Cách đây 58 năm, ngày 3/3/1959, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 100 về việc thành lập một lực lượng vũ trang chuyên trách công tác biên phòng và bảo vệ nội địa, lấy tên là Công an nhân dân vũ trang, tiền thân của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) ngày nay.

Ngay từ khi thành lập, tuy trang bị còn thô sơ, thiếu thốn mọi mặt, địa bàn hoạt động rộng, xa xôi hẻo lánh, thời tiết, khí hậu khắc nghiệt... nhưng cán bộ, chiến sĩ BĐBP đã đoàn kết một lòng, vượt qua khó khăn thử thách, nhanh chóng triển khai lực lượng xây đồn, lập trạm; tuyên truyền, vận động nhân dân lập bản, xây dựng cơ sở chính trị, lập lên phòng tuyến nhân dân, chiến đấu tiễu phỉ, chống gián điệp, biệt kích, bảo vệ biên giới, bờ biển, giới tuyến quân sự tạm thời; bảo vệ Đảng, Nhà nước và các mục tiêu nội địa quan trọng thuộc 33 khu, tỉnh, thành miền Bắc và thủ đô Hà Nội.

Trong công cuộc đấu tranh, giành độc lập tự do và thống nhất đất nước, BĐBP luôn nêu cao tinh thần quyết chiến, quyết thắng, đoàn kết hiệp đồng trong các lực lượng vũ trang, chiến đấu ngoan cường để bảo vệ lãnh tụ và cơ quan đầu não của Đảng, Nhà nước, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, giữ vững từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. BĐBP tích cực tham gia chiến đấu chống chiến tranh phá hoại bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ ra miền Bắc, kiên cường chiến đấu bảo vệ biên giới, bờ biển, giới tuyến quân sự, các mục tiêu quan trọng ở nội địa, góp phần bảo vệ an toàn tuyến hành lang vận chuyển chi viện cho chiến trường miền Nam. Đồng thời cử nhiều đội công tác đặc biệt sang giúp nước bạn Lào xây dựng cơ sở chính trị, vận động nhân dân tham gia quân đội, ủng hộ cách mạng Lào.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, từ 1975-1986, BĐBP quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, đấu tranh chống kế hoạch hậu chiến của địch, tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới và làm nhiệm vụ quốc tế, giúp nhân dân Campuchia đấu tranh chống lại chế độ diệt chủng Pôn Pốt.

Trong thời kỳ đổi mới, là lực lượng nòng cốt đảm trách việc quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, BĐBP đã chủ động, nhạy bén tham mưu, đề xuất và trực tiếp triển khai thực hiện nhiều chủ trương, biện pháp đổi mới công tác biên phòng, xây dựng thế trận và các phương án chiến đấu, đấu tranh với các hoạt động xâm nhập phá hoại của bọn tình báo, gián điệp, phản động lưu vong và các loại tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại. BĐBP đã chủ động phối hợp với các ngành, các cấp, các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia; xây dựng nền biên phòng toàn dân, thực hiện có hiệu quả công tác đảm bảo an ninh, quốc phòng, đối ngoại của Đảng, Nhà nước.

Trong suốt 58 năm qua, dưới sự lãnh đạo, rèn luyện của Đảng, của Bác Hồ kính yêu và được nhân dân thương yêu, đùm bọc, lực lượng BĐBP luôn phát huy truyền thống anh hùng trong chiến đấu, rèn luyện, khắc phục khó khăn, bám trụ nơi tuyến đầu biên giới, biển đảo, đồng cam cộng khổ, đoàn kết một lòng, gắn bó máu thịt với nhân dân, xây dựng “biên giới lòng dân”, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, giữ yên bờ cõi của Tổ quốc. BĐBP đã lập nên nhiều chiến công và thành tích vẻ vang, được Đảng, Nhà nước 2 lần ghi nhận, tuyên dương đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (12/1979 và 2/2009); được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng (2/2004); 3 Huân chương Hồ Chí Minh (2/1979, 2/1989 và 3/2015); 2 Huân chương Độc lập: hạng nhất (1/1994), hạng nhì (8/1966); 2 Huân chương Quân công: hạng nhất (3/1977), hạng ba (3/1974) và nhiều phần thưởng cao quý khác. 148 tập thể và 64 cá nhân trong lực lượng BĐBP được phong tặng và truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; hàng chục ngàn đơn vị, cá nhân được tặng thưởng nhiều huân, huy chương và những phần thưởng cao quý.

Ngày nay, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, trang sử hào hùng của BĐBP đang được viết tiếp bởi những người lính quân hàm xanh quả cảm, hết lòng vì nước vì dân.

XUÂN CHIẾN