LTS: Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV vừa tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng. ĐBQH Nguyễn Hồng Vân đơn vị tỉnh Phú Yên đã chất vấn Thống đốc về những vấn đề cử tri quan tâm. Báo Phú Yên giới thiệu đến bạn đọc nội dung chất vấn và trả lời chất vấn nói trên.
* ĐBQH Nguyễn Hồng Vân hỏi:
Thứ nhất, về cho vay theo Nghị định 67/2014 của Chính phủ đã đáp ứng được nhu cầu phát triển thủy sản và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước. Trong 3 năm thực hiện nghị định đã đem lại một số kết quả nhất định. Chính vì vậy, muốn Thống đốc đánh giá rõ hơn nguyên nhân và những khó khăn, hạn chế trong quá trình thực hiện Nghị định 67 như khả năng tiếp cận vốn, vấn đề về hồ sơ thủ tục, vấn đề về tiêu chí xác định vốn đối ứng đối với ngư dân… Chúng ta tin tưởng rằng Nghị định 67 sẽ tiếp tục thực hiện, do đó Thống đốc đề ra những giải pháp gì để thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.
Thứ hai, trong thời gian qua chúng ta biết việc giải ngân vốn đầu tư công chậm dẫn đến tình trạng tiền của kho bạc gửi ở ngân hàng lớn. Về chính sách tiền tệ thì Thống đốc đã trao đổi, tôi muốn Thống đốc nêu rõ hơn về nguyên tắc các giải pháp để phối hợp giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa nhằm đạt được những mục tiêu do Quốc hội và Chính phủ đặt ra giống như ý kiến chỉ đạo của đồng chí Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã phát biểu chỉ đạo, tức là chính sách của các loại chính sách trong điều hành kinh tế vĩ mô.
Thứ ba, vừa qua Phú Yên và các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ thiệt hại nặng do cơn bão số 12. Ngư dân và những người nuôi trồng thủy hải sản bị thiệt hại rất lớn, rất mong Thống đốc có ý kiến chỉ đạo hệ thống ngân hàng để khoanh nợ, giãn nợ và tiếp tục cho vay để nhân dân yên tâm.
* Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng trả lời:
- Về việc thực hiện Nghị định 67/2014 của Chính phủ: Cho đến nay các ngân hàng thương mại đã ký hợp đồng tín dụng để đóng mới và nâng cấp khoảng 1.055 tàu theo Nghị định 67, với tổng số tiền cam kết cho vay là 10.500 tỉ đồng. Dư nợ cho vay đạt khoảng 9.300 tỉ đồng và tăng 22% so với ngày 31/12/2016. Cho đến nay, các ngân hàng thương mại đã giải quyết 93% tổng số hồ sơ đề nghị vay vốn của các chủ tàu. Trong đó, UBND các tỉnh, thành phố đã phê duyệt 1.986 tàu đóng mới, nâng cấp đủ điều kiện để hưởng chính sách. Đến nay các ngân hàng thương mại mới nhận được 1.249 bộ hồ sơ đề nghị vay vốn của chủ tàu, trong đó hơn 100 chủ tàu chủ động rút hồ sơ vay vốn hoặc ngân hàng đã từ chối cho vay vì không đủ điều kiện.
Về một số khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Nghị định 67, hiện nay nợ xấu đang có xu hướng gia tăng, do nhiều chủ tàu không có nguồn thu để trả nợ ngân hàng. Cụ thể, đã phát sinh trên 50 khoản vay với dư nợ trên 600 tỉ đồng đã quá hạn tại 11/28 tỉnh và thành phố ven biển, trong đó có 16 khoản vay đã bị chuyển nợ xấu. Nguyên nhân là do tàu đóng mới không đảm bảo chất lượng, chủ tàu không có khả năng tiếp tục đóng mới hoặc khai thác do bị bệnh, qua đời. Trong khi Nghị định 67 thì chưa có cơ chế chuyển đổi chủ tàu cũng gây khó khăn cho ngành Ngân hàng trong việc xử lý nợ. Các rủi ro do nguyên nhân khách quan bất khả kháng như thiết kế chưa phù hợp; hiệu quả khai thác hải sản thấp, ảnh hưởng đến thu nhập và khả năng trả nợ ngân hàng của chủ tàu, gây khó khăn cho các ngân hàng khi xử lý rủi ro đối với khoản vay nhưng chưa được hưởng cơ chế xử lý nợ theo Nghị định 67. Thời gian hỗ trợ kinh phí mua bảo hiểm cũng chưa phù hợp, tương đối ngắn so với thời gian vay vốn đã gây khó khăn cho các ngân hàng khi xử lý rủi ro đối với các khoản vay và việc quản lý dòng tiền.
Chúng tôi đã báo cáo những vướng mắc và kiến nghị Chính phủ các biện pháp xử lý, đồng thời đề nghị Bộ NN-PTNT nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Nghị định 67 theo hướng bổ sung các quy định để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc. Hiện nay Bộ NN-PTNT đang khẩn trương hoàn thiện dự thảo để báo cáo Chính phủ xem xét.
- Về việc giải ngân vốn đầu tư công chậm, công tác phối hợp chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa. Trong công tác điều hành thì việc phối hợp giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa là rất quan trọng. Số dư tiền gửi kho bạc cũng có những tác động nhất định đến điều hành chính sách tiền tệ.
Ví dụ, số dư tiền gửi kho bạc cũng có thể tác động đến lãi suất, qua đó tác động đến tỉ giá, những trường hợp giải ngân mà kho bạc gửi tiền đến lúc giải ngân thì có thể gây thanh khoản nợ, thiếu thanh khoản cục bộ một số tổ chức tín dụng, dẫn đến một số bất ổn lãi suất trên thị trường.
Thứ hai, giải ngân thường vào thời gian cuối năm có thể cùng với thời điểm chu kỳ cho vay tín dụng, dẫn đến sức ép nhất định lên lạm phát. Tuy nhiên, thời gian vừa qua theo chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành phối hợp rất chặt chẽ, Chính phủ có tổ công tác điều hành vĩ mô, trong đó tập trung 4 bộ chủ chốt là KH-ĐT, Tài chính, Công thương và Ngân hàng Nhà nước thường xuyên họp định kỳ. Trong điều hành chính sách, chúng tôi thường xuyên trao đổi, phối hợp rất chặt chẽ. Cá nhân tôi với đồng chí Bộ trưởng Tài chính cũng thường xuyên trao đổi trong công tác điều hành. Ở đây phối hợp ở chỗ là các đơn vị chức năng của hai bộ phải trao đổi thông tin kịp thời, định kỳ các số liệu liên quan đến tiền tệ, lãi suất, thanh khoản, tình hình số dư, diễn biến gửi kho bạc, tình hình thu, chi ngân sách để qua đó kịp thời có giải pháp phối hợp nhịp nhàng theo chỉ đạo của Chính phủ.
Trên cơ sở phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành đã giúp cho công tác điều hành vĩ mô đạt kết quả tích cực. Chỉ số về vĩ mô chúng ta đạt được kết quả tốt như kiểm soát được lạm phát, ổn định được lãi suất, giữ được thanh khoản thị trường, ổn định được tỉ giá…
Vấn đề về khoanh nợ, giãn nợ và tiếp tục cho vay đối với bà con bị thiệt hại do thiên tai (nói chung), Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo hệ thống ngân hàng thực hiện đúng theo Nghị định 55 của Chính Phủ.
(*) Tựa đề do Tòa soạn đặt
