Thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2017-2020 vào chiều 14/11, ĐBQH Nguyễn Thái Học, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy đã có một số ý kiến góp ý và đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan sớm đầu tư đoạn cao tốc Phú Yên - Khánh Hòa. Báo Phú Yên xin giới thiệu đến bạn đọc bài phát biểu này.

ĐBQH Nguyễn Thái Học - Ảnh: N.TUẤN

Sau khi tìm hiểu các tài liệu được chuẩn bị rất công phu, nghiêm túc, có liên quan đến dự án Đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam ở phía đông, giai đoạn 2017-2020 do Chính phủ trình và nhất là được xem phim tài liệu nói về vấn đề này, tôi thống nhất cao sự cần thiết phải khẩn trương đầu tư tuyến cao tốc. Tôi nghĩ rằng, nếu như người dân cũng được xem phim tài liệu và cũng được hỏi ý kiến, bàn bạc, thảo luận thì ủng hộ rất cao, cùng với Quốc hội để quyết định đầu tư, không chỉ các đoạn cao tốc trên tuyến Bắc - Nam mà còn nhiều tuyến cao tốc khác ở Việt Nam.

Vấn đề đặt ra là trong điều kiện nguồn vốn có hạn nhưng nhu cầu đầu tư đường cao tốc thì rất lớn. Chúng ta sẽ quyết định đầu tư ở đâu trước, ở đâu sau, đầu tư bằng hình thức nào, quản lý sử dụng nguồn vốn ra sao để tránh thất thoát, lãng phí và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư. Đây là yêu cầu, là đòi hỏi thiết thực, chính đáng của ĐBQH, của mỗi người dân trong điều kiện nước ta còn nghèo, phải đi vay nợ nhiều nguồn để đầu tư kết cấu hạ tầng, phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Theo Tờ trình của Chính phủ, tổng chiều dài đầu tư các đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam giai đoạn 2017-2020 là 654km, được chia thành 11 dự án. Trong 11 dự án thì đoạn có chiều dài nhất là 106km, đoạn ngắn nhất là 15km. Có 3 dự án được đầu tư hoàn toàn bằng vốn ngân sách, 8 dự án đầu tư bằng hình thức đối tác công tư. Trong quá trình thảo luận ở tổ, nhiều ĐBQH đặt câu hỏi, vì sao phải chia nhỏ thành nhiều dự án như vậy, vì sao phải sử dụng hoàn toàn bằng vốn ngân sách nhà nước ở 3 dự án, còn 8 dự án sử dụng bằng hình thức đối tác công tư? Bộ GTVT đã có báo cáo giải trình về vấn đề này gửi đến các ĐBQH. Nhưng qua nội dung giải trình, tôi thấy vẫn còn băn khoăn, chưa thật sự thuyết phục như ý kiến của nhiều ĐBQH đã phát biểu trước tôi. Tôi đề nghị Bộ GTVT, Chính phủ cần nghiên cứu tiếp thu tối đa ý kiến của ĐBQH để xem xét lựa chọn hình thức đầu tư một cách phù hợp nhất, để có thể thu hút được nhiều nhà đầu tư và đẩy nhanh tiến độ đầu tư các đoạn đường cao tốc. Nếu không thay đổi mạnh mẽ cách huy động, cách quản lý sử dụng các nguồn vốn, các hình thức đầu tư thì nhiều khả năng chúng ta sẽ không thực hiện được mục tiêu xây dựng các đoạn đường cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017-2020 theo chủ trương của Quốc hội, cũng như theo nguyện vọng của người dân.

Báo cáo tiếp thu, giải trình của Bộ GTVT về sự ưu tiên đầu tư các đoạn cao tốc thực hiện trong giai đoạn 2017-2020 là căn cứ vào nhu cầu vận tải, là sự cần thiết và cấp bách của các địa phương. Trong quá trình thảo luận ở tổ, nhiều ĐBQH đã đề nghị xem lại sự cần thiết cấp bách đầu tư đoạn Cam Lộ - La Sơn và đề nghị xem xét đầu tư thêm đoạn Nha Trang - Tuy Hòa vào giai đoạn 2017-2020. Bộ GTVT đã tiếp thu giải trình về sự cần thiết phải đầu tư đoạn Cam Lộ - La Sơn, nhưng chưa tiếp thu giải trình về đoạn Nha Trang - Tuy Hòa. Tôi xin được phân tích làm rõ vì sao phải cần đầu tư ưu tiên đoạn cao tốc Nha Trang - Tuy Hòa vào giai đoạn 2017-2020 như sau:

Thứ nhất, Quốc hội đã thảo luận và cho chủ trương sẽ hình thành 3 đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, trong đó có đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Bắc Vân Phong. Để đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt này phát huy hiệu quả thì ngay từ bây giờ chúng ta cần phải làm nhiều việc, trong đó có đầu tư kết cấu hạ tầng. Khu kinh tế Bắc Vân Phong cách Phú Yên chỉ 40km, cách Khánh Hòa 80km, nếu như chúng ta đầu tư kéo dài đoạn cao tốc Nha Trang đến Tuy Hòa thì rõ ràng chúng ta tạo huyết mạch giao thông rất thuận lợi để phát triển vùng kinh tế Bắc Vân Phong, trong đó có thu hút đầu tư.

Thứ hai, hầm đường bộ Đèo Cả đã được đầu tư 11.300 tỉ đồng và vừa rồi chúng ta đã đưa vào sử dụng với hai hầm độc lập, mỗi hầm hai làn xe. Đây là công trình do đội ngũ kỹ sư và công nhân Việt Nam xây dựng, quá trình vận hành rất tốt. Nếu như chúng ta đầu tư tuyến cao tốc Nha Trang - Tuy Hòa sớm thì sẽ kết nối vào hầm đường bộ Đèo Cả, sẽ phát huy tác dụng tối đa hầm Đèo Cả trong vận hành giao thông.

Thứ ba, Phú Yên là cửa ngõ đi Tây Nguyên. Tỉnh có cảng biển, cảng hàng không, đặc biệt cảng hàng không này sẽ phục vụ cho nhu cầu phát triển của Khu kinh tế Bắc Vân Phong. Phú Yên cũng được quy hoạch xây dựng tuyến đường sắt đi Tây Nguyên. Do vậy, nếu như tuyến cao tốc Nha Trang - Tuy Hòa đầu tư sớm không chỉ phục vụ phát triển các tỉnh miền Trung mà còn tạo điều kiện phát triển cho cả vùng Tây Nguyên. Với ba lý do như vậy, căn cứ vào tiêu chí đầu tư các đoạn cao tốc của Bộ GTVT đưa ra là phải có nhu cầu, phải thực sự cần thiết và thực sự cấp bách thì các lý do tôi vừa nêu đã hội đủ để sớm đầu tư tuyến cao tốc Nha Trang - Tuy Hòa.

Ngoài ra, tôi xin nêu ra một lý do thứ tư mang tính thời sự, đó là vừa rồi cơn bão số 12 đổ bộ vào các tỉnh miền Trung thì Khánh Hòa và Phú Yên là hai địa phương chịu nhiều thiệt hại, trong đó TX Ninh Hòa, huyện Vạn Ninh (tỉnh Khánh Hòa) và huyện Đông Hòa (tỉnh Phú Yên) là những nơi chịu nhiều thiệt hại nhất, là tâm bão của cơn bão số 12. Hiện nay kết cấu hạ tầng giao thông ở đây hư hại rất nặng. Do vậy, nếu như Quốc hội ủng hộ chủ trương sớm làm tuyến cao tốc này tôi nghĩ đây là trách nhiệm, là tình cảm của Quốc hội dành cho đồng bào ở các tỉnh miền Trung, nhất là ở Phú Yên và Khánh Hòa.

------------------------- 

(*) Tựa đề do Tòa soạn đặt