Các nhà khoa học đã chứng minh “Nơi nào có nước thì nơi đó có sự sống”, điều này cho thấy nước có tầm quan trọng rất lớn trong quá trình tồn tại và phát triển của vạn vật. Trong cơ thể người, nước chiếm 70-75% trọng lượng của cơ thể, có cơ quan của cơ thể nước chiếm đến 90% (huyết tương).
Xử lý nước giếng sau lũ lụt - Ảnh: NGỌC HÂN
Con người có thể nhịn ăn được 5-7 ngày thậm chí còn nhiều hơn, nhưng không thể nhịn uống quá 4-5 ngày, bởi nếu thiếu nước sẽ gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể và dẫn đến tình trạng nhiễm độc và tử vong. Vì sự quan trọng như vậy nên nếu để cơ thể thiếu nước hay khi bị các bệnh lý làm mất nước như sốt cao, tiêu chảy cấp không bù nước kịp thời bệnh nhân có thể tử vong.
Trong cuộc sống nước đóng vai trò như là một nguồn thực phẩm đặc biệt. Nhờ có nước cơ thể mới được cung cấp các chất, vi chất cần thiết cho sự chuyển hóa giúp tạo xương, các vi chất như vitamin giúp cơ thể phát triển. Nhờ có nước một số vitamin tan trong nước được đưa vào cơ thể và các vitamin này đóng vai trò như những coenzym giúp cho các phản ứng sinh hóa xảy ra trong quá trình chuyển hóa chất của cơ thể. Nước còn giúp cho cơ thể đảm bảo vệ sinh cá nhân như tắm, giặt, rửa tay chân để phòng chống các bệnh lý có thể lây nhiễm qua da, niêm mạc.
Tuy nhiên, nước cũng là một trong những nguyên nhân lưu truyền các bệnh tả, lỵ, thương hàn, xoắn khuẩn vàng da, bại liệt, viêm gan A. Nước có thể truyền các bệnh về giun, sán. Ngoài ra, cũng do môi trường nước mà một số chất độc như: Chì, Đồng, Thủy ngân, Asen, các hóa chất bảo vệ thực vật, những chất gây ung thư có thể xâm nhập vào cơ thể và gây tác hại cho cơ thể. Do đó, khi chúng ta sử dụng nước để ăn uống và sinh họat cần đảm bảo hai yêu cầu cơ bản là đủ về số lượng và đảm bảo an toàn về chất lượng.
Về số lượng nhu cầu sử dụng nước của mỗi người khác nhau tùy mùa, tùy theo lứa tuổi và điều kiện lao động. Nhìn chung, để ăn uống và sinh hoạt mỗi người cần từ 60 – 100 lít nước mỗi ngày. Về chất lượng, nước phải không có các yếu tố gây độc hại. Căn cứ vào nhu cầu sử dụng nước và khả năng cung cấp nước, từng vùng có thể cung cấp nước cho mỗi người mỗi ngày để ăn uống và sinh họat theo số lượng sau: Thành phố lớn 100lít/người/ ngày; thành phố vừa 60 lít; thị trấn và nông thôn 40 lít; hải đảo và vùng núi cao 10lít/ người/ngày. Nhu cầu nước uống của người lớn nặng 60 kg cần 2lít/ ngày; thiếu niên 10kg cần 1lít/ ngày; trẻ em 5 kg cần 0,75lít. Khi lao động nặng mỗi người có thể cần tới 5-6lít nước mỗi ngày.
Nước đảm bảo chất lượng là nước phải trong, không màu, không mùi và không vị, độ pH từ 6,5 - 8,5, nhiệt độ của nước tương đối ổn định thường khỏang 15oC , nước phải mềm và lượng khoáng chất trong nước vừa phải, không gây độc hại cho cơ thể. Về mặt sinh học trong nước phải tuyệt đối không có các vi sinh vật gây bệnh như virut, vi khuẩn, ký sinh trùng hay các nguyên sinh động vật gây bệnh khác.
Ở thành phố hay những nơi có nước máy các nhà cung cấp nước đã xử lý nước trước khi cung cấp cho người sử dụng. Còn ở nông thôn chủ yếu sử dụng nước từ các nguồn nước giếng khơi hay nước bề mặt thì vấn đề sử dụng nước đảm bảo an toàn là hết sức cần thiết. Để sử dụng nước an toàn mỗi người cần chú ý như sau: Đầu tiên là phải làm trong nước bằng các bịên pháp như lọc qua bể lọc tự tạo, đánh phèn; Khử khuẩn nước bằng hóa chất như Cloramin B ( nhất là nước giếng, nước sông suối ao hồ sau các trận lũ lụt); Khử nước cứng thành nước mềm bằng nhiệt( đun sôi các ion Canxi lắng đọng xuống đáy ấm); Diệt các mầm bệnh trong nước bằng cách đun sôi ( phải tuyệt đối ăn chín uống sôi). Trong một số trường hợp không có Cloramin B để khử trùng nước, chúng ta có thể khử trùng nước bằng Clorua vôi. Cách tiến hành khử trùng nước bằng Clorua vôi như sau: Tính khối lượng nước giếng bằng cách nhân diện tích miệng giếng với chiều cao nước hàng ngày. Tính khối lượng hóa chất khử trùng cho vào giếng khoảng 10-115g Clorua vôi/1m2 nước giếng. Khử trùng cho Clorua vôi vào giếng để yên 12 giờ, sau đó hút hết nước giếng, nước giếng mới từ mạch giếng dâng lên là mẫu nước sạch được khử trùng.
Vì sức khỏe của mỗi người và của cộng đồng chúng ta cần sử dụng nước một cách tiết kiệm, vệ sinh, bảo vệ nguồn nước không để nguồn nước bị ô nhiễm. Tuyệt đối phải ăn chín uống sôi, rửa tay trước khi ăn hay sau mỗi lần đi vệ sinh hoặc cầm nắm vào các dụng cụ công cộng. Không để nhà vệ sinh, chuồng gia súc, gia cầm gần nguồn nước, không vứt rác, chất thải của người, động vật vào trong các nguồn nước... Có như vậy chúng ta mới có thể đảm bảo sức khỏe cho mỗi người và toàn cộng đồng trước các dịch bệnh, nhất là các dịch bệnh lây qua nguồn nước.
BS NGUYỄN VINH QUANG
