Tháng Chạp, cũng là đầu năm mới 2020, tôi quyết định chọn xã Cà Lúi của huyện miền núi Sơn Hòa để “đạp đất”. Dọc hai bên đường, những ruộng mía, ruộng sắn trải rộng một màu xanh bạt ngàn. Quả thật, có đi, có đến mới thấy, mới cảm nhận được sức sống mới đang thay đổi từng ngày, từng buôn làng ở xã giáp ranh với tỉnh bạn Gia Lai này.
Nằm cách thị trấn Củng Sơn, trung tâm huyện Sơn Hòa khoảng 35 km về phía tây bắc, phía đông giáp xã Sơn Hội, phía tây giáp tỉnh Gia Lai, phía nam giáp xã Sơn Phước và xã Ea Chà rang, phía bắc giáp xã Phước Tân, xã Cà Lúi có 7 thôn với diện tích tự nhiên hơn 4.587ha, dân số hơn 2.660 người (582 hộ), trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm trên 90%.
Xã anh hùng
Thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, dân số Cà Lúi chỉ có gần 300 người, hầu hết là dân tộc Chăm, sống rải rác ở các triền núi, thung lũng, sinh sống chủ yếu bằng làm rẫy, lấy mật ong rừng, chăn nuôi bò, heo... Cuộc sống khó khăn, thiếu thốn trăm bề nhưng người dân Cà Lúi luôn đoàn kết, một lòng đi theo Đảng và Bác Hồ, kiên cường xây dựng cơ sở cách mạng, đấu tranh ngoan cường chống lại kẻ thù xâm lược. Còn trước đó, thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, Cà Lúi là địa bàn trọng yếu của cách mạng. Ngay từ năm 1949, Cà Lúi đã có chi bộ Đảng Cộng sản. Buôn Ma Tí của Cà Lúi từng là nơi Tỉnh ủy đóng cơ quan lãnh đạo vào cuối năm 1954. Đây cũng là nơi Tỉnh ủy họp phổ biến, quán triệt Nghị quyết 15 của Trung ương và tháng Giêng năm 1955; Huyện ủy Sơn Hòa tổ chức cuộc họp bí mật để ra nghị quyết lãnh đạo LLVT và nhân dân toàn huyện đấu tranh vì mục tiêu giành độc lập, thống nhất hai miền Nam Bắc…Trong hai cuộc kháng chiến nhân dân Cà Lúi đã đóng góp nhiều sức người, sức của cho cách mạng và vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng LLVT, sau ngày giải phóng người dân Cà Lúi bắt tay vào xây dựng làng buôn, xây dựng cuộc sống mới. Năm 1978, Cà Lúi là “lá cờ đầu” của tỉnh (Phú Khánh) trong phong trào xây dựng HTX nông nghiệp ở các xã miền núi lúc bấy giờ. Từ khi tỉnh Phú Yên tái lập, nhất là những năm gần đây, Cà Lúi mạnh dạn thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất, tập trung phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới… So với trước kia, bộ mặt nông thôn Cà Lúi đã có sự khởi sắc.
Dù vẫn còn là xã đặc biệt khó khăn, nhưng bà con vùng căn cứ kháng chiến một thời này vẫn luôn tự hào về sự đổi thay rõ nét của buôn làng. Hộ đói hầu như không còn, hộ nghèo và cận nghèo giảm đáng kể. Trẻ em đến tuổi đi học đều được đến trường. Người già, trẻ em được chăm sóc sức khỏe… Thu ngân sách địa phương còn thấp, chỉ trên dưới 50 triệu đồng mỗi năm…
 |
| Cả 7/7 thôn của xã Cà Lúi đều xây dựng cổng chào, kinh phí do người dân tự nguyện đóng góp. |
Đường về Cà Lúi đã gần hơn
Tháng Chạp. Băng qua những cánh rừng nguyên sinh đang đâm chồi nảy lộc, chúng tôi trở lại xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số Cà Lúi để cảm nhận những đổi thay trên vùng đất cách mạng năm xưa và lòng người Chăm vui mừng khi mùa xuân về.
Đập vào mắt chúng tôi ngay khi vừa chạm chân đến nơi tiếp giáp với xã Sơn Hội là hình ảnh những công nhân, cùng với phương tiện chuyên dụng đang khẩn trương thi công bê tông tuyến ĐH55 Sơn Hội - Cà Lúi. Cứ hết lượt này đến lượt khác, từng đoạn bê tông được hình thành và càng lúc càng dài ra. Vậy là nỗi khát khao của người dân ở xã vùng sâu, vùng xa này sau nhiều năm nay đang dần trở thành hiện thực. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Cà Lúi Lê Mô Chiến vui mừng cho biết: “Tuyến đường này có chiều dài khoảng 12km, với nguồn vốn đầu tư 13,3 tỉ đồng, đơn vị thi công đã thực hiện được trên 50% khối lượng và đang đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu hoàn thành trước Tết Canh Tý”. Ngoài ra, xã Cà Lúi cũng đang triển khai thi công công trình Hội trường HĐND - UBND xã với kinh phí 2,5 tỉ đồng; xây mới nhà làm việc Ban CHQS xã với kinh phí hơn 770 triệu đồng. Đồng thời xây dựng mới nhà sinh hoạt văn hóa các thôn Ma Lưng, Ma Lăng, Ma Đỉa từ nguồn Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình 135 với tổng kinh phí hơn 3 tỉ đồng; 7/7 thôn đều đã xây dựng cổng chào, kinh phí do người dân tự đóng góp. Trước đó, xã cũng đã nghiệm thu và đưa vào sử dụng công trình Trường tiểu học - THCS và Trường mẫu giáo Cà Lúi cũng được đầu tư từ nguồn vốn Chương trình 135. Vừa tan buổi học cuối năm, Kpá Hờ Ngã, học sinh lớp 8B Trường tiểu học - THCS xã Cà Lúi cho biết: “Được học ở ngôi trường mới thích lắm! Chúng em sẽ cố gắng để thành con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ”.
Theo Chủ tịch UBND xã Cà Lúi Sô Minh Hương, 2019 là một năm Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cà Lúi đã đạt được nhiều kết quả trong thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Các ban ngành, thôn đã phối hợp triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp nên một số chỉ tiêu, một số công việc được giao đạt và vượt kế hoạch, lộ trình đề ra, như trồng cây công nghiệp 819,5ha đạt 158,8%; tổng đàn bò 1.957 con, đạt 100,9% (trong đó bò lai chiếm 30%); 100% người dân đều được cấp thẻ bảo hiểm y tế; 7/7 thôn đạt Thôn văn hóa; hộ nghèo giảm 11 hộ (1,8%)… Cà Lúi cũng đã thực hiện các chương trình mục tiêu đạt nhiều kết quả thiết thực, nhất là việc hỗ trợ phát triển sản xuất, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng cải thiện và được nâng lên. Quốc phòng - an ninh được củng cố và giữ vững ổn định. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý điều hành của chính quyền có nhiều tiến bộ. Sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng được phát huy; đại bộ phận người dân tin tưởng vào đường lối đổi mới và sự lãnh đạo của Đảng.
Nếu như giữa năm 2019, Cà Lúi mới chỉ đạt 8 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới thì nay đã là 10 tiêu chí. Đó là, quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện, cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, bưu điện, tỉ lệ lao động có việc làm, y tế, hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật, quốc phòng - an ninh. “Đảng bộ, chính quyền, các ban ngành đoàn thể và nhân dân xã Cà Lúi phấn đấu trong năm 2020 đạt thêm ít nhất 2 tiêu chí nữa, đó là hình thức tổ chức sản xuất và về giáo dục. Đồng thời nỗ lực thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Trước mắt tập trung làm tốt công tác chuẩn bị và tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ xã Cà Lúi lần thứ VI nhiệm kỳ 2020-2025”, anh Lê Mô Chiến cho biết thêm.
Ông A Lê Khử, một cựu chiến binh ở thôn Ma Đỉa, tham gia kháng chiến từ năm 1964 vui mừng thổ lộ: “Có điện, có trường học và trạm xá kiên cố rồi. Nay có đường bê tông về đến các làng buôn, bà con vui lắm, phấn khởi lắm. Cà Lúi rồi sẽ không còn là vùng sâu, vùng xa nữa. Giờ bà con lo giúp nhau làm ăn phát triển kinh tế gia đình, lo cho con cháu học hành đến nơi đến chốn để xây dựng làng buôn giàu đẹp…”.
XUÂN HIẾU
