Hơn 20 năm nay, ở Phú Yên có một “mắt thần” ngày đêm canh giữ vùng trời, vùng biển quê hương, đó là Trạm Ra-đa 68.

Một số khí tài tại Trạm Ra-đa 68 - Ảnh: H.ANH

NHỮNG NGÀY ĐẦU THÀNH LẬP

Để đáp ứng khả năng bảo vệ vùng trời miền Nam Trung Bộ từ bắc Bình Định tới nam Phan Thiết vươn ra Trường Sa, bảo vệ cảng Cam Ranh và khu khai thác dầu khí, đầu năm 1980, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Lữ đoàn Phòng không tổng hợp 378 trực thuộc Quân chủng Phòng không. Song song với việc thành lập Lữ đoàn 378, Tiểu đoàn Ra-đa 297 ra đời gồm có 3 đại đội 67, 68, 69. Sau khi ổn định biên chế, ngày 5/11/1980, toàn bộ tiểu đoàn hành quân vào Cam Ranh, Phú Khánh (nay là Khánh Hòa). Ở đây toàn bộ cán bộ chiến sĩ của các đại đội được học để sử dụng khí tài mới. Sau một thời gian học tập và huấn luyện, tháng 7/1981, Đại đội 68 được cơ động ra đảo Hòn Tre cách TP Nha Trang 10km. Đúng 8 giờ ngày 1/9/1981, đơn vị mở máy phiên đầu tiên, phát hiện được mục tiêu, thông báo kịp thời về sở chỉ huy tiểu đoàn. Chỉ tính riêng trong năm 1981, đại đội đã mở máy được 1.083 phiên, phát hiện 5.212 tốp mục tiêu.

Nhân dịp kỷ niệm 25 năm Ngày Truyền thống của bộ đội Ra-đa, Bộ Quốc phòng quyết định đổi tên Đại đội 68 thành Trạm Ra-đa 68, với biên chế tương đương 1 tiểu đoàn thiếu. Điều đó đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc về vị trí của Trạm Ra-đa 68 trong cơ động độc lập.

Sau nhiều lần đi trinh sát trận địa, đồng chí Nguyễn Chí Phin, lúc đó là Tham mưu trưởng Lữ đoàn Phòng không 378 (nay là Sư đoàn 377) thấy ở đảo Hòn Tre có nhiều khó khăn như thiếu nước, khó tiếp dầu, lương thực, thực phẩm; khí hậu ở đây ẩm ướt và sương mù rất bất lợi để bảo đảm kỹ thuật cho khí tài, ảnh hưởng rất lớn đến nhiệm vụ quản lý vùng trời của đơn vị, nên đồng chí đề xuất chuyển Trạm Ra-đa cả các loại máy bay của các hãng hàng không dân dụng. Hơn 20 năm xây dựng trận địa trên đất Phú Yên, Trạm Ra-đa 68 luôn phát huy truyền thống của ngành, xây dựng đơn vị nhiều năm liền đạt các danh hiệu thi đua, chi bộ luôn đạt danh hiệu Trong sạch vững mạnh. Với nhiệm vụ trọng tâm là quản lý vùng trời vùng Nam Trung Bộ, trạm đã phát hiện sớm hàng chục nghìn tốp mục tiêu bay, trong đó có nhiều tốp mục tiêu không qua đăng ký. Hiện nay, với trang bị khí tài khá hiện đại, Trạm Ra-đa 68 có thể phát hiện mục tiêu trong vòng bán kính 200km. Chỉ tính riêng trong năm 2013, trạm đã mở được 1.365 phiên, mở tăng cường được 40 phiên và đã phát hiện được 3 tốp mục tiêu xâm phạm không phận không qua đăng ký. “Thường thì các tốp mục tiêu này hoạt động vào những giờ giữa trưa hoặc nửa đêm, chúng tôi vẫn luân phiên mở máy, các kíp trực luôn bảo đảm 24/24 giờ”, Trạm trưởng Trạm Ra-đa 68 Đinh Công Cần cho biết. Ngoài việc quản lý vùng trời, một nhiệm vụ hết sức quan trọng khác đó là nhiệm vụ dẫn đường cho không quân. Ví dụ trong thời chiến, khi trên màn hình ra-đa hiện lên các tín hiệu của máy bay địch, nhiệm vụ của người lính ra-đa chỉ dẫn cho phi công ta về cự ly, khoảng cách giữa máy bay địch cách máy bay ta bao xa… “Để làm tốt nhiệm vụ dẫn đường cần phải có sĩ quan dẫn đường cộng với một số khí tài được trang bị như đài chỉ dẫn…”, Trạm trưởng Đinh Công Cần cho biết thêm.

Hơn 20 năm xây dựng trận địa trên đất Phú Yên, Trạm Ra-đa 68 luôn phát huy bản chất, truyền thống của Bộ đội Cụ Hồ. Trong thời chiến cũng như thời bình, với tinh thần cơ động, độc lập, đơn vị luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vùng trời của Tổ quốc.

HÀ ANH