Việt Nam - Lào là hai nước láng giềng núi liền núi, sông liền sông, có mối quan hệ đoàn kết thủy chung bền chặt từ lâu đời. Đặc biệt, mối quan hệ truyền thống giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Lào được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Cayxỏn Phom-vi-hẳn đặt nền móng, dày công vun đắp trở thành tài sản vô giá trên con đường phát triển đất nước đi đến phồn vinh, ấm no, hạnh phúc.

Chúng ta có thể tự hào về quá trình hình thành và phát triển của mối quan hệ đặc biệt, hiếm có giữa hai dân tộc Việt Nam - Lào. Suốt gần 100 năm đấu tranh chống ách thống trị của chủ nghĩa thực dân Pháp; hai nước Việt Nam - Lào đã lập liên minh để cùng chung sức chiến đấu chống kẻ thù chung. Quyết tâm đưa sự nghiệp kháng chiến chống thực dân cũ của hai dân tộc đi đến thắng lợi bằng việc ký kết Hiệp định Genève 1954 về lập lại hòa bình ở Đông Dương.

Bước sang thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ, tinh thần đoàn kết Việt Nam - Lào lại càng được hun đúc và tôi luyện bền chặt hơn; đó là không ngừng hỗ trợ cho nhau trên các mặt trận quân sự và đối ngoại, làm thất bại âm mưu chống phá của chủ nghĩa thực dân mới. Việt Nam - Lào chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 5/9/1962, mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ hai nước.

Quân và dân hai nước Việt Nam - Lào ngày càng đoàn kết liên minh chiến đấu chặt chẽ hơn; mối quan hệ keo sơn “hạt muối cắn đôi, cọng rau bẻ nửa” trong những năm tháng chiến đấu đầy gian khổ nhưng hết sức vinh quang, góp phần to lớn đưa cách mạng hai nước đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác mà đỉnh cao là đại thắng mùa xuân 1975 tại Việt Nam và chiến thắng ngày 2/12/1975 tại Lào.

Trong thời kỳ cách mạng mới, xây dựng đất nước quá độ đi lên CNXH, hai nước chuyển từ quan hệ đoàn kết trong chiến đấu sang quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện. Ngày 18/7/1977, hai nước ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác, đây là mốc son có ý nghĩa hết sức quan trọng, tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc cho việc củng cố và mở rộng mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào trong giai đoạn cách mạng mới.

Kết thúc chiến tranh chống Mỹ, Việt Nam đã cử nhiều đoàn chuyên gia sang giúp bạn Lào bảo đảm an ninh, ổn định đời sống, khôi phục sản xuất và phát triển kinh tế. Trên tinh thần hợp tác, giúp đỡ, hỗ trợ, tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của hai bên, tôn trọng ý chí tự lực, tự cường, bình đẳng và cùng có lợi.

Sự nghiệp đổi mới ngày nay, Việt Nam và Lào đã và đang giành được những thành tựu to lớn trên tất cả các mặt kinh tế, xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại. Quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Lào được hai Đảng, hai Nhà nước tiếp tục đẩy mạnh, mở rộng trên nhiều lĩnh vực.

Nhiều cuộc tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và địa phương hai bên được tiến hành thường xuyên, Giao lưu giữa các tổ chức chính trị xã hội và các tầng lớp nhân dân ngày càng phong phú, hiệu quả.

Quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam - Lào trong những năm gần đây đạt nhiều kết quả tích cực, tạo nền tảng vật chất để củng cố mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước. Cả hai bên đều có chính sách ưu tiên, ưu đãi hợp lý hoạt động thương mại, hợp tác đầu tư. Việt Nam đã có nhiều dự án đầu tư trực tiếp tại Lào với số vốn hàng trăm triệu USD, là nước thứ hai trong số các nước đầu tư vào Lào.

Bên cạnh hợp tác kinh tế thì hợp tác giáo dục - đào tạo cũng là lĩnh vực được hai bên quan tâm được nâng lên cả về số lượng và chất lượng. Hai nước đã phối hợp tốt trong các lĩnh vực y tế, nông nghiệp và phát triển nông thôn; hợp tác giữa các địa phương gần biên giới; hợp tác quốc phòng - an ninh tiếp tục duy trì ở mức độ tin cậy cao.

Tình đoàn kết anh em giữa Việt Nam - Lào còn được thể hiện rõ nét tại các diễn đàn khu vực và quốc tế ở Liên Hợp Quốc, ASEAN, vùng sông Mê Kông mở rộng. Tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia… góp phần nâng cao uy tín và vị thế của hai nước trong khu vực và trên thế giới.

Những kết quả trên có sự đóng góp tích cực của cấp ủy, chính quyền và nhân dân tỉnh Phú Yên; vai trò của Hội Hữu nghị Việt Nam - Lào tỉnh Phú Yên đã phát huy tốt chức năng làm tham mưu, tổ chức các hoạt động đối ngoại nhân dân. Đặc biệt là tuyên truyền sâu rộng tình đoàn kết keo sơn, đặc biệt giữa hai dân tộc Việt Nam - Lào, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa hai tỉnh kết nghĩa Phú Yên - Savanakhet.

Trong thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực sẽ có biến động phức tạp và khó lường, đặt ra yêu cầu mới cho nhiệm vụ cách mạng của hai nước; vì vậy cần tiếp tục phấn đấu nâng quan hệ hữu nghị truyền thống tình đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện Việt - Lào lên tầm cao mới, bảo đảm cho hai nước có đủ khả năng hội nhập ngày càng sâu rộng môi trường quốc tế.

Chúng ta, mỗi người dân Việt Nam nói chung và người dân Phú Yên mãi mãi tự hào về nhân dân Lào, người bạn thủy chung trong sáng từ xưa đến nay. Chúng ta tin tưởng dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Nhân dân cách mạng Lào nhân dân các bộ tộc Lào anh em sẽ xây dựng thành công một nước Lào giàu mạnh, có quan hệ đối ngoại rộng mở, ngày càng có vị thế, vai trò cao trên trường quốc tế.

Nhân dân Việt Nam khẳng định quyết tâm tiếp tục kế thừa, vun đắp tình đoàn kết đặc biệt, thủy chung giữa hai dân tộc; tin tưởng vào sự hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Lào “mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”, góp phần tích cực vào sự thành công của cách mạng ở mỗi nước, cũng như củng cố hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

NGUYỄN BÁ THUYẾT