Thời gian qua, tình trạng biến hình lòng sông, sạt lở, bồi tụ bùn cát, bồi lấp cửa sông… ở vùng hạ lưu sông Ba diễn ra ngày càng phức tạp, gây khó khăn cho các hoạt động sản xuất, sinh sống của người dân hai bên sông. Đề tài “Nghiên cứu đề xuất giải pháp khoa học công nghệ để phòng chống sạt lở bờ, vét lòng sông phù hợp để ổn định dòng chảy sông Ba đoạn từ Gành Bà ra cửa Đà Diễn” do Viện Khoa học Thủy lợi miền
Thi công khắc phục sạt lở bờ sông Ba đoạn phía nam cầu Đà Rằng cũ thuộc phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa) - Ảnh: HOÀI THƯƠNG
VÌ SAO HẠ LƯU SÔNG BA BỊ SẠT LỞ?
Trong những năm qua, tình trạng sạt lở ở vùng hạ lưu sông Ba đã làm mất hơn 400 ha đất ở các xã Hòa Định, Hòa Thắng, Hòa An (huyện Phú Hòa). Gần đây, tình trạng xói lở ngày càng ăn sâu, có nguy cơ phá hủy đoạn quốc lộ cũ thuộc khu vực phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa). Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Văn Huân, chủ nhiệm đề tài trên, cho biết: “Hạ lưu sông Ba có diễn biến phức tạp là do ảnh hưởng của lũ, các công trình khai thác, sử dụng nước ở trung, thượng lưu. Cùng với lũ lụt, bồi tụ đã làm thay đổi hướng dòng chảy, gây nên sạt lở bờ, uy hiếp đến tính mạng, tài sản của nhân dân và Nhà nước”.
Nhiều ý kiến khác cho rằng việc chặt cây phá rừng, trồng cỏ ở lòng sông, khai thác cát… cũng ảnh hưởng đến dòng sông. Ông Hoàng Xuân Thưởng, Phó giám đốc Sở Xây dựng Phú Yên, phân tích: “Trồng cỏ ở lòng sông khiến nước lụt không trôi nhanh được, dòng chảy xé sang hai bên nên gây xói lở bờ sông. Khi lòng sông cao lên thì xói lở không chỉ có ở hạ lưu mà còn có cả ở thượng lưu sông”.
BẮT ĐẦU ĐI TÌM LỜI GIẢI?
Việc quy hoạch, chỉnh trị sông đặt ra một yêu cầu rất cao là phải ổn định đường bờ, tuyến luồng phục vụ đa mục tiêu, trước mắt là phục vụ phát triển kinh tế xã hội một cách bền vững. Chính vì thế, đề tài trên đang tập trung tìm ra các giải pháp kỹ thuật hợp lý nhằm ngăn ngừa, giảm nhẹ thiên tai do xói lở, bồi tụ gây ra.
Điều mà nhiều người mong đợi là nhóm nghiên cứu cần đưa ra các giải pháp về công trình, việc nạo vét lòng sông để ổn định dòng chảy sông Ba. Ông Đỗ Trí Sơn, Giám đốc Sở Giao thông- vận tải Phú Yên, đề xuất: “Sông Ba có đặc điểm khác với những con sông ở những miền khác. Việc lấy cát ở đây không gây ảnh hưởng xấu như ở những địa phương khác. Địa phương nên cho lấy cát ở giữa dòng sông Ba và cần có kế hoạch ngay từ bây giờ”.
Người dân địa phương đang cần nhất là kết quả dự báo về quy luật, vị trí, thời gian sạt lở để có biện pháp ứng phó, di dời. Ông Hồ Văn Tùng, Phó giám đốc Sở Khoa học – Công nghệ Phú Yên, đề nghị: “Đề tài cần nghiên cứu nguyên nhân sạt lở bờ sông và đề xuất giải pháp phòng tránh. Việc dự báo cho địa phương tốc độ bồi lắng, tốc độ xói lở là rất quan trọng. Nếu kết quả nghiên cứu tốt sẽ được ứng dụng vào thực tiễn vì địa phương đang rất cần các giải pháp ổn định lòng dẫn sông Ba”.
MINH CHÂU
