Những năm qua, việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi đã góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) ở vùng núi.
Người dân huyện Sông Hinh áp dụng kỹ thuật trồng lúa nước, thu hoạch với năng suất cao - Ảnh: LY KHA
Ngoài việc thực hiện các chính sách hỗ trợ đồng bào DTTS phát triển sản xuất như hỗ trợ 40% tổng vốn đầu tư thực hiện các mô hình sản xuất nông nghiệp, 80% giá giống cây lâu năm và trợ cước, trợ giá nhiều loại giống cây trồng khác, hàng năm tại các xã vùng đồng bào DTTS, ngành Nông nghiệp tổ chức từ 2 đến 3 lớp tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn cách làm ăn, thu hút hàng trăm nông dân tham gia. Các xã này cũng được trang bị 50 đầu sách khuyến nông, khuyến lâm các loại. Bên cạnh đó, Trung tâm Khuyến nông Phú Yên và các huyện thường xuyên xây dựng các mô hình trình diễn kỹ thuật như: thâm canh lúa nước, ngô lai, trồng sắn, mía cao sản, cây ăn trái, trồng cây lâu năm như dó bầu, cao su, cải tạo vườn tạp, nuôi heo thịt giống lai và trồng cỏ nuôi bò, vỗ béo bò… Những hoạt động trên đã góp phần hỗ trợ các hộ đồng bào DTTS ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất đạt hiệu quả. Ma Tin, Trưởng buôn Dành A (xã Ea Bia, huyện Sông Hinh) nói: “Trước đây, bà con chỉ biết sản xuất theo tập quán nên cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Nhờ có nhà nước hỗ trợ, hướng dẫn khoa học kỹ thuật, dân làng biết cách sản xuất, có thu nhập cao hơn, cuộc sống ngày càng phát triển, góp phần xóa được đói, giảm được nghèo”.
Bằng nhiều nguồn vốn, tỉnh và các huyện miền núi cũng đã quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất lúa nước. Đồng bào DTTS đã biết thâm canh cây lúa nước đạt năng suất rất cao. Ở các xã Ea Bá, Ea Trol (huyện Sông Hinh), Sơn Nguyên, Krông Pa (huyện Sơn Hòa), năng suất lúa nước bình quân hàng năm đạt từ 60 đến 65 tạ/ha. Trên địa bàn các xã vùng đồng bào DTTS đã xuất hiện nhiều cánh đồng 10 tấn, 12 tấn. Nhiều xã đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa, tăng dần diện tích trồng lúa nước từ 1 vụ lên 2 vụ/năm, phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có lợi thế như: bắp lai, sắn, mía cao sản, cà phê, cao su; chăn nuôi bò, dê... cho thu nhập ổn định.
Nhờ cây cà phê, hai năm nay, gia đình anh Y Nang ở xã Ea Bar (huyện Sông Hinh) đã có của ăn của để. Anh cho biết: “Tôi trồng được 1 ha cà phê, hai năm nay mỗi năm thu nhập từ 15 đến 20 triệu đồng, đời sống gia đình được cải thiện. Trồng cây cà phê muốn đạt hiệu quả thì phải biết áp dụng kỹ thuật theo hướng dẫn của cán bộ khuyến nông, khuyến lâm”. Ma Thoại, một nông dân sản xuất giỏi ở xã Suối Trai (huyện Sơn Hòa) tâm sự: “Bà con ta cứ làm rẫy năng suất thấp là khổ miết thôi. Tôi suy nghĩ mãi, phải tìm cách gì đó để làm ăn tốt hơn. Thế là tôi đi học tập những người sản xuất giỏi ở thị trấn Củng Sơn, nắm bắt tiến bộ kỹ thuật do cán bộ khuyến nông, khuyến lâm truyền đạt. Nhờ vậy, tôi biết cách chuyển đổi cây trồng, vật nuôi. Cuộc sống gia đình tôi giờ đã tốt rồi. Tôi nghĩ, muốn làm ăn hiệu quả, cuộc sống ấm no, giàu có là phải áp dụng khoa học kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi”.
Ông Nguyễn Thanh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Hội (huyện Phú Hòa) cho biết: “5 năm qua, xã đã hướng dẫn kỹ thuật mới cho trên 500 lượt hộ nông dân, trong đó có 50 hộ là đồng bào DTTS ở buôn Hố Hầm. Sau khi được hướng dẫn, bà con đã chuyển từ hình thức quảng canh sang thâm canh. Các giống mới được đưa vào địa phương như giống sắn KM-94 của Thái Lan, giống mía M-570, dưa hấu An Tiêm 96, 98 xuất khẩu bước đầu đã thích nghi với vùng đất gò đồi cũng như môi trường, thời tiết nơi đây nên đã cho năng suất, lợi nhuận cao”. Nhiều nông dân người DTTS ở buôn Hố Hầm mạnh dạn đầu tư trồng cây dưa hấu phủ bạt xuất khẩu, cây sắn và cho biết hai loại cây này mang lại hiệu quả kinh tế rất cao. Hàng năm, nông dân Hòa Hội trồng hơn 65 ha dưa hấu, 135 ha sắn, 170 ha mía. Nhờ thực hiện đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc nên năng suất các loại cây trồng này đều đạt cao. Với cây dưa hấu xuất khẩu, hàng năm nông dân thu lãi từ 50 đến 60 triệu đồng/ha/hộ. Tiêu biểu như hộ các ông Y Lánh, Y Cái, Y Thi.
Bên cạnh những cây trồng truyền thống, hiện nay đã có 560 hộ đồng bào DTTS ở các xã thuộc hai huyện Sông Hinh, Sơn Hòa trồng gần 1.000 ha cao su. Nhiều xã đã hình thành được vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa như với sắn, mía cao sản, bắp lai, cao su... Tại các xã miền núi của 3 huyện Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh, đồng bào cũng đã trồng hơn 50 ha cỏ voi, tạo nguồn thức ăn cho gia súc trong mùa khô.
Tuy nhiên, do khuyến nông viên cấp xã, thôn còn thiếu, lực lượng khuyến nông viên cấp huyện còn ít, việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất chưa được rộng rãi và đồng đều giữa các vùng, miền nên năng suất cây trồng, vật nuôi ở một số nơi vẫn còn thấp. Bên cạnh đó, phần lớn đồng bào còn thiếu vốn sản xuất; kết cấu hạ tầng về giao thông, thủy lợi chưa được đầu tư đồng bộ... Những hạn chế trên làm ảnh hưởng đến hiệu quả ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất của đồng bào DTTS.
VIỆT VŨ
