Phú Yên đã và đang triển khai một số dự án thuộc chương trình “Xây dựng mô hình ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và miền núi” giai đoạn từ nay đến năm 2010. Việc đề xuất, lựa chọn các dự án đưa vào thực hiện chương trình này cũng có một số tiêu chí nhất định. Báo Phú Yên trao đổi với Phó Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ Phú Yên Huỳnh Duy Hiếu, xung quanh vấn đề này.
Tập huấn cho người dân xã Hòa Quang
* Việc lựa chọn dự án thuộc chương trình “Xây dựng mô hình ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ (KHCN) phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và miền núi” giai đoạn từ nay đến năm 2010 dựa vào những yêu cầu nào, thưa ông?
- Yêu cầu chung là dự án phải có mục tiêu định lượng cụ thể, phù hợp với quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đồng thời phục vụ thiết thực cho việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình kinh tế - xã hội khác trên cùng một địa bàn. Ngoài ra, dự án cần đảm bảo hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội. Các dự án bao gồm 2 nhóm, do trung ương và địa phương quản lý. Nhóm do trung ương quản lý là các dự án tập trung hỗ trợ các địa phương xây dựng mô hình KHCN nhằm giải quyết các vấn đề có tầm quan trọng đối với việc phát triển kinh tế - xã hội, có ảnh hưởng liên vùng hoặc một vùng kinh tế trọng điểm; ứng dụng các công nghệ mới đã được đánh giá ở các cấp quản lý, có nội dung KHCN tiên tiến, thích hợp, đòi hỏi sự phối hợp của một số chuyên gia ở một số chuyên ngành, nhiều tổ chức KHCN, đặc biệt đòi hỏi phải có sự huy động các lực lượng KHCN từ trung ương về hỗ trợ địa phương. Nhóm các dự án ủy quyền cho địa phương quản lý là các dự án hỗ trợ địa phương triển khai áp dụng các công nghệ tiên tiến đã được ứng dụng thử nghiệm thành công ở các địa phương khác và phù hợp với năng lực tổ chức, chỉ đạo của địa phương. Các dự án thuộc nhóm này do UBND tỉnh phê duyệt và giao cho Sở KHCN giúp UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện, nhưng phải tuân thủ các quy định chung về cơ chế quản lý chương trình.
* Tiêu chí để lựa chọn dự án như thế nào, thưa ông?
- Những công nghệ được chọn trong các mô hình phải là những công nghệ tạo ra trong nước đã được đánh giá ở các cấp quản lý, tiên tiến hơn so với công nghệ hiện có của địa phương, hoặc các công nghệ nhập từ nước ngoài nhưng phải được các hội đồng KHCN chuyên ngành do các cấp quản lý thành lập, đánh giá về tính thích nghi và khả năng làm chủ công nghệ đó. Các công nghệ này phải hướng vào giải quyết những vấn đề KHCN có tầm quan trọng đối với phát triển kinh tế -xã hội địa phương và đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường sinh thái. Những công nghệ này cũng phải có quy trình kỹ thuật ổn định và phù hợp với khả năng tiếp thu của người dân vùng dự án. Bên cạnh đó, dự án cần có tính khả thi về điều kiện hạ tầng cơ sở, năng lực tổ chức chỉ đạo của chủ dự án, khả năng huy động các nguồn vốn đối ứng, đảm bảo khả năng nhân rộng kết quả của dự án. Ngoài ra, địa bàn dự án phải có tính đại diện cho một vùng hoặc tiểu vùng kinh tế - sinh thái đặc trưng để có thể nhân rộng mô hình. Dự án được hình thành phải xuất phát từ nguyện vọng của nhân dân và chính quyền địa phương tại địa bàn dự án. Chính quyền và người dân, nhà doanh nghiệp tại địa bàn dự án phải cam kết tự nguyện thực hiện và chủ động huy động các nguồn vốn đối ứng có thể để thực hiện dự án.
* Các dự án ở Phú Yên thuộc những lĩnh vực nào, thưa ông?
- Các dự án thuộc lĩnh vực: phát triển cây ăn quả chất lượng cao, cây công nghiệp… kết hợp bảo quản hoặc sơ chế quy mô vừa và nhỏ; trồng rừng nguyên liệu và rừng cải tạo vùng đất cát, đất đồi chống sa mạc hóa, ứng dụng công nghệ mới về thủy lợi cho vùng thiếu nước, khô hạn; phát triển ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất và chế biến muối, công nghệ sinh học sản xuất các sản phẩm an toàn và chất lượng như rau quả, nấm các loại; phát triển ứng dụng công nghệ tiên tiến trong chế biến, bảo quản sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp; phát triển thủy sản theo hướng nuôi công nghiệp, bán công nghiệp gắn với chế biến; khôi phục và phát triển ngành nghề truyền thống, nghề phụ và ngành nghề mới để thu hút lao động nông nhàn; phát triển công nghệ sử dụng năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng biogas phục vụ sinh hoạt và đời sống ở nông thôn miền núi và hải đảo; phát triển công nghệ thông tin phục vụ nông nghiệp, nông thôn và miền núi, hải đảo; khai thác tiềm năng thiên nhiên để phục vụ du lịch sinh thái.
* Xin cảm ơn ông!
MINH CHÂU (thực hiện)
