Sáng kiến “Giá gá đạn súng cối 60-80mm phục vụ bắn kiểm tra chất lượng đạn” của hai sĩ quan Phòng Kỹ thuật Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Phú Yên vừa được Quân khu 5 chọn dự thi cấp toàn quân.

Thiếu tá Trần Văn Tĩnh đang hoàn chỉnh bản thiết kế “Giá gá đạn súng cối 60-80mm” trên máy vi tính -  Ảnh: XUÂN HIẾU

 

Đại tá Nguyễn Chí Bình, Chủ nhiệm Phòng Kỹ thuật Bộ CHQS tỉnh Phú Yên cho biết, là cơ quan thường trực của Bộ chỉ huy về Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông”, hoạt động sáng kiến cải tiến kỹ thuật luôn được đơn vị đặt lên hàng đầu. Hầu hết các sáng kiến cải tiến đều xuất phát từ thực tế công việc, nhờ đó đã thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả cao. Trong các hội thi sáng kiến do Bộ CHQS tỉnh và Quân khu tổ chức, nhiều công trình của cán bộ Phòng Kỹ thuật chiếm thứ hạng cao, được đưa vào áp dụng phục vụ công tác huấn luyện. Trong đó, đáng kể nhất là mô hình súng cối phục vụ huấn luyện sử dụng axêtilen tạo tiếng nổ như thật đạt giải cấp toàn quân (Bộ Quốc phòng).

Mới đây, tại hội thi Sáng kiến cải tiến kỹ thuật phục vụ huấn luyện do Quân khu 5 tổ chức, Phú Yên tham gia tám sáng kiến thì có sáu đạt giải, trong đó có sáng kiến “Giá gá đạn súng cối 60-80mm phục vụ bắn kiểm tra chất lượng đạn” của hai tác giả: đại tá Nguyễn Chí Bình - Chủ nhiệm và thiếu tá Trần Văn Tĩnh - Trợ lý kế hoạch Phòng Kỹ thuật đạt giải B (không có giải A). Đây là một trong những sáng kiến được Quân khu chọn dự thi cấp toàn quân.

Thiếu tá Trần Văn Tĩnh cho biết: “Khi tiến hành kiểm tra đạn cối phục vụ cho công tác kiểm định chất lượng đạn, đơn vị phải tổ chức bắn kiểm tra như các pháo thủ bắn đạn thật. Phương pháp này thường gây tâm lý lo lắng cho pháo thủ về mất an toàn do chất lượng đạn, làm ảnh hưởng không nhỏ đến  độ chính xác trong thao tác, dẫn đến mất an toàn và gây ra hậu quả lớn. Vì vậy, chúng tôi đã nảy sinh ý tưởng này”. Theo thiếu tá Tĩnh, với giải pháp kỹ thuật mới của sáng kiến, khi tiến hành kiểm định chất lượng đạn, cán bộ kỹ thuật thực hiện phương pháp bắn gián tiếp thông qua giá đạn và bộ phận điều khiển. Phương pháp này bảo đảm an toàn cho người kiểm tra nếu xảy ra trường hợp đạn nổ trong nòng.

Nói nghe đơn giản, nhưng phải mất khá nhiều thời gian hai tác giả mới đưa ra được một mô hình mà theo họ “đã tương đối hoàn chỉnh”. Thiết bị gồm hai phần chính là: giá gá đạn và bộ phận điều khiển nhả đạn. Thiếu tá Trần Văn Tĩnh thuyết minh sáng kiến khá cặn cẽ: “Bộ phận giá gá đạn, trong đó phần thân được cấu tạo bởi ống thép phi trong vừa lớn hơn phi ngoài của nòng súng, độ dày từ 3 đến 5mm, chiều dài thân từ 5-6 cm. Một đầu của nó hàn mặt bích để lắp bộ phận kẹp đạn, đầu còn lại lắp các vít hãm để cố định vào súng. Bộ phận kẹp đạn, gồm hai thanh kẹp làm bằng thép có hình lõm theo chiều thân quả đạn, liên kết với mặt bích nhờ hai con vít. Một đầu bên này lắp lò xo kéo, đầu còn lại tạo mấu để tiếp xúc với khóa hãm, có tác dụng làm thanh kẹp giãn ra và phần phía trong tạo lẫy để giữ thanh kẹp về trạng thái thu.

Bộ phận điều khiển thả đạn gồm ba bộ phận nhỏ: Khóa hãm có hình chữ Y, phần đầu nhỏ liên kết với cần điều khiển thông qua dây cáp, phần đầu lớn có tạo rãnh khớp với lẫy thanh hãm có tác dụng giữ chặt thanh kẹp không cho quả đạn rơi vào nòng súng. Hai là đoạn dây (dùng loại dây thắng xe đạp có vỏ và ruột) có chiều dài năm mét trở lên, một đầu liên kết với thanh trượt, một đầu với cần bẩy. Ba là bàn đạp thu cáp, có tác dụng khi đạp xuống dây cáp thu lại, khóa hãm rời khỏi lẫy thanh kẹp, kết hợp với lực kéo lò xo tạo lực, mở thanh kẹp giải phóng quả đạn.”

Cách sử dụng thiết bị này cũng rất đơn giản. Chỉ cần đặt súng vào vị trí định bắn rồi lắp giá gá đạn vào súng và định vị thông qua ba vít hãm. Tiếp đó, đưa đòn bẩy về vị trí của người bắn (sau bệ chắn hoặc dưới hầm) sao cho dây cáp vừa thẳng. Động tác tiếp theo là: kiểm tra hoạt động của hai thanh hãm bằng cách điều khiển cần bay; lấy phần tử ngắm; đặt quả đạn vào giá; về vị trí ngồi và cuối cùng là đạp cần bẩy.

Theo hai tác giả, toàn bộ chi phí cho thiết bị trên, tính theo thời điểm  hiện nay khoảng dưới 500.000 đồng, quy trình lắp ghép đơn giản nhưng có độ tin cậy cao, vật liệu lại dễ tìm.

XUÂN HIẾU