Ở làng báo đất võ Bình Định, Vũ Đình Thung chưa hẳn cao tuổi nhất nhưng ai cũng công nhận: “lão” Thung đang là cây bút báo chí sung sức, viết khỏe nhất hiện nay, dù lớn hơn các phóng viên khác hàng chục tuổi.
Cây bút “thùng đinh”.
Tên anh mà nói lái, kể ra cũng lý thú: “Đình Thung” là “thùng đinh”, hoặc gọi “Thung già” là “tha, dùng”… Bài vở anh viết thường gai góc như “thùng đinh”, vốn sống, chứng cứ luôn dồi dào. Anh em làng báo để ý, hễ 10 người “lão” Thung tiếp xúc viết bài, sau có đến 9 người trở thành bạn “lão”. Giai thoại về anh thì vô số kể, nói sáng đêm không xong. Vũ Đình Thung “cày sâu, cuốc bẫm” nhưng sống vô cùng hồn nhiên, suốt ngày cười hề hề với đàn em, ai nhờ gì cũng giúp hết lòng. Thế nhưng, anh sẵn sàng xắn tay áo… uýnh lộn, nếu như gặp kiểu người nào đó “quá đáng”!
Vũ Đình Thung thông tin vắn tắt gia đình: 1 vợ, 6 con (5 đã dựng vợ gả chồng), 10 cháu. Gia cảnh nhiều trắc trở, anh đứt ngang chuyện học hành (chưa qua lớp 8). “Tiếc quá nhưng hiểu lòng cha mẹ, mình lặng lẽ đọc, đọc và đọc. Lăn lê bò toài từ thư viện thôn đến tỉnh. Nhà ai có sách hay, mình đều mò tới làm quen để… mượn đọc, học. Mấy “sư phụ” ở quê thấy mình khát chuyện học hành nên tận tình chỉ vẽ. Gặp trúng mấy cụ mê văn nghệ, thế là mình “nhiễm”, ngồi đâu cũng làm thơ văn, thâu đêm suốt sáng.
Sau đó lấy vợ, mình làm đủ nghề: ruộng rẫy, thợ hồ, tìm trầm, buôn chuyến… Thế nhưng đói kém, nheo nhóc cứ bám riết. Cái “máu” viết lách lại chẳng buông tha. Không thể chỉ mơ màng sáng tác, mình tập tành viết báo; có chút nhuận bút, mình càng hăng…”, “già” Thung bộc bạch.
Nhờ đáp ứng tốt công việc, ở tuổi 40, Vũ Đình Thung bắt đầu được Báo Nông nghiệp Việt Nam ký hợp đồng khoán việc, ghi rõ là “phóng viên”. Biết mình chẳng được học hành bài bản, tác nghiệp với tư thế “không thẻ” nên anh sẵn sàng chấp nhận mọi trở ngại. Hết ra đồng đến lên rừng, xuống biển, di chuyển đến chóng mặt, nhiều lúc cứ ngỡ “sức già” không kham nổi. Cảm kích trước sự chân tình, trách nhiệm với nghề, anh em đồng nghiệp trợ giúp nhiệt tình, vậy là anh có thêm động lực “đeo đẳng” làm báo chuyên nghiệp hơn 15 năm qua.
Nhà báo “quên” thẻ
Đến lúc này, bởi chẳng có bằng cấp gì nên Vũ Đình Thung vẫn đi tác nghiệp bằng giấy giới thiệu. Theo một đại diện Sở TT-TT Bình Định, Báo Nông nghiệp Việt Nam giới thiệu anh Thung “nằm vùng” tại địa phương nhưng vì không có thẻ nhà báo nên theo quy định, không thể công nhận là phóng viên thường trú.
Bản thân anh nhìn mình: “Không có “tư cách chính danh” thì đi tác nghiệp chẳng dễ dàng gì, nhất là khi đi làm bài điều tra. Gặp cơ sở xởi lởi, trình cái giấy giới thiệu của cơ quan cũng có thể làm việc. Gặp địa phương “căng thẳng”, không thẻ nhà báo coi như không có thông tin. Tôi nghĩ, để khắc phục khó khăn này, trước tiên mình phải tự cứu mình. Cách “tự cứu mình” của tôi là phải đi nhiều, viết nhiều, cố gắng tìm những đề tài nóng, đề tài xã hội đang quan tâm để “quen thuộc hóa” cái tên mình với người đọc, với cơ sở. Bí đề tài, anh em tòa soạn gọi điện định hướng, lại đi, lại viết”.
Nhà báo Đào Cát Hùng (phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Bình Định) nhận xét: “Một đời vất vả học hỏi và khao khát nghề báo đã hun đúc cây bút Vũ Đình Thung vững chãi. Có cái tâm trong sáng và độ “lỳ” trong tác nghiệp, anh đã được nhiều người quý trọng khi tiếp xúc làm việc, bạn đọc thích thú. Bản thân tôi và nhiều anh em phóng viên trẻ rất ngưỡng mộ, học hỏi phong cách tác nghiệp “tới bến” của Vũ Đình Thung”.
Gặp gỡ nhiều lần, lúc nào tôi cũng thấy Vũ Đình Thung “khát” đề tài, đề tài “độc” lại càng khao khát. Thời điểm ngư dân đánh bắt xa bờ ở ngư trường Hoàng Sa và Trường Sa thường bị tàu Trung Quốc hiếp đáp, hầu hết các báo đều khai thác mạnh đề tài này. Anh thuyết phục một chủ tàu xa bờ ở Phù Mỹ (Bình Định) để được theo tàu cùng ngư dân bám biển dài ngày. Thuyền cá bập bênh nhọc nhằn, sóng to gió lớn là thế, các ngư dân trên tàu “ngả mũ” khi thấy anh vẫn tỉnh rụi vừa phụ giúp nhà tàu, vừa “ngồi đâu, viết đó”.
“Bước sang ngày thứ 11, sau một đêm vật vã với cơn bão số 3, mệt quá tôi ngủ thiếp đi. Quá nửa đêm, những con sóng dữ đập vào mạn tàu đánh thức tôi dậy. Lúc ấy, tôi rơi vào tâm trạng khủng hoảng rất khó tả, cái suy nghĩ không còn được đặt chân lên bờ, không còn được thấy người thân cứ bám riết... Nỗi sợ ngày càng lớn khiến người tôi run lên. Đến khi thấy các ngư dân không chút dao động, vừa bình thản đùa vui vừa lèo lái con tàu vượt qua sóng gió, tôi mới tìm lại chút bình yên. Sau một tháng lênh đênh trên biển cả, ghé thăm các đảo tiền tiêu, tôi về bờ, thuê một phòng trọ và thực hiện được loạt phóng sự 9 kỳ. Niềm vui nghề nghiệp đã khỏa lấp tất cả. Với tôi, không có nghề nào mà mình được trải nghiệm “đã đời” như nghề báo…”, “Thùng Đinh” chia sẻ.
HÙNG PHIÊN
