Hai chuyên gia Nhật (giữa và bên phải) đi thị sát hiện trạng bọ cánh cứng hại dừa tại Sông Cầu - Ảnh: N.L.LANH ĐA
Ông Satoshi Nakamura:
- Trung tâm Nghiên cứu quốc tế khoa học nông nghiệp Nhật Bản đang phối hợp cùng nhiều tổ chức khác triển khai dự án tìm cách ngăn chặn bọ cánh cứng hại dừa tại nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ khác nhau. Chúng tôi đã tìm hiểu thực tế tại các quốc gia như Papua Newguinea, Indonesia, Thái Lan, Singapore, một số quốc gia châu Phi ven Ấn Độ Dương và cả châu Đại Dương. Dự án của chúng tôi kéo dài 5 năm, bắt đầu từ tháng 4 năm 2006 với mục đích đầu tiên là tìm ra nguồn gốc của bọ cánh cứng hại dừa- trong nghiên cứu khoa học người ta gọi đó là “trung tâm khởi nguyên”- và cách di chuyển của chúng như thế nào.
Tiến sĩ Keiji Takasu: -Với nhiều loại côn trùng, tại vùng trung tâm khởi nguyên, thông thường phải có một hoặc nhiều loại côn trùng, thiên địch khác có thể khống chế được chúng. Vì vậy, việc tìm ra trung tâm khởi nguyên là vô cùng quan trọng.
* Các ông đã tìm ra trung tâm khởi nguyên và cách khống chế bọ cánh cứng hại dừa?
Ông Satoshi Nakamura:
- Trung tâm khởi nguyên của bọ cánh cứng hại dừa, theo chúng tôi tìm thấy, là vùng đất nằm trên quần đảo Newguinea, giữa vùng giáp ranh của hai quốc gia
Về cách khống chế, chúng tôi vẫn đang tiếp tục nghiên cứu từ trong tự nhiên cũng như nghiên cứu các phương pháp mà các tổ chức khác đã thực hiện, trong đó có Việt
* Các ông đã nghiên cứu kỹ về tình hình bọ dừa tại Việt Nam nói chung, Phú Yên nói riêng, cũng như phương pháp sử dụng ong ký sinh hiện nay?
Tiến sĩ Keiji Takasu: - Trong các chương trình diệt bọ cánh cứng hại dừa tại Việt Nam nói chung, Phú Yên nói riêng, Trường Đại học Nông – Lâm TP Hồ Chí Minh tham gia triển khai, hướng dẫn thực hiện, có những chuyên gia từng là nghiên cứu sinh được tôi hướng dẫn. Do đó, chúng tôi cũng biết được khá nhiều việc các bạn đang làm. Tuy nhiên, với biện pháp sử dụng ong ký sinh diệt bọ dừa, khu vực miền Nam thực hiện có hiệu quả hơn các tỉnh miền Trung và miền Bắc. Giải pháp này hiện đang được sử dụng khá phổ biến tại rất nhiều nơi có hiệu quả cao mà vẫn bảo vệ được môi trường trong sạch. Chúng tôi cũng tìm hiểu yếu tố nào làm nên thành công hay thất bại tại mỗi địa phương.
Ông Satoshi Nakamura:
Hiện Phú Yên có 5.250 ha dừa. Bọ cánh cứng hại dừa bắt đầu xuất hiện ở Phú Yên vào năm 2000. Đến tháng 5/2002, bọ cánh cứng gây hại 2.500 ha dừa, tháng 5/2003 là 4.500 ha và tháng 5/2004 là 5.000 ha. Chương trình nuôi ong ký sinh diệt bọ cánh cứng hại dừa được thực hiện tại Phú Yên với tổng số mummy đã thả là 24.776, tổng số ong ký sinh được thả ra môi trường hàng trăm triệu con. Tỉ lệ ký sinh trên bọ dừa gần 85%. Đến nay, về cơ bản, nạn bọ cánh cứng hại dừa đã được khống chế. (Nguồn: Chi cục Bảo vệ thực vật Phú Yên)
- Có thể có nhiều cách khác nhau, nhiều loại thiên địch khống chế bọ dừa. Vấn đề là chúng tôi sẽ tìm ra giải pháp chung nhất và cả những biện pháp khác nhau của từng địa phương. Sau đó, chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các quốc gia, vùng, miền và từng địa phương thực hiện biện pháp hữu hiệu nhất.
* Các ông sẽ đề xuất giúp cho Phú Yên những gì sau chuyến đi này?
Ông Satoshi Nakamura:
- Chưa có gì cụ thể, chúng tôi cần phải hoàn thành tất cả các nghiên cứu khoa học về dự án này trước, sau đó mới đề xuất từng giải pháp cụ thể cho từng vùng. Chắc chắn chúng tôi sẽ quay trở lại để giúp đỡ các bạn trong một ngày gần đây!
* Xin cảm ơn các ông!
LY KHA (thực hiện)