Tại hội thảo đánh giá về chất lượng cắt giảm điều kiện kinh doanh diễn ra ngày 14/11, TS Lê Đăng Doanh đưa ra một ví dụ để nói về sự mất sức của doanh nghiệp:
“Nếu phong bì nhẹ thì 3 tháng thủ tục mới xong, nếu phong bì đủ nặng thì chiều đến lấy. Các doanh nghiệp nói chi phí tăng lên có khi tới 500%. Trước kia chúng em thuộc loại nhà nghèo, đưa 200.000-500.000 đồng sẽ được chấp thuận, nhưng giờ mức ấy không ăn thua”.
TS Lê Đăng Doanh đặt vấn đề, với chi phí tiêu cực đó thì sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam sẽ không thể cạnh tranh với đối thủ đến từ bên ngoài.
Đây cũng là mối lo chung tại diễn đàn Quốc hội ngày 13/11, nhiều đại biểu lên tiếng rằng, phấn khởi về việc xử mạnh tham nhũng to, nhưng lo tham nhũng vặt.
Tham nhũng to còn giấu mặt, nhưng tham nhũng vặt thì ngang nhiên, có những trường hợp công khai. Xin không phải kể ra, vì ai cũng có thể là người từng phải rút ví để chi cho các vụ tham nhũng vặt.
Đối diện với sự thật đó không phải để bi quan, mà tìm cách chống lại nó. Thủ tướng Chính phủ cũng đã nhìn thấy được những tồn tại đó, lắng nghe phản ánh từ cộng đồng doanh nghiệp, cho nên đã ban hành Nghị quyết 139/NQ-CP ngày 9/11/2018 về chương trình hành động cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp trước hết là cắt giảm các điều kiện kinh doanh vô lối. Nghị quyết 139 đặt ra mục tiêu cụ thể, cắt giảm, đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh không cần thiết, kiểm soát chặt chẽ việc ban hành các quy định có liên quan đến điều kiện đầu tư, kinh doanh; hạn chế tối đa việc ban hành mới các điều kiện kinh doanh bất hợp lý, không cần thiết.
Cộng đồng doanh nghiệp rất phấn khởi trước nghị quyết này của Chính phủ, giảm đi một điều kiện kinh doanh, một thủ tục kiểm tra chuyên hay thủ tục nộp thuế, doanh nghiệp được tiếp thêm sức cho cuộc cạnh tranh để tồn tại, để phát triển.
Nhưng chúng ta hãy còn chờ về kết quả của một chính sách, bởi vì khi áp dụng vào thực tế, đôi khi có những bộ, ngành, địa phương không thực hiện nghiêm túc. Điển hình như Nghị quyết 19/2018/NQ-CP, Chính phủ đặt ra chỉ tiêu bãi bỏ, đơn giản hóa 50% điều kiện đầu tư, kinh doanh trước ngày 31/10/2018, nhưng đã không đạt mục tiêu như nghị quyết đề ra.
Đã có lời khen những bộ thực hiện tốt như Bộ Công thương, cắt giảm 675 điều kiện kinh doanh, nhưng chưa có một hình thức ngược lại với những bộ không hoàn thành. Không làm hoặc làm không tốt vẫn bình chân như vại thì không thể có sự thay đổi trong nhận thức và hành động của người đứng đầu.
Cắt giảm điều kiện kinh doanh là bỏ giấy phép con, là loại khỏi đời sống những thủ tục xin - cho, là dẹp nạn tham nhũng vặt. Và tất nhiên, là cắt bỏ lợi ích của những người có quyền sinh quyền sát với doanh nghiệp.
Người ta đã cố tình không làm là vì như vậy. Nhưng với quyết tâm của Chính phủ, hy vọng Nghị quyết 139 sẽ thực sự đi vào đời sống.
LÊ CHÂN NHÂN
