Bạo lực gia đình (BLGĐ) vẫn đang hiện diện trong cuộc sống và ngày càng phức tạp với nhiều hình thức khác nhau. Đặc biệt, nhiều vụ bạo lực phụ nữ và trẻ em đã được đưa ra pháp luật xử lý, nhưng đâu đó vẫn còn nhiều góc khuất.
Thời gian gần đây, liên tiếp nhiều vụ BLGĐ có tính chất nghiêm trọng xảy ra ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Điều đáng lưu tâm, nguyên nhân khiến những kẻ thủ ác ra tay đôi khi rất đơn giản.
Nguyên nhân gốc rễ
Phần lớn vụ án xuất phát từ mâu thuẫn kéo dài do ghen tuông, không làm chủ được lý trí, hành vi của bản thân, muốn chiếm hữu người mình yêu... dẫn đến kết cục đau lòng. Cụ thể là trường hợp của H.V.Đ (39 tuổi, ở thị trấn Long Hải, huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).
Trong quá trình chung sống, Đ và vợ thường xảy ra mâu thuẫn nên người vợ định ly hôn. Lúc hai người cãi vã gay gắt, Đ đã giết vợ rồi tự tử. Hay vụ án giết người xảy ra trong tháng 11 vừa qua tại Hải Phòng. Xuất phát từ mâu thuẫn trong cuộc sống vợ chồng, M.V.H tẩm xăng vào người vợ, rồi châm lửa đốt…
Chỉ cần nhấp chuột với cụm từ tìm kiếm “vợ bị chồng đánh, nhốt, tẩm xăng...”, ngay lập tức, Google trả về hơn 10.000 kết quả. Không những thế, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều đoạn clip ghi lại cảnh bạo hành một cách thô bạo, tàn nhẫn. Những nạn nhân trong các clip này đa phần là phụ nữ và người gây ra hành vi bạo lực lại chính là người đầu ấp tay gối.
Bất bình đẳng giới được xem là nguyên nhân gốc rễ gây ra BLGĐ. Xã hội vẫn tồn tại những quan niệm bất bình đẳng giới trong gia đình như định kiến giới, tư tưởng trọng nam khinh nữ. Cộng đồng và xã hội vẫn coi BLGĐ là vấn đề riêng tư trong mỗi gia đình và người ngoài không nên can thiệp.
Ngoài ra, theo PGS.TS Đỗ Cảnh Thìn, chuyên gia tội phạm học, hiện nay các trang mạng xã hội, những trò chơi, phim ảnh có nội dung bạo lực phát triển mạnh. Trẻ em khi tiếp cận, chứng kiến bạo lực dễ sinh tâm lý, suy nghĩ bạo hành gia đình như một biện pháp cần thiết để giải quyết mâu thuẫn và lặp lại những hành vi của người lớn.
Ngăn ngừa từ sớm
Theo các chuyên gia, để ngăn chặn bi kịch gia đình thì phụ nữ phải hiểu rõ các quy định pháp luật về phòng, chống BLGĐ, thế nào là BLGĐ để biết cách phòng tránh, tự bảo vệ mình và các con. Khi bị BLGĐ, phụ nữ cần mạnh dạn nhờ các tổ chức xã hội, chính quyền địa phương, các điểm tư vấn pháp luật tư vấn, hỗ trợ và có biện pháp bảo vệ.
Song song đó, phụ nữ cũng phải có kỹ năng mềm trong giao tiếp ứng xử; biết hạn chế xảy ra xung đột, lường trước những mối nguy cho bản thân và con trẻ; tạo dựng các giá trị của bản thân trong công việc, thu nhập, các mối quan hệ xã hội...
Tại Phú Yên, thời gian qua, các ngành chức năng, chính quyền địa phương luôn chú trọng xây dựng môi trường sống lành mạnh ngay từ mỗi gia đình, cộng đồng dân cư; tuyên truyền, triển khai các hoạt động về bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với BLGĐ; xây dựng các địa điểm bảo vệ nạn nhân BLGĐ từ cơ sở...
Ngày 9/3/2022, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch 54/KH-UBND về việc thực hiện Chương trình phòng, chống BLGĐ trong tình hình mới đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống BLGĐ, tạo chuyển biến về nhận thức, hành động trong phòng, chống bạo lực để từng bước giảm dần BLGĐ, kịp thời hỗ trợ người bị BLGĐ trên địa bàn tỉnh.
Bà Nguyễn Thị Hồng Thái, Giám đốc Sở VH-TT&DL cho biết: Đến nay, tỉnh có hơn 300 câu lạc bộ Gia đình phát triển bền vững và đội nhóm Phòng, chống BLGĐ. Hoạt động của các câu lạc bộ, đội nhóm này góp phần chuyển biến tích cực nhận thức của các cấp, ngành, gia đình, cộng đồng và xã hội trong công tác gia đình và phòng, chống BLGĐ; từng bước ngăn chặn và giảm dần số vụ BLGĐ trên phạm vi toàn tỉnh.
Mới đây, Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống BLGĐ có hiệu lực từ ngày 25/12/2023. Trong đó, chủ tịch UBND cấp xã sẽ ban hành quyết định cấm người có hành vi BLGĐ tiếp xúc với người bị BLGĐ nhằm bảo đảm lợi ích của người bị BLGĐ là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người cao tuổi, người khuyết tật, người không có khả năng tự chăm sóc, người đang điều trị bệnh.
UBND xã sẽ thông báo đầy đủ quyền và nghĩa vụ cho người bị BLGĐ trước khi ban hành quyết định cấm tiếp xúc. Thời gian cấm tiếp xúc không quá 3 ngày cho mỗi lần quyết định cấm tiếp xúc.
Anh Nguyễn Thanh Hội ở xã An Chấn (huyện Tuy An) cho rằng: “Để không xảy ra BLGĐ, mỗi thành viên phải học cách tin tưởng, yêu thương và cùng nhau gỡ bỏ những khúc mắc trong cuộc sống. Nếu không giải quyết được mâu thuẫn với nhau, có thể nhờ người thân, tổ hòa giải cơ sở, tránh để xảy ra xung đột dẫn đến hậu quả đáng tiếc”.
THIÊN LÝ
