Được đạo diễn bởi bậc thầy Guillermo del Toro, The Shape of Water, chuyện tình không tưởng trong bối cảnh thời kỳ Chiến tranh lạnh 1962, đoạt giải Oscar 2018 ở hạng mục Phim xuất sắc. Đây là phim đầu tiên lấy nhân vật nữ làm trung tâm đoạt giải Phim xuất sắc kể từ Million Dollar Baby.
Làm công việc lau dọn tại một viện nghiên cứu bí mật được bảo vệ nghiêm ngặt của chính phủ, Elisa (Sally Hawkins đóng) cảm thấy trống vắng, cô đơn. Điểm sáng trong cuộc đời cô khi đóchính là tình bạn với ông họa sĩ láng giềng Giles (Richard Jenkins đóng) và cô bạn da màu Zelda Fuller (Octavia Spencer đóng). Giles trải qua những tháng ngày thất nghiệp triền miên và bị kỳ thị chỉ vì ông là người đồng tính, còn Zelda chịu sự dè bỉu của những người phân biệt chủng tộc.
Nhưng rồi tình yêu cũng đến với Elisa khi cô gái câm gặp gỡ chàng người cá (Doug Jones đóng) bị viên đại tá Richard Strickland (Michael Shannon đóng) bắt về từ dòng sông Nam Mỹ xa xôi, chỉ vì sinh vật này có khả năng sống lưỡng cư cả ở trên bờ lẫn dưới nước.
Ở người cá, Elisa tìm thấy tất cả những gì bản thân mong muốn trong cuộc sống: một người bạn câm lặng nhưng chân thành, một tấm lòng sẵn sàng chia sẻ từ quả trứng luộc cho tới niềm đam mê âm nhạc, và trên hết là một tâm hồn đồng điệu trong nỗi cô đơn.
Vui sướng bởi niềm hạnh phúc le lói, nhưng Elisa Esposito nhanh chóng nhận ra rằng cô chẳng có nhiều thời gian để gìn giữ ngọn lửa tình yêu. Viên sĩ quan tàn bạo Strickland thừa lệnh tướng Frank Hoyt (Nick Searcy đóng) nhất quyết ép TS Robert Hoffstetler (Michael Stuhlbarg đóng) phải giết anh chàng người cá để có tiêu bản nghiên cứu phục vụ cho cuộc chạy đua vào không gian đang đến hồi quyết liệt giữa Mỹ và Liên Xô. Cô lao công bị câm phải đứng trước hai lựa chọn vô cùng khó khăn: hoặc buông xuôi nhìn chàngngười cá héomòn dưới bàn tay tàn bạo của cơ sở nghiên cứu bí mật, hoặc tìm cách đưa người thương trở về với thiên nhiên bằng sức lực yếu đuối của mình.
Đạo diễn Del Toro mượn lớp vỏ cổ tích làm nền, nhưng cách kể của ông đi ngược các câu chuyện quen thuộc. Nhân vật nữ của phim không hề xinh đẹp, còn thủy quái từ đầu đến cuối là một sinh vật ghê rợn chứ không có hoàng tử điển trai nào núp bóng. Cả hai đều xấu theo tiêu chuẩn đánh giá của xã hội loài người và suốt phim, họ cũng không hề tìm cách hòa nhập vào cộng đồng đó.
Đặt tên phim là The Shape of Water (Dáng hình của nước), đạo diễn Del Toro sử dụng nước như chủ đề trung tâm - biểu tượng cho sự tự do. Và như đa phần tác phẩm của Del Toro, yếu tố tôn giáo được “cài cắm” ở nhiều cảnh. Đầu phim, máy quay lia đến rạp phim, màn ảnh đang trình chiếu tác phẩm The Story of Ruth (1960). Phim này dựa trên một truyền thuyết trong Kinh Thánh, kể về một người phụ nữ chấp nhận Chúa. Ngoài ẩn dụ cho sự tự do, nước còn là biểu tượng cho sự vĩnh hằng và thanh tẩy trong đạo Thiên Chúa, giúp Elisa được gột rửa khỏi thế giới cõi thường cô. Nhân vật phản diện, đại tá Strickland, thường xuyên trích dẫn Kinh Thánh, nhất là câu chuyện về người hùng Samson. Sự ngược đời nằm ở chỗ, dù thường xuyên nhắc đến Chúa, hắn lại là người tàn nhẫn và không hiểu gì về các “phép màu” xung quanh mình.
Thông điệp của phim khá đơn giản khi đặt viên đại tá người Mỹ vào thế đối đầu với nhóm còn lại, phản ánh sự phân biệt đối xử với người yếu thế trong xã hội.
Bằng việc tập trung vào thế mạnh hình ảnh của The Shape of Water khi bộ phim chứa đựng nhiều chi tiết nửa thực nửa mơ, nhà làm phim người Mexico đã phần nào khỏa lấp được điểm yếu về kịch bản, khiến khán giả bị lôi cuốn vào mối tình lãng mạn, nên thơ giữa cô gái câm Elisa và chàng người cá.
Tại lễ trao giải Oscar vừa diễn ra ở Los Angeles (Mỹ), The Shape of Water đoạt giải Phim xuất sắc, vượt qua Call Me by Your Name, Darkest Hour, Dunkirk, Get Out, Lady Bird, Phantom Thread, The Post và Three Billboards Outside Ebbing, Missouri. Đây là phim đầu tiên lấy nhân vật nữ làm trung tâm đoạt giải Phim xuất sắc kể từ Million Dollar Baby (đoạt giải Oscar ở hạng mục này vào năm 2005). Ngoài giải thưởng quan trọng nhất, The Shape of Water còn giành các giải: Đạo diễn xuất sắc (Guillermo del Toro), Nhạc nền xuất sắc (Alexandre Desplat) và Thiết kế sản xuất xuất sắc (Paul Denham Austerberry, Shane Vieau và Jeff Melvin). Phim cũng nhận nhiều đề cử nhất (13 đề cử). Tác phẩm điện ảnh này được ngợi khen bởi kết hợp không khí cổ tích và hiện thực, đồng thời ủng hộ người yếu thế trong xã hội.
The Shape of Water được khởi chiếu tại Việt Nam từ đầu tháng 2 vừa qua.
NGỌC LAN (tổng hợp)
