Toàn Đảng, toàn quân và toàn dân cả nước bàng hoàng và vô cùng thương tiếc khi được tin nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười qua đời.

Riêng ngành Giáo dục, toàn thể cán bộ, giáo viên và hàng chục vạn sinh viên học sinh tỉnh nhà không có lời nào để diễn tả được nỗi lòng mình khi nghe tin xé lòng ấy. Vì chúng tôi cảm thấy hẫng hụt khi mất đi một người cha tinh thần nâng đỡ chúng tôi trong cuộc hành trình gần 25 năm qua đầy gian nan vất vả để đủ sức vượt qua mọi thử thách để có được một nền giáo dục Phú Yên đàng hoàng, sáng láng như ngày hôm nay.

Tổng Bí thư Đỗ Mười thăm Trường Sư phạm Phú Yên (ngày 7/4/1994) - Ảnh: MINH KÝ

Thực hiện chủ trương tái lập tỉnh cũng chính là triển khai tinh thần đổi mới tư duy trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - văn hóa, xã hội và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới của Đảng và Nhà nước ta phát động mà Tổng Bí thư Đỗ Mười là Tổng tư lệnh sáng suốt, nhạy bén và quyết liệt. Với số lượng chưa đầy 10 người, anh chị em chúng tôi từ Nha Trang trở về quê hương cùng với đồng nghiệp trong làn gió đổi mới với tinh thần phục hưng và phát triển để nhanh chóng bù đắp lại những thiệt thòi đã qua.

Những ngày đầu tái lập tỉnh thật là một thuở hàn vi. Cơ quan sở, chưa đầy 10 người phải lo toan củng cố hệ thống trường lớp để đáp ứng yêu cầu học tập bùng nổ của con em. Còn chỉ với 5 thầy cô giáo phải lo đón trên 350 sinh viên cao đẳng sư phạm Nha Trang trở về học tập ở quê mình mà hầu như với hai bàn tay trắng. Vất vả và hồ hởi, quên mình cho công việc, tưởng chừng như cũng êm xuôi ổn định… Chẳng may cơn bão lụt lịch sử tháng 11/1993 ập đến, tàn phá tang hoang những gì mà bà con và ngành Giáo dục chắt chiu từ 3 năm qua. Huyện Tuy Hòa chịu đau thương nặng nề nhất. 23 em học sinh bị thiệt mạng, trường lớp, sách vở… bị cuốn trôi… Cả nước hướng về Phú Yên sẻ chia hoạn nạn. Lãnh đạo Đảng và Nhà nước hết lòng quan tâm.

Trong bộn bề trăm công nghìn việc, chỉ 3 tháng sau, ngày 7/4/1994, Tổng Bí thư Đỗ Mười đã về thăm bà con Tuy Hòa, Phú Yên, tăng thêm nguồn cứu trợ… và đồng chí đã dành thời gian ít ỏi đến thăm Sở Giáo dục và Trường Sư phạm.

Trong hội trường chật hẹp, tất cả thầy cô giáo và sinh viên sư phạm quây quần lấy Tổng Bí thư, nghe lời thăm hỏi ân tình, động viên, dặn dò mà ấm lòng, quên hết cả mọi nhọc nhằn.

“Nghe qua báo cáo của đồng chí Giám đốc sở, của Hiệu trưởng Trường Sư phạm Phú Yên, tôi thấy rằng từ khi tách tỉnh đến nay, chỉ trong thời gian rất ngắn, phải vượt qua bao nhiêu khó khăn, các đồng chí đã làm được nhiều việc tốt đúng theo tinh thần đổi mới. Các đồng chí đã bắt được nhịp phát triển đất nước, của khu vực và thế giới. Thay mặt Trung ương Đảng, thay mặt Bộ Chính trị tôi xin biểu dương thành tích của thầy và trò ngành Giáo dục Phú Yên và Trường Sư phạm Phú Yên” (Lịch sử GD Phú Yên, trang 238).

“Phú Yên tiến nhanh hay chậm là ở sự nghiệp giáo dục, ở chất lượng đội ngũ giáo viên. Đảng và lãnh đạo Nhà nước, chính quyền phải chăm lo chất lượng toàn diện của giáo dục” (Lịch sử Trường CĐSP Phú Yên, trang 115).

Tổng Bí thư lại tranh thủ đi thăm cơ sở vật chất của Trường Sư phạm còn quá đơn sơ, chỉ mới lắp được phòng lab, 24 chỗ để cho sinh viên học tiếng Anh, cả tiếng Pháp (Đây là phòng lab duy nhất được lắp ở Phú Yên). Tổng Bí thư khen là tốt, “Thế hệ trẻ phải giỏi ngoại ngữ để làm công cụ tiến ra biển lớn”.

Tổng Bí thư mạnh khỏe, linh hoạt với những bước đi chắc nịch, thoăn thoắt.

Chúng tôi quyến luyến. Và những lời dặn dò còn ở lại mãi với chúng tôi, làm phương châm phấn đấu và rèn luyện suốt mấy chục năm qua.

Trường Sư phạm Phú Yên nhanh chóng được ổn định về tổ chức, nâng cao chất lượng dạy và học. Những khóa sinh viên được ra trường từ quê hương mình khá tốt, đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển trường lớp phổ thông khắp cả tỉnh.

Ngày 26/9/1995 tôi được về Bộ Giáo dục tham gia Hội nghị góp ý kiến về công tác giáo dục chuẩn bị cho Đại hội VIII do đồng chí Thủ tướng Võ Văn Kiệt chủ trì. Trước giờ vào họp, đồng chí Nguyễn Văn Giao, Vụ trưởng Vụ Văn xã - Thủ tướng Chính phủ chuyển cho tôi Quyết định 602 QĐ-TTg do Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh ký ngày 25/9/1995 về việc nâng cấp Trường trung cấp Sư phạm Phú Yên thành Trường cao đẳng Sư phạm Phú Yên.

Đọc quyết định mà tôi như không tin ở mắt mình. Tôi mừng run. Tôi điện ngay cho đồng chí Trần Ngọc. Sau về nghe kể lại đồng chí Trần Ngọc cũng reo lên át cả cơn mưa cuối thu. Cả Trường Sư phạm tưng bừng như ngày hội.

Thế là hơn 6 năm nỗ lực hết mình của ngành và của Trường Sư phạm, từ nay Trường Sư phạm Phú Yên chúng ta đã chính thức bước vào đội hình của các trường cao đẳng và đại học cả nước.

Thật là một mốc son chói lọi, một niềm tự hào không của riêng ai!

Và chắc chắn ở đó có sự ghi nhận và ủng hộ của Tổng Bí thư Đỗ Mười và Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình.

Mỗi bước tiến lên của ngành Giáo dục Phú Yên, của Trường cao đẳng Sư phạm Phú Yên và sự trưởng thành của mỗi thầy cô giáo chúng ta đều có sự dìu dắt, chăm sóc tận tình của Đảng và nhân dân!

Lòng tri ân cũng chính là động lực cho chúng ta vững tâm bước tiếp.

Cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội của tỉnh nhà, Trường cao đẳng Sư phạm Phú Yên đã có những bước tiến vững chắc về các mặt đào tạo, bồi dưỡng nghiên cứu khoa học. Đội ngũ giảng viên không những phát triển về số lượng mà chất lượng cũng được nâng cao, mở rộng thêm nhiều chuyên ngành đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - văn hóa tỉnh nhà và cho cả các tỉnh miền Trung. Cao đẳng Sư phạm Phú Yên thực sự trở thành một trường cao đẳng sư phạm có chất lượng cao trong đội hình các trường cao đẳng sư phạm trong cả nước.

Trước yêu cầu phát triển kinh tế, khoa học - kỹ thuật đào tạo đội ngũ nhân lực có chất lượng cao cho thời kỳ CNH-HĐH tỉnh nhà và vùng, Tỉnh ủy và UBND tỉnh đã đệ trình đề án xây dựng Trường đại học Phú Yên trên cơ sở sáp nhập Trường cao đẳng Sư phạm Phú Yên và Trường trung học Kinh tế - Kỹ thuật Phú Yên được trình lên Chính phủ. Ngày 24/1/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định 112 QĐ-TTg thành lập Trường đại học Phú Yên.

Thế là chỉ sau 12 năm từ khi có Trường cao đẳng Sư phạm, với sự nỗ lực của cả hệ thống giáo dục tỉnh nhà - một trường đại học trực thuộc tỉnh được thành lập. Ước mơ ngàn đời của nhân dân Phú Yên “ăn cơm nhà đi học đại học” đã trở thành hiện thực!

Trường đại học Phú Yên đã bước vào đỉnh cao của sự nghiệp đào tạo nhân lực đa cấp đa ngành cho tỉnh nhà và khu vực. Trường đã có nhiều nỗ lực và đạt được những kết quả ban đầu để vươn lên tầm cao mới.

Theo Luật Đại học sửa đổi, sự cạnh tranh, phân tầng giữa các trường đại học, trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi các trường đại học phải vươn lên cho ngang tầm. Điều này thật sự đang đặt ra cho Trường đại học Phú Yên một nhiệm vụ rất không dễ dàng.

Nhân dân và thực tiễn cuộc sống đang dõi theo sự phát triển nội lực của trường. Và những lời dặn dò của đồng chí Tổng Bí thư vẫn còn vang mãi trong tâm tưởng chúng ta!

Tổng Bí thư Đỗ Mười, người tư lệnh và thực thi công cuộc đổi mới. Đồng chí đã đi đến nhiều nước bạn để trao đổi kinh nghiệm và học làm kinh tế. Đồng chí thăm Hàn Quốc. Tổng thống Hàn Quốc tặng đồng chí 1 triệu USD để làm từ thiện. Đồng chí mang về giao cho Ban Khoa giáo Trung ương phân bổ làm 11 phần hỗ trợ cho 11 cơ sở nuôi dạy trẻ khuyết tật trong cả nước.

Món quà đã được phân chia. Được tin ấy tôi vội chạy lên Trung ương trình bày là tỉnh Phú Yên mới vừa thành lập trường nuôi dạy trẻ khuyết tật mang tên Trường Niềm Vui (nay là Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Phú Yên) nhưng Phú Yên còn gặp quá nhiều khó khăn, xin được quan tâm. Hơn nữa Phú Yên là nơi Sư đoàn Bạch Hổ của Nam Hàn đã gây nhiều tai họa cho nhân dân. Nghe được tin ấy, đồng chí Tổng Bí thư đồng ý chuyển một suất về cho Phú Yên, ở Trung ương ta lo sau. Thế là món quà của Tổng Bí thư trên 1 tỉ đồng được gửi về Trường Niềm Vui và xây dựng được một ngôi nhà cho học sinh khiếm thị diện tích 410m² và mua 1 xe ô tô 14 chỗ để đưa rước học sinh, đi giao lưu vui chơi cho thuận tiện.

Thế là một ngôi trường nuôi dạy trẻ khuyết tật ở Phú Yên được xây dựng khang trang vào loại bậc nhất ở các tỉnh phía Nam.

“Niềm vui” kêu gọi “Niềm vui”, các nhà hảo tâm trong nước và nước ngoài đến với các trẻ em đáng thương của Phú Yên. Trường Niềm Vui trở thành nơi hội tụ của lòng nhân ái mà Tổng Bí thư Đỗ Mười là vị bồ tát quan thế âm!

Đến nay, Trường Niềm Vui đã làm kỷ niệm 25 năm thành lập và phát triển. Hàng trăm trẻ thiệt thòi nhất trong sự thiệt thòi của cuộc sống đã được các cô, các bác chăm sóc thương yêu, được học theo chương trình dành cho trẻ em khuyết tật, được học một nghề tùy thích, được vào đời làm người hữu ích. Và một điều hạnh phúc nhất đối với các em là em khiếm thị thì đọc được chữ nổi, em khiếm thính thì được mở khẩu, nói được những tiếng đầu tiên, vẽ được những bức tranh tặng cho khách làm kỷ niệm khi đến thăm Trường Niềm Vui!

Và cứ mỗi buổi sáng thứ hai, hàng trăm em hàng ngũ chỉnh tề, khăn quàng đỏ tươi, hướng về phía mặt trời mọc, hát bài Quốc ca bằng thứ ngôn ngữ của mình với những đôi tay thẳng tắp trắng ngần bắt đầu từ phía ngực trái của mình nhịp theo bóng lá cờ đỏ sao vàng phần phật bay trong gió mai!

*

Sáng nay, cột cờ trước sân trường các em tôi lá cờ rủ bóng, im ắng lạ thường!

Cả ngành Giáo dục, từ cụ giáo già, các bậc phụ huynh, đến em bé mầm non nghiêng mình tiễn đưa người về nơi vĩnh hằng của tình nhân ái bao la.

NGUYỄN XUÂN ĐÀM