Ngày 15/3 (tức 28 tháng Giêng năm Mậu Tuất), Sở VH-TT-DL, UBND huyện Tuy An long trọng tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm 131 năm Ngày mất Danh nhân lịch sử Lê Thành Phương (1887-2018) tại Di tích lịch sử cấp quốc gia Đền thờ Lê Thành Phương ở thôn Mỹ Phú 1, xã An Hiệp (huyện Tuy An).
Đến dự có các đồng chí: Lương Minh Sơn, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy; Hoàng Văn Trà, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ban ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang; lãnh đạo huyện Tuy An, các đồng chí lão thành cách mạng và đông đảo nhân dân địa phương.
Tại lễ dâng hương, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tuy An Bùi Văn Thành đã đọc diễn văn ôn lại cuộc đời, sự nghiệp và công lao của chí sĩ Lê Thành Phương - người đã hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, khởi nghĩa chống thực dân Pháp xâm lược.
Lê Thành Phương sinh năm 1825 tại làng Mỹ Phú, tổng Xuân Vinh (nay thuộc thôn Mỹ Phú 1, xã An Hiệp, huyện Tuy An), trong một gia đình có truyền thống nho học và giàu lòng yêu nước. Thi đỗ tú tài năm 30 tuổi, ông trở về quê nhà mở trường dạy học. Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, Lê Thành Phương cùng một số sĩ phu, văn thân yêu nước ở Phú Yên đứng lên tập hợp lực lượng nghĩa quân, dựng cờ khởi nghĩa chống thực dân Pháp xâm lược.
Ngày 11/2/1887, trên đường về Tuy Hòa để chuẩn bị kế hoạch tổng phản công chiếm lại đồng bằng, Lê Thành Phương sa vào tay giặc. Địch dùng mọi thủ đoạn dụ dỗ mua chuộc, tra tấn nhưng không lay chuyển ý chí sắt đá của ông. Lê Thành Phương khẳng khái nói trước quân thù câu nói bất hủ: “Ninh thọ tử bất ninh thọ nhục” (Thà chịu chết chứ không sống nhục).
Ngày 20/2/1887 (tức 28 tháng Giêng năm Đinh Hợi), quân thù ra lệnh xử tử Lê Thành Phương cùng một số nghĩa quân tại bến đò Cây Dừa (thuộc xã An Dân, huyện Tuy An ngày nay). Trước khi bị hành hình, Lê Thành Phương đã ung dung ngâm bài thơ “tuyệt bút” để bày tỏ tấm lòng yêu nước tha thiết, nỗi uất hận, oán thù lũ giặc ngoại xâm và bọn tay sai bán nước; đồng thời gửi gắm niềm tin vào hậu thế mai sau.
Cuộc khởi nghĩa do Lê Thành Phương tổ chức, lãnh đạo thể hiện rõ ý thức độc lập tự chủ và bản lĩnh quật cường, anh dũng của nhân dân Phú Yên. Năm 1996, mộ và đền thờ danh nhân Lê Thành Phương được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia. Hàng năm, cứ vào ngày mất của ông, hàng ngàn người dân Phú Yên về đây thắp hương tưởng nhớ ông; đồng thời tổ chức lễ hội với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian.
THIÊN LÝ
