Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-2/9/1969) là vị lãnh tụ kính yêu của cả dân tộc Việt Nam. Người đã ra đi nhưng trí tuệ, bản lĩnh, tầm vóc và trái tim đó mãi còn ở lại để bao thế hệ nối tiếp nhau ca vang khúc hát “Hồ Chí Minh, đẹp nhất tên Người...”.

Với tất cả lòng kính yêu, quý trọng của mình dành cho Bác, các nhạc sĩ đã thể hiện hình tượng Bác Hồ trong các tác phẩm âm nhạc. Và mỗi dịp tháng 5 về, những giai điệu ngọt ngào này lại vút lên đầy tự hào...

1. Một trong những nhạc sĩ dành phần lớn tác phẩm tâm đắc viết về Bác Hồ là nhạc sĩ Thuận Yến - người con xứ Quảng của dải đất miền Trung đầy nắng và gió. Với 26 ca khúc viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, cho đến nay, nhạc sĩ Thuận Yến vẫn là người giữ kỷ lục có nhiều ca khúc sáng tác về Bác Hồ nhất. Một số ca khúc nổi tiếng trong số này là Bác Hồ một tình yêu bao la, Việt Nam Hồ Chí Minh, Vầng trăng Ba Đình, Miền Trung nhớ Bác, Người về thăm quê…

Bài hát Người về thăm quê được nhạc sĩ Thuận Yến sáng tác sau khi ông đến Nghệ An, được thăm Làng Sen quê Bác, và được nghe kể về chuyến thăm quê đầu tiên của Bác sau bao năm bôn ba đi tìm đường cứu nước. Hình ảnh một người con xa quê mấy mươi năm trời, nay mới được trở về thăm lại nơi chôn nhau cắt rốn; vẫn ngôi nhà mái tranh đơn sơ, giản dị nơi làng quê, với hồ sen nở hoa thơm ngát, vườn cây đậu phộng xanh thắm trước sân nhà... lập tức trở thành những hình ảnh khó phai trong lòng tác giả. Và bài hát Người về thăm quê ra đời, với những ca từ mộc mạc, giai điệu thiết tha, sâu lắng đã làm lay động biết bao người con Việt Nam. Bài hát được NSND Thu Hiền trình bày với giọng ca sâu lắng: Đi khắp phương trời vẫn nhớ tới quê hương/ Người về đây thăm làng Trù quê mẹ và làng Sen quê cha/ Xúc động bồi hồi Người rơi giọt lệ/ Thương mái nhà tranh thương đất mẹ nghèo/ Đi suốt cuộc đời mới được thăm quê hương/ Gặp lại tiếng thoi mẹ ngồi dệt vải/ Gặp lại giọng trầm đêm trăng cha đọc thơ/ Gặp lại tuổi xuân đi nghe hát đò đưa/ Hồ Chí Minh! Người về thăm quê mang theo bao kỷ niệm/ Hồ Chí Minh! Người để lại quê hương nỗi nhớ không nguôi.

2. Hàng trăm ca khúc về Bác, trong đó rất nhiều ca khúc với giai điệu hào hùng: Tiếng hát từ thành phố mang tên Người, Ca ngợi Hồ Chủ tịch, Người là niềm tin tất thắng, Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh, Lời ca dâng Bác, Đêm hành quân nhớ Bác… Bên cạnh đó cũng có nhiều ca khúc trầm lắng. Những ca khúc ấy làm người hát nghẹn ngào, người nghe không ngăn được nước mắt, xúc động và khắc sâu trong tim về chân dung người lãnh tụ suốt đời hy sinh vì lợi ích của Tổ quốc, dân tộc. Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người của nhạc sĩ Trần Kiết Tường là một trong những tác phẩm xuất sắc: Tôi hát ngàn lời ca/ Nồng nàn hơn nắng ban mai đẹp tình hơn cánh hoa mai/ Hùng thiêng hơn núi sông dài/ Là một niềm tin!/ Hồ Chí Minh - Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người/ Là một niềm tin! Hồ Chí Minh.

Nhạc sĩ Trần Kiết Tường có lần tâm sự, ông viết ca khúc này vào năm 1960 tại Hà Nội. Nếu ca ngợi Bác mà làm cho ca khúc không đi sâu vào lòng dân thì không được. Mà đối với Bác, có lẽ không lời lẽ nào ca ngợi cho thật xứng đáng. “Tôi cố sức để nâng cao tính tư tưởng của tác phẩm. Tôi nghĩ: Bác không chỉ là một con người có những đức tính vĩ đại. Bác là tinh hoa của Đảng, của dân tộc. Ca ngợi Bác cũng chính là ca ngợi Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, ca ngợi dân tộc Việt Nam anh hùng. Đó là nguồn cảm hứng dạt dào làm tôi sung sướng vô cùng khi ca khúc này ra đời”, nhạc sĩ Trần Kiết Tường bày tỏ.

3Sinh thời, Bác luôn dành cho thiếu nhi tình cảm đặc biệt. Tình cảm ấy là nguồn cảm hứng sâu sắc để nhiều nhạc sĩ viết nên những ca khúc hay. Đó cũng là tiếng lòng, niềm mong mỏi của hàng triệu thiếu nhi nói riêng, đồng bào Việt Nam nói chung khi nghĩ về Bác! Tình yêu đặc biệt ấy thể hiện đầy đủ trong ca khúc Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng của nhạc sĩ Phong Nhã. Ca khúc này ra đời ngay sau Quốc khánh 2/9/1945. Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng được bình chọn là một trong những ca khúc hay nhất của thế kỷ XX, đã sống mãi với thời gian, trong lòng những thế hệ thiếu nhi Việt Nam: Bác nay tuy đã già rồi, già rồi nhưng vẫn vui tươi, ngày ngày chúng cháu ước mong, mong sao Bác sống muôn đời, để dìu dắt nhi đồng thành người và kiến thiết nước nhà bằng người/ Hồ Chí Minh kính yêu, chúng em kính yêu Bác Hồ Chí Minh trọn một đời/ Hồ Chí Minh kính yêu, chúng em ước sao Bác Hồ Chí Minh sống muôn năm.

THIÊN LÝ