* ASEAN đẩy mạnh hợp tác quốc phòng với Mỹ, Trung Quốc

Các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và 8 nước đối thoại bao gồm Nga, Mỹ, Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Trung Quốc và Hàn Quốc đã nhất trí sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng để phòng ngừa, đối phó với mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố cũng như củng cố các biện pháp xây dựng lòng tin thực chất và hiểu biết giữa các bên.

Đây là nội dung chính của hai Tuyên bố chung được đưa ra trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) lần thứ năm diễn ra ngày 20/10, tại Singapore. Theo đó, các nước thể hiện sự thống nhất cao về nhận diện các thách thức mà khu vực đang phải đối mặt, trong đó nổi lên là các biện pháp xây dựng lòng tin và chống khủng bố.

Các bộ trưởng tái khẳng định ADMM+ là thành tố quan trọng trong một cấu trúc an ninh khu vực vững vàng, hiệu quả và rộng mở, giúp tăng cường lòng tin giữa lực lượng quốc phòng các nước. Các bộ trưởng ghi nhận tầm quan trọng của việc triển khai các biện pháp xây dựng lòng tin thực chất đối với ADMM+, được thể hiện trong Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN 2025, nhằm đảm bảo an toàn và an ninh của các tuyến hàng hải và hàng không quan trọng, qua đó duy trì sự phát triển và thịnh vượng ở khu vực.

Trên cơ sở đó, các bộ trưởng cho biết sẽ tiếp tục thúc đẩy việc tuân thủ Quy tắc tránh va chạm bất ngờ trên biển (CUES) và việc triển khai Công ước về các quy tắc quốc tế phòng ngừa tàu thuyền đâm va trên biển 1972 cũng như nghiên cứu việc ADMM+ áp dụng Khung hướng dẫn tránh va chạm bất ngờ trên không giữa máy bay quân sự có tham vấn các nước ADMM+, từ đó bảo đảm môi trường hoạt động an toàn, an ninh và hòa bình trong vùng trời.

Về chống chủ nghĩa khủng bố, các bộ trưởng cam kết tăng cường khả năng linh hoạt để cùng hợp tác chặt chẽ hơn, tìm kiếm cách thức mới để xây dựng các quan hệ hợp tác mới trong việc chống lại mối đe dọa khủng bố, bao gồm việc xây dựng các chiến lược và sáng kiến hiệu quả chống lại hoạt động tuyên truyền của khủng bố.

Hội nghị cũng dành thời gian thảo luận và thống nhất về các biện pháp tăng cường củng cố cơ chế hợp tác ADMM+, trong đó nhấn mạnh vai trò trung tâm của ASEAN và trách nhiệm của các nước đối tác. Hội nghị đã thông qua quy chế quan sát viên các nhóm chuyên gia ADMM+ và thảo luận việc kết nạp thêm đối tác tham gia cơ chế này.

Trung tướng Vũ Chiến Thắng, Cục trưởng Cục Đối ngoại thuộc Bộ Quốc phòng cho biết tại hội nghị lần này, Việt Nam đánh giá cao sự hợp tác giữa ASEAN với các nước đối tác đồng thời đưa ra đề xuất cụ thể để tăng cường hợp tác thực chất của các mối quan hệ này.

Cụ thể, với Trung Quốc, Việt Nam đưa ra 3 đề xuất về việc sớm thiết lập đường dây liên lạc trực tiếp giữa các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và Trung Quốc, tổ chức giao lưu sĩ quan trẻ ASEAN - Trung Quốc lần đầu tiên tại Việt Nam, thiết lập nhóm công tác chung giữa ASEAN và Trung Quốc.

Với Mỹ, Việt Nam đề nghị thúc đẩy hợp tác nâng cao năng lực cho ASEAN và các nước thành viên về an ninh biển, hỗ trợ nhân đạo, tìm kiếm cứu nạn, cũng như hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó có xử lý ô nhiễm chất hóa học.

Với Nhật Bản, Việt Nam khẳng định ủng hộ triển khai các nội dung trong Tài liệu Tầm nhìn Viêng Chăn đồng thời đề nghị Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ ASEAN trong việc bảo vệ môi trường, nhất là an ninh nguồn nước. Bên cạnh đó, Việt Nam ủng hộ những nỗ lực của cộng đồng quốc tế và mở rộng hợp tác nhằm ngăn ngừa các hoạt động khủng bố và các hoạt động hỗ trợ khủng bố dưới mọi hình thức.

Kết thúc hội nghị, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen đã chính thức chuyển giao vai trò Chủ tịch ADMM cho Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Prawit Wongsuwan.

* Chiều 19/10, bên lề Hội nghị ADMM 12 và Hội nghị Bộ ADMM+ lần thứ 5 đang diễn ra tại Singapore, các bộ trưởng ASEAN đã có một cuộc gặp có sự tham dự của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phụng Hòa và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis.

Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN gặp Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc - Ảnh: TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Singapore, tại cuộc họp, Bộ trưởng Ngụy Phụng Hòa đề xuất đẩy mạnh hợp tác quốc phòng với ASEAN trên ba lĩnh vực bao gồm thiết lập một đường dây nóng trực tiếp ASEAN-Trung Quốc, thực hiện các chương trình trao đổi giữa các viện nghiên cứu và các nhà lãnh đạo trẻ hai bên.

Bộ trưởng Ngụy Phụng Hòa nhấn mạnh rằng hợp tác quốc phòng ASEAN - Trung Quốc đang ngày càng phát triển đồng thời cam kết xây dựng một cộng đồng ASEAN - Trung Quốc gần gũi hơn vì một tương lai chung.

Trong khi đó, các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN hoan nghênh tân Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc và khẳng định mong muốn xây dựng sự hợp tác quốc phòng mạnh mẽ giữa ASEAN và Trung Quốc. Các bộ trưởng ủng hộ những đề xuất của phía Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh điều này sẽ giúp thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau, niềm tin và tình hữu nghị giữa các cơ quan quân sự và quốc phòng của các nước thành viên ASEAN cũng như với Trung Quốc.

Các bộ trưởng ghi nhận sự thành công của đợt diễn tập chung ASEAN - Trung Quốc tại Singapore vào tháng 8/2018 và cho biết một đợt tập huấn đào tạo hàng hải chung cũng sẽ được tiến hành từ ngày 22-28/10, tại khu vực thành phố Trạm Giang, Trung Quốc. Đây sẽ là lần diễn tập đầu tiên giữa ASEAN và Trung Quốc.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen cho biết mục đích của chương trình diễn tập nhằm xây dựng lòng tin giữa các bên.

Cũng nhân dịp này, ASEAN và Mỹ đã nhất trí tiến hành diễn tập hàng hải chung trong năm 2019, cho rằng đây là biện pháp hữu ích nhằm tăng cường năng lực và sự hợp tác giữa các lực lượng hải quân của khu vực. Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis nhấn mạnh Mỹ và ASEAN đã có mối quan hệ khăng khít từ hơn 40 năm qua, đồng thời tái khẳng định tính trung lập và đoàn kết của ASEAN.

Trên cơ sở đó, Mỹ sẽ tiếp tục cam kết hỗ trợ ASEAN trong các lĩnh vực như an ninh hàng hải và thực thi pháp luật; chống chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa cực đoan bạo lực; hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai; xây dựng năng lực trong các lĩnh vực khác như luật pháp quốc tế, hoạt động gìn giữ hòa bình, cũng như ứng phó với các mối đe dọa về hóa học, sinh học và phóng xạ, an ninh mạng.

Các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN hoan nghênh sự tham gia của các đối tác Mỹ và Trung Quốc tại ADMM, cho rằng mối quan hệ Mỹ - Trung có vai trò quan trọng tới hòa bình và ổn định ở khu vực.

H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)