* Truyền thông quốc tế đưa tin về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama
Theo hãng tin Reuters, ngày 23/5, các nghị sĩ cấp cao của Mỹ cho biết họ ủng hộ Tổng thống Barack Obama dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, song cam kết sẽ theo dõi chặt chẽ mọi thương vụ để đảm bảo các lợi ích của Mỹ được tuân thủ, trong đó có cả vấn đề nhân quyền.
Trong một tuyên bố, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Bob Corker cho hay: "Quốc hội sẽ làm việc với chính quyền để đảm bảo sự thay đổi quy mô lớn trong chính sách của ngày hôm nay phù hợp với lợi ích của Mỹ, trong đó có mong muốn thấy tiến triển về vấn đề nhân quyền”.
Còn ông Patrick Leahy, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ cấp cao nhất trong tiểu ban phụ trách giám sát ngân sách Bộ Ngoại giao, nói rằng việc dỡ bỏ lệnh cấm trên sẽ gửi một thông điệp tới Trung Quốc trong bối cảnh Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền vô lý với 80% diện tích biển Đông. Theo ông Leahy, quyết định cho phép bán vũ khí cần dựa trên đánh giá về các yếu tố liên quan, trong đó có tiến triển của chính phủ Việt Nam trong việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận và các quyền con người khác.
Patrick Leahy là tác giả của Luật Leahy, theo đó cấm Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Mỹ cung cấp viện trợ và thiết bị quân sự cho lực lượng cảnh sát hay quân đội nước ngoài nếu họ vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.
Trong khi đó, nhiều hãng thông tấn và cơ quan báo chí lớn trên thế giới như AP, AFP, Reuters, Tân Hoa xã, Kyodo News, BBC, CNN,… ngày 23/5 đều đưa tin về việc Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam nhân chuyến thăm Việt Nam từ ngày 23-25/5. Hãng tin AP dẫn lời Tổng thống Obama trong cuộc họp báo chung với Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang tại Hà Nội khẳng định quyết định dỡ bỏ lệnh cấm vận dựa trên mong muốn thúc đẩy tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia vốn từng có lịch sử đối địch, cũng như "xóa bỏ những vết tích còn lại của Chiến tranh lạnh”. Theo người đứng đầu Nhà Trắng, hai nước đã phát triển mối quan hệ hợp tác, tin tưởng lẫn nhau. Ông bày tỏ hy vọng hợp tác quân sự giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ sâu sắc thêm trong thời gian tới.
Trong khi đó, hãng tin AFP (Pháp) dẫn lời Tổng thống Obama nhấn mạnh việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí chứng tỏ quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã được bình thường hóa hoàn toàn. Theo AFP, động thái mới này là biểu tượng cho sự dịch chuyển trong quan hệ song phương vốn đã và đang chứng kiến nhiều bước tiến tích cực trong thương mại và văn hóa thời gian gần đây.
Hãng tin Reuters (Anh) cho rằng mặc dù lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Hoa Kỳ đối với Việt Nam đã được dỡ bỏ một phần từ cuối năm 2014, nhưng quyết định dỡ bỏ hoàn toàn mang một ý nghĩa quan trọng hơn. Theo Reuters, phần lớn giới chức Hoa Kỳ ủng hộ việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí và Việt Nam trước đó cũng đã nhiều lần đề nghị Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận này, cho rằng việc mua vũ khí phục vụ công tác quốc phòng từ các đối tác thương mại là hoạt động hoàn toàn bình thường.
Theo Tân Hoa xã, phát biểu tại cuộc họp báo ngày 23/5 tại Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết Trung Quốc vui mừng trước việc Việt Nam phát triển “các mối quan hệ hợp tác bình thường” với tất cả các nước khác, trong đó có Hoa Kỳ. Trung Quốc hy vọng quan hệ cải thiện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ “sẽ có lợi cho hòa bình, ổn định và phát triển”. Người phát ngôn cũng cho rằng lệnh cấm vận vũ khí là “sản phẩm của Chiến tranh Lạnh” và “không nên tiếp tục tồn tại”.
Trong khi đó, BBC cho biết trong cuộc họp báo với Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang, Tổng thống Obama nói rằng việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí chứng tỏ quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã hoàn toàn bình thường hóa. BBC cũng dẫn lời Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết hai bên "nhất trí ưu tiên cao hơn việc giải quyết hậu quả chiến tranh và cam kết tiếp tục hợp tác tích cực trong vấn đề này". Cùng ngày, kênh truyền hình CNN cho rằng việc Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam là một bước đi làm sâu sắc hơn quan hệ quốc phòng song phương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
“Tổng thống Hoa Kỳ thông báo dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam - một di sản của cuộc chiến đã kết thúc từ năm 1975” là nội dung nổi bật được báo chí Pháp đồng loạt đưa tin nhân chuyến thăm Việt Nam từ ngày 23-25/5 của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama. Nhật báo hàng đầu của Pháp, tờ Le Monde cho rằng chuyến thăm của ông Obama là thêm một bằng chứng cho thấy sự xích lại gần nhau giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Thông qua chuyến thăm đặc biệt này, Tổng thống Hoa Kỳ muốn "tái cân bằng" chính sách sang khu vực châu Á, vì những mục đích kinh tế cũng như mục đích chiến lược.
Báo điện tử Mediapart gọi chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Obama tới Việt Nam là "chuyến thăm lịch sử" kéo dài ba ngày nhằm mục đích tăng cường quan hệ quốc phòng và kinh tế giữa hai nước, đồng thời cho thấy tầm quan trọng mà Mỹ dành cho quan hệ đối với Việt Nam.
Bài viết trên báo Libération ngày 23/5 đã nhắc lại việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận kinh tế vào năm 1994 và bình thường hóa quan hệ một năm sau đó - một quyết định có tính biểu tượng cao. Bài báo cũng thông báo nội dung cuộc họp báo chung giữa Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại Hà Nội, nơi hai nhà lãnh đạo đã thông báo mối quan hệ bình thường hóa hoàn toàn giữa hai nước.
 |
| Báo Clarin của Argentina đưa tin về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Barack Obama. |
Theo bài báo, trong ngày đầu tiên của chuyến thăm, ông Obama nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ và Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã được 12 quốc gia ký kết. Ông hy vọng Quốc hội Hoa Kỳ sẽ phê chuẩn vào đầu năm 2017 trước khi nhiệm kỳ Tổng thống của ông kết thúc.
Trong khi đó tờ nhật báo kinh tế Les Echos nhấn mạnh vào mục đích thúc đẩy quan hệ thương mại giữa hai nước. Bài báo viết: "Tổng thống Hoa Kỳ Obama không đến Việt Nam với hai tay không. Ông đến để nói chuyện về thương mại với người đồng cấp. Trong vòng chưa đầy 10 năm, trao đổi thương mại song phương đã tăng gấp 10 lần, đạt 46 tỉ USD vào năm 2015, tương đương 1/2 giá trị trao đổi thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc. Với tốc độ tăng trưởng trung bình 6,5% trong những năm gần đây, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể so với các nước trong khu vực. Tuy nhiên, Việt Nam cần phải tiếp tục thực hiện các cải cách nếu muốn duy trì tốc độ tăng trưởng này".
Ngay sau khi Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ Barack Obama tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam nhân chuyến thăm Việt Nam từ ngày 23-25/5, hàng loạt tờ báo lớn của Đức và Ý đã đăng tin về sự kiện này. Phóng viên TTXVN tại Berlin dẫn nguồn báo Spiegel (Tấm gương) số ra ngày 23/5 của Đức viết rằng Tổng thống Obama đã có một bước đi quan trọng là thông báo chấm dứt lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam.
Thông báo này được ông Obama đưa ra trong cuộc họp báo chung sau hội đàm với Chủ tịch nước Trần Đại Quang ở Hà Nội. Bài báo còn viết rằng Hoa Kỳ và Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ năm 1995, khoảng 20 năm sau chiến tranh và từ đó tới nay, quan hệ thương mại giữa hai bên đạt tăng trưởng mạnh mẽ. Bài báo cũng dẫn lời Tổng thống Obama nhấn mạnh rằng quyết định này nằm trong tiến trình bình thường hóa quan hệ song phương.
Báo Süddeutsche Zeitung (Nam Đức) cùng ngày cũng viết rằng ngay khi bắt đầu chuyến thăm Việt Nam, Tổng thống Obama đã thông báo dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu vũ khí áp đặt từ hàng chục năm qua với Việt Nam. Theo bài báo, với động thái này, Hoa Kỳ muốn bình thường hóa hoàn toàn quan hệ với Việt Nam cũng như xóa bỏ "tàn dư còn lại từ Chiến tranh Lạnh." Tổng thống Obama đã nhấn mạnh về sự tin tưởng lẫn nhau giữa hai bên, bày tỏ hy vọng Hoa Kỳ và Việt Nam có thể tăng cường hợp tác cả trong lĩnh vực quân sự.
Trong khi đó, báo Đức Die Zeit (Thời đại) đăng bài báo rằng lệnh cấm vận vũ khí của Hoa Kỳ với Việt Nam từ 50 năm qua đã được dỡ bỏ. Đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ 3 của một Tổng thống Hoa Kỳ kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao sau 20 năm kết thúc chiến tranh.
Trang tin tagesschau.de của Đức cũng đưa tin Mỹ đã dỡ bỏ lệnh cấm vận xuất khẩu vũ khí sát thương cho Việt Nam. Bài báo dẫn lời Tổng thống Obama cho rằng Hoa Kỳ và Việt Nam đã trải qua giai đoạn lịch sử khó khăn và cho tới nay vẫn còn những khác biệt về chính trị và hệ thống chính quyền của hai nước, song mối quan hệ mang tính xây dựng trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau của hai nước tiếp tục được phát triển, điều mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước.
Tại Ý, theo phóng viên TTXVN tại Rome, dưới đầu đề "Chuyến đi giữa ký ức và tương lai", nhật báo lớn nhất Ý Corriere della Sera cũng đăng bài viết về chuyến thăm của Tổng thống Obama đến Việt Nam, trong đó, bài báo viết rằng Hoa Kỳ hiện đã trở thành một đối tác mà Việt Nam muốn học tập mô hình kinh tế. Hoa Kỳ sẽ thắt chặt hợp tác kinh tế với Việt Nam.
Hãng tin chính thống ANSA của Ý đánh giá việc Tổng thống Obama tuyên bố bãi bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam là một sự kiện "mang tính lịch sử”. Theo ANSA, việc gỡ bỏ cấm vận với Cuba, chuyến thăm Việt Nam và sau đó là chuyến đi đến Hiroshima (Nhật Bản) là một nỗ lực đáng ca ngợi của ông Obama nhằm khép lại quá khứ Chiến tranh lạnh. Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ cùng hợp tác trên lĩnh vực thương mại và đầu tư cũng như an ninh trong khu vực.
Cũng trong ngày 23/5, tờ Clarin với số phát hành lớn nhất tại Argentina đã đưa tin đậm nét về các hoạt động của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama trong ngày đầu tiên ở thăm Việt Nam, trong đó đặc biệt nhấn mạnh việc Nhà Trắng dỡ bỏ cấm vận vũ khí. Báo Clarin nhấn mạnh trong ngày đầu tiên ở thăm Hà Nội, phát biểu tại buổi họp báo chung với Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Tổng thống Obama đã tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam, cho phép Việt Nam tăng cường năng lực quốc phòng và xóa bỏ những vết tích còn lại của Chiến tranh lạnh.
Người đứng đầu Nhà Trắng đánh giá quyết định này nhằm hoàn tất việc bình thường hóa mối quan hệ song phương với Việt Nam. Tờ báo cũng đưa tin về lễ đón chính thức Tổng thống Obama ở phủ Chủ tịch với nghi lễ cấp cao. Ngoài ra, nhiều hình ảnh về buổi tiếp người đứng đầu Nhà Trắng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng được đăng tải.
Trong khi đó, Hãng thông tấn quốc gia Argentina Telam bình luận việc Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam là một quyết định có ý nghĩa lịch sử. Tại buổi họp báo, Tổng thống Obama nhấn mạnh hai nước đã phát triển mạnh mẽ mối quan hệ hợp tác, tin tưởng lẫn nhau trong nhiều thập kỷ, đồng thời bày tỏ hy vọng tăng cường hơn nữa hợp tác quân sự trong thời gian tới. Ông Obama bày tỏ mong muốn thúc đẩy trao đổi thương mại thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà cả Việt Nam và Mỹ đều tham gia. Hoa Kỳ muốn tăng cường trao đổi thương mại với Việt Nam, bạn hàng số một tại Đông Nam Á với kim ngạch lên tới 45 tỉ USD trong năm 2015.
Telam cũng đưa tin Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã dự lễ ký kết thỏa thuận giữa Vietjet Air và Boeing, theo đó Boeing sẽ cung cấp 100 máy bay Boeing 737 cho hãng hàng không của Việt Nam.
Cũng đưa tin về sự kiện này, Hãng thống tấn quốc gia Mexico Notimex cùng hàng loạt các tờ báo in cũng như báo mạng uy tín của Mexico như El Universal, La Jornada và El Financiero, ngày 23/5 đã đồng loạt đưa tin về chuyến thăm chính thức Việt Nam 3 ngày của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Trên các dòng tít, báo chí Mexico đều tăng tải việc Tổng thống Obama tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam trong bối cảnh Washington đang nỗ lực tăng cường quan hệ với các đồng minh tại Thái Bình Dương.
Theo các báo, trước đó, các quan chức Nhà Trắng đã chỉ ra rằng lệnh cấm vũ khí, có hiệu lực từ năm 1984, sẽ được dỡ bỏ nếu vấn đề nhân quyền ở Việt Nam được cải thiện. Tháng 10/2014, lệnh cấm vận trên đã được nới lỏng với việc Mỹ sẵn sàng cung cấp cho Việt Nam vũ khí phòng thủ liên quan đến an ninh hàng hải.
Trước việc Trung Quốc phi lý tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết biển Đông và việc Bắc Kinh tăng cường xây dựng các đảo nhân tạo tại khu vực - điều đã gây phản ứng mạnh mẽ từ phía Mỹ, ông Obama mong muốn thúc đẩy hợp tác quân sự với Việt Nam.
Người đứng đầu Nhà Trắng nhấn mạnh quyết định dỡ bỏ hoàn toàn cấm vận vũ khí với Hà Nội không liên quan đến chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc mà đây là mong muốn của Washington để hoàn tất một quá trình dài nhằm bình thường hóa quan hệ với Việt Nam.
Báo chí Mexico cũng nêu rõ nhằm củng cố việc tuyên bố chủ quyền phi lý của mình đối với hầu hết diện tích biển Đông, Trung Quốc đang tiến hành bồi đắp mở rộng các đảo tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
BTV (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
