Tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII thảo luận về kinh tế - xã hội 5 năm và điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2016-2020, tham gia phát biểu tại hội trường, đại biểu Y Thông, Ủy viên thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội (ĐBQH tỉnh Phú Yên), tham gia phát biểu. Báo Phú Yên trân trọng giới thiệu bài phát biểu này.

Đại biểu Y Thông phát biểu tại kỳ họp - Ảnh: CTV

Tôi cơ bản thống nhất báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2015, kết quả thực hiện 5 năm 2011-2015 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020. Tôi xin phát biểu một số ý kiến như sau:

Trong thời gian qua, Hội đồng Dân tộc đã đi khảo sát việc thực hiện di dân tái định cư công trình Thủy điện Sơn La theo Nghị quyết 775 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XII. Qua khảo sát, chúng tôi thấy sau hơn 10 năm thực hiện di dân tái định cư Thủy điện Sơn La trên địa bàn, các tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La đã có nhiều cố gắng, cơ bản đạt được những mục tiêu đã đề ra. Đặc biệt là trong công tác di chuyển dân ra khỏi vùng lòng hồ thủy điện, với gần 20.000 hộ dân được di chuyển để nhường đất cho ánh sáng điện quốc gia. Đây là truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc các tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La. Công tác di dân thực hiện đúng tiến độ, nhân dân sau khi di chuyển đến nơi ở mới từng bước được ổn định cuộc sống và phát triển sản xuất, công tác bồi thường, hỗ trợ được chi trả đúng đối tượng, không để xảy ra tình trạng khiếu nại, khiếu kiện.

Tuy kết quả đạt được rất đáng mừng, song hiện nay người dân sống ở các điểm tái định cư vẫn gặp nhiều khó khăn. Sau đây tôi xin đề xuất với Chính phủ và các bộ ngành một số vấn đề như sau:

Thứ nhất, đề nghị Chính phủ, các bộ ngành sớm bố trí đủ vốn cho dự án này. Vì hiện nay, theo báo cáo, các địa phương chưa bố trí đủ vốn theo dự án được duyệt. Hơn nữa, theo tiến độ của dự án thì kết thúc vào ngày 31/12/2015, nhưng các cơ quan có thẩm quyền đã cho phép kéo dài đến 31/3/2016. Qua khảo sát, các địa phương báo cáo hiện nay vẫn chưa bố trí đủ vốn.

Thứ hai, đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành sớm ban hành chính sách thực hiện theo đúng tinh thần Nghị quyết 775 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XII. Tôi xin đọc nguyên văn tại khoản 2.4, Điều 3 của nghị quyết: “Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các bộ, ngành liên quan và chính quyền các cấp của 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu sớm xây dựng các phương án trước mắt, đồng thời xây dựng chính sách đặc thù, tiếp tục hỗ trợ đầu tư phát triển toàn diện bền vững cho các xã có các điểm tái định cư và các hộ tái định cư trong nhiều năm sau tái định cư”. Theo tôi hiểu, đây chính là chính sách hậu tái định cư. Thế nhưng đến nay, chính sách này chưa được ban hành. Trước đây Chính phủ đã giao cho Bộ NN-PTNT chủ trì phối hợp với các bộ, ngành và các địa phương có liên quan để xây dựng.

Thứ ba, ngoài chính sách hậu tái định cư như trường hợp Thủy điện Sơn La, tôi xin mạnh dạn đề xuất với Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương nên nghiên cứu các chính sách cho vùng phía tây của miền Trung. Đây cũng là vùng khó khăn nhất hiện nay. Đồng thời, công trình thủy điện vừa và nhỏ cũng nhiều, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn.

Thứ tư, đối với tỉnh Phú Yên, cử tri và nhân dân mong muốn gửi đến Quốc hội, Chính phủ các bộ, ngành của trung ương mấy vấn đề sau:

- Hiện nay các công trình ở miền núi đã được Quốc hội, Chính phủ đưa vào kế hoạch nhưng vì sắp xếp vốn theo Chỉ thị 1792 của Thủ tướng Chính phủ. Do vậy, tôi đề nghị cần bố trí vốn theo kế hoạch trung hạn 2016-2020. Đó là hồ Mỹ Long, hồ này do Bộ NN-PTNT làm chủ đầu tư và đường giao thông từ Phú Yên đi huyện Kong Ch’Ro của tỉnh Gia Lai. Tuyến đường này đã được 2 tỉnh đề nghị và Chính phủ đã đồng ý cho Phú Yên ký hợp đồng BT triển khai.

- Kè Xóm Rớ bảo vệ dân cư TP Tuy Hòa hiện đang triển khai, tôi đề nghị cần tiếp tục hỗ trợ ở giai đoạn 2, chỉnh trị cửa sông Đà Nông để thoát lũ cho dân cư 2 huyện Đông Hòa, Tây Hòa và cả khu vực xây dựng Nhà máy lọc hóa dầu Vũng Rô.