nước thường sản xuất đường chức năng từ các loại rau quả như chuối, mận, đào, quất, cây atiso, cà chua, hành, tỏi… hoặc từ một số phế thải nông nghiệp như bã mía, vỏ hạt bông. Tuy nhiên, các nhà khoa học của Viện Công nghiệp thực phẩm lựa chọn lõi ngô làm nguyên liệu cho sản xuất đường chức năng. Bởi lõi ngô dễ kiếm và việc tận dụng nguồn nguyên liệu này sẽ góp phần giảm ô nhiễm môi trường.
Một năm rưỡi ròng rã nghiên cứu đã minh chứng sự chọn lựa của các nhà khoa học Việt Nam là đúng đắn khi kết quả phân tích cho thấy hàm lượng chất hemicelunoza (hoạt chất gốc của đường chức năng) trong lõi ngô là 35 - 40%, còn trong bã mía, vỏ hạt bông chỉ chiếm khoảng 20%.
Từ kết quả nghiên cứu này, ứng dụng thành tựu của công nghệ sinh học, các nhà khoa học của Viện Công nghiệp thực phẩm tiến hành nghiền nhỏ lõi ngô, vắt nước xử lý axit, xử lý nhiệt, hấp áp lực nhiệt độ cao (khoảng 140oC) để thu dung dịch đường XOS. Sau đó, qua công đoạn tinh chế để thu được đường XOS khô.
Tiến tới thương mại hóa sản phẩm
Theo TS Vân, một kg lõi ngô có thể sản xuất được 0,25 lít dung dịch đường XOS, còn nếu tiếp tục tinh chế sẽ tạo ra 90 đến 130g đường XOS khô. Giá của sản phẩm cùng loại nếu nhập ngoại khoảng 100.000 đồng đến 120.000 đồng một kg.
Thống kê của Bộ NN&PTNT cho thấy, mỗi năm Việt Nam sản xuất được khoảng 5,5 triệu tấn ngô, điều đó cũng đồng nghĩa với một khối lượng lõi ngô khổng lồ lên tới hàng triệu tấn. Nếu tận dụng hết số lõi ngô này để sản xuất đường chức năng có thể thu được hàng trăm ngàn tấn đường. Đây quả là một bài toán kinh tế, môi trường khá hiệu quả.
Sau khi nghiên cứu thành công công nghệ sản xuất đường chức năng, Viện Công nghiệp thực phẩm đang tiếp tục hoàn thiện quy trình sản xuất đường với quy mô 45kg một mẻ. Với quan niệm kết quả nghiên cứu chỉ thực sự có ý nghĩa khi đem lại sản phẩm phục vụ người tiêu dùng, TS Vân và cộng sự không chịu dừng lại ở khâu sản xuất thử nghiệm, họ đang tự nghiên cứu mẫu mã bao bì để bao gói sản phẩm. Các nhà khoa học cũng đang tìm cách phối hợp với các đơn vị quản lý để xây dựng bộ tiêu chuẩn cho đường chức năng.
“Giá trị công nghệ sẽ được ghi nhận khi sản phẩm được người tiêu dùng đón nhận, chúng tôi sẽ thuê người tiếp thị sản phẩm đến các siêu thị, trung tâm thương mại”, TS Vân khẳng định.
Theo baodatviet.vn
