Nhà xuất bản Phương Đông vừa cho ra mắt Đại lộ không góc khuất - tập thơ viết về cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp của tác giả Lê Đình Hy. Sách dày 120 trang với 128 bài thơ.

Bìa tập thơ “Đại lộ không góc khuất” - Ảnh: Đ.T.TRỰC

Đọc Đại lộ không góc khuất, người đọc cảm nhận mỗi bài thơ là một câu chuyện về Đại tướng, từ những ngày ấu thơ đi học đến hành trình cả cuộc đời ông theo dòng lịch sử đất nước. Mở đầu là những nét phác họa chân dung Đại tướng lúc còn nhỏ. Những bài thơ tiếp theo, Lê Đình Hy đã điểm lại nhiều dấu mốc quan trọng trong cuộc đời của Đại tướng, từ khi sinh ra (năm 1911) tại làng An Xá (Lệ Thủy, Quảng Bình) đến việc học hành, được kết nạp vào Đảng Cộng sản, được cử ra nước ngoài gặp rồi về nước cùng sống, làm việc với Nguyễn Ái Quốc ở Pắc Pó, tham gia công tác chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang ở cứ địa Cao - Bắc - Lạng. Một trong những sự kiện sách sử lưu danh Võ Nguyên Giáp là việc ông được Bác giao nhiệm vụ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân năm 1944. Đội quân gồm 34 đội viên đã được thành lập tại khu rừng Sam Cao thuộc huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, là tiền thân của quân đội Việt Nam bây giờ. Với dấu ấn này, tác giả viết: “Đội quân du kích anh hùng/ Chân trần tay gậy đi cùng sử xanh/ Tháng, năm biên đội lớn nhanh/ Công đồn diệt địch đã thành thạo ngay” (Đội quân 34 chiến sĩ đầu tiên).

Lê Đình Hy cũng đã ghi những vần thơ ngợi ca công lao của Đại tướng trong chín năm kháng chiến chống Pháp; nhắc đến vẻ đẹp của những địa danh ở Việt Bắc như sông Lô, phố Ràng; những khu rừng biên giới Việt - Lào; tình yêu thương, lo cho các chiến sĩ của Đại tướng. Đặc biệt, Lê Đình Hy ca ngợi tài chỉ huy của Đại tướng trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954: “Tiếng kéo pháo hò dô ta/ Đoàn người hăng hái, đường xa hóa gần/ Đèo cao dốc thẳm bên chân/ Bước từng bước một, nhích dần đến nơi/ Đêm đêm dưới ánh sao trời/ Trăm người một ý không lơi tay đều” (Hào khí 55 ngày đêm chiến thắng Điện Biên Phủ). Những bài thơ viết về Đại tướng trên đường thị sát; những tâm huyết, ý chí nung nấu đánh Mỹ, chiến dịch 12 ngày đêm Điện Biên Phủ trên không… cũng được Lê Đình Hy bám sát và khơi gợi thành thơ khá tường tận.

Đất nước thống nhất, Lê Đình Hy ca ngợi công lao, tâm tính của vị tướng tài ba: “Làm tướng lo khắp quân mình/ Làm Phó thủ tướng chí tình cùng dân/ Tấm lòng một ý trong ngần/ Như vầng nhật nguyệt rõ phân đêm, ngày/ Không màng danh lợi riêng đầy/ Dĩ công vi thượng chung tay nhiệt tình” (Nhà chiến lược đại tài). Công lao của Đại tướng được tính bằng thế kỷ, bằng cả cuộc đời: “Tuổi người thế kỷ đi qua/ Vai mang nặng gánh sơn hà Việt Nam/ Những ngày gian khổ đồng cam/ Gừng cay muối mặn vượt ngàn hiểm nguy” (Nhớ người đi xa).

Ngày Đại tướng mất, tác giả nghẹn ngào, xót xa: “Người vừa từ biệt trần gian/ Chân trời sao tỏa hào quang sáng ngần/ Trong tim triệu triệu người dân/ Bừng lên ngọn đuốc nghĩa nhân tràn về” (Ngôi sao bất tử).

Để thể hiện tình cảm chân thành của mình với Đại tướng, Lê Đình Hy chủ yếu chọn thể thơ lục bát với giọng điệu trầm buồn sâu lắng, ngôn ngữ bình dân lắng đọng tâm tình. Đi liền với hình thức thể hiện, các thủ pháp nghệ thuật như so sánh, ẩn dụ cường điệu… cũng được tác giả vận dụng khá linh hoạt, sáng tạo với mục đích ca ngợi vị Đại tướng tài ba của dân tộc. Tuy nhiên, do viết về chân dung một con người của lịch sử đương đại, ý thơ của nhiều bài chưa súc tích và chưa thật sự là thơ lắm. Thấy được điều này nên trong cuối lời tựa, tác giả đã chia sẻ chân thành: “Nói là thơ vì nó có vần điệu nhưng thực ra là những câu chuyện kể, mong rằng quý bạn đọc, quý bậc tiền bối, quý nhà thơ, nhà văn hết sức thông cảm khi có dịp đọc tập thơ này”. 

ĐÀO TẤN TRỰC