* Mỹ và Philippines mở rộng đàm phán hợp tác quân sự

Tờ Manila Standard Today ngày 16/7 đưa tin Chính phủ Philippines sẽ không tiếp tục đàm phán song phương với Trung Quốc về các đảo tranh chấp trên biển Đông do “lập trường cứng nhắc” của Bắc Kinh và bởi Manila đang kiện Bắc Kinh lên Tòa án quốc tế về Luật Biển (ITLOS).

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez cho biết lập trường cương quyết của Chính phủ Trung Quốc đã khiến Philippines không thể tiếp tục bất kỳ cuộc thảo luận và tham vấn nào với Trung Quốc về vấn đề biển Đông. Trong suốt 17 năm tham vấn, hai bên không đạt được bất cứ tiến bộ nào. Ông Hernandez nói rằng kể từ khi Trung Quốc xâm nhập vào bãi cạn Scarborough vào tháng 4 năm ngoái, Philippines đã tiến hành gần 50 cuộc tham vấn với Trung Quốc. Bắc Kinh đã liên tục khăng khăng về “chủ quyền không thể tranh cãi” trên biển Đông với thông điệp phải chấp nhận rằng toàn bộ biển Đông thuộc về Trung Quốc, trước khi bắt đầu đàm phán.

Cùng ngày 16/7, Bộ Ngoại giao Philippines thông báo phiên tòa xử vụ nước này kiện Trung Quốc về tranh chấp lãnh thổ biển Đông đã chính thức bắt đầu tại The Hague (Hà Lan). Tờ The Philippine Star dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Raul Hernandez cho hay Ban thẩm phán gồm 5 thành viên do Tòa án quốc tế về luật Biển (ITLOS) chỉ định đã họp buổi đầu tiên nhằm thông qua các quy định về trình tự xét xử. Philippines và Trung Quốc sẽ có thời hạn đến ngày 5.8 để đưa ra phản hồi về những quy định này.

Ban thẩm phán đã được thành lập từ tháng 4 nhưng cuộc họp nói trên bị trì hoãn sau khi thẩm phán Sri Lanka Chris Pinto tự nguyện rút lui vì ông có vợ là người Philippines, nhân tố có thể gây nghi ngờ về tính công bằng và minh bạch của phiên xử. Sau đó, thẩm phán người Ghana là Thomas Mensah được chọn thay thế.

Trong diễn biến khác, đại sứ Philippines tại Mỹ, ông Jose Cuisia ngày16/7 cho biết: giới chức Mỹ và Philippines đã triển khai thêm các cuộc đàm phán về hợp tác quân sự giữa hai nước, bao gồm cả việc Mỹ đầu tư ngân sách xây dựng các cơ sở hạ tầng và kho bãi phục vụ cho các hoạt động hỗ trợ nhân đạo của Mỹ tại Philippines. Theo đại sứ Jose Cuisia, tại cuộc đàm phán, phía Philippines đã bác bỏ khả năng cho phép Mỹ quyền đặt căn cứ quân sự vĩnh viễn tại Philippines mà chỉ cho phép các tàu chiến và các máy bay chiến đấu của Mỹ được phép tiếp cận các căn cứ tại Philippines trên cơ sở luân phiên hoặc tạm thời, qua đó giúp Philippines tăng cường năng lực phòng thủ của nước này.

Sự hiện diện luân phiên ngày càng tăng của các lực lượng Mỹ tại Philippines đã được đề cập trong Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng (Visiting Forces Agreement) đã có giữa Mỹ và Philippines năm 1998 song theo đại sứ Jose Cuisia, phía Mỹ và Philippines vẫn cần đến một thỏa thuận mới một khi Mỹ xây dựng các căn cứ quân sự tại Philippines nhằm hỗ trợ việc triển khai tạm thời các lực lượng Mỹ tại nước này.

H.N (tổng hợp từ SGGP, TNO, VOV)