Xã Sông Hinh (huyện Sông Hinh) có hơn 20.700ha rừng già giáp ranh với Đắk Lắk và Khánh Hòa. Từ khi Nhà máy thuỷ điện Sông Hinh được xây dựng, lòng hồ thủy điện trở thành con đường vận chuyển gỗ lậu lý tưởng của lâm tặc. Mặt khác, khi nước hồ dâng lên, người dân thiếu đất sản xuất, nên tình hình phá rừng làm rẫy cũng diễn biến phức tạp.
Nhiều cây to bị đốn hạ tại tiểu khu 317 thuộc lâm phần xã Sông Hinh - Ảnh: N.CƯỜNG
“NÓNG” PHÁ RỪNG
Báo cáo mới nhất cho biết, từ đầu năm đến nay, xã Sông Hinh đã lập biên bản 8 vụ phá rừng làm rẫy trên lâm phần do xã quản lý. Trong đó có 1,74 ha đã bị phá, trên 30ha đã rong dây, phát tuyến chiếm phần. Riêng tại lâm phần do Tỉnh đội Phú Yên quản lý đã kiểm tra, lập biên bản 22 vụ phá rừng làm rẫy với diện tích 12ha. Đó là chưa kể tình trạng khai thác gỗ trái phép tại khu vực giáp ranh và các lâm phần thuộc tỉnh Đắk Lắk rồi dùng trâu kéo gỗ về tập kết tại địa phương để tiêu thụ.
Số liệu mà xã Sông Hinh và Tỉnh đội báo cáo trên đây là những vụ việc đã được phát hiện; còn trên thực tế việc phá rừng làm rẫy trên địa bàn xã vẫn diễn biến hết sức phức tạp.
Trong ngày 21/3, khi kiểm tra tại tiểu khu 316 thuộc lâm phần BQL rừng phòng hộ Sông Hinh quản lý, đoàn đã phát hiện 5 hộ dân đang dọn đốt trên diện tích khoảng một hecta. Đây là diện tích rừng mà BQL rừng phòng hộ đã giao khoán cho dân quản lý. Khi đoàn tiếp cận, làm việc họ không thừa nhận hành vi của mình mà một mực chối rằng họ chỉ đi chăn bò, hái củi, ai dọn ai đốt không biết và có những lời lẽ thách đố, xúc phạm đối với đoàn. Tại tiểu khu 314 (khu vực 49ha đang chờ chuyển đổi mục đích sử dụng) và khu vực Suối Pháp diện tích rừng được rong dây, phát tuyến khá lớn. Riêng tại Suối Pháp có khoảng 5ha đã bị phá, 8ha đã được rong dây, phát tuyến chiếm phần.
Làm việc với đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh và huyện, Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Hoài Vũ thừa nhận “Việc người dân phá rừng làm rẫy địa phương biết nhưng không đủ sức ngăn chặn ”. Theo ông Vũ, để có một vài hecta đất sản xuất, nhiều người dân bất chấp pháp luật, khi phát hiện thì họ bỏ chạy. Nhiều người dân có tư tưởng sẵn sàng nộp phạt để có đất nên vẫn chủ động phá rừng làm rẫy mặc dù biết là vi phạm pháp luật. Cũng theo ông Vũ, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này một phần là do người dân thiếu đất sản xuất; phần khác quan trọng hơn là việc xét xử các đối tượng vi phạm Luật Phát triển và bảo vệ rừng trước đây của các cơ quan pháp luật quá nhẹ, không đủ sức răn đe. Việc thực hiện cưỡng chế cũng không đến nơi đến chốn nên sau khi chấp hành án phạt họ tiếp tục canh tác trên diện tích rừng đã phá. Như vậy vô hình dung tạo ra hiệu ứng “lờn thuốc” và sự so bì giữa những người dân với nhau.
TĂNG CƯỜNG LỰC LƯỢNG BẢO VỆ RỪNG
Từ ngày 14/3 đến nay, Hạt Kiểm lâm huyện Sông Hinh đã huy động gần như toàn bộ lực lượng giúp xã Sông Hinh tuần tra, kiểm soát tại các khu vực trọng điểm để ngăn chặn tình trạng vi phạm lâm luật. Lực lượng đã chia ra nhiều tổ, nhóm ứng trực thường xuyên tại các tuyến đường rừng thường xảy ra việc vận chuyển gỗ trái phép bằng trâu.
Ngày 21/3, Chi cục kiểm lâm tỉnh Phú Yên phối hợp với đội kiểm tra liên ngành của huyện và các chủ rừng đã tổ chức tuần tra, kiểm tra trên một khu vực rộng để nắm bắt tình hình và đề xuất biện pháp quản lý bảo vệ rừng đạt hiệu quả. Ngay sau ngày kiểm tra, Chi cục Kiểm lâm Phú Yên đã cử lực lượng cơ động của chi cục ở lại bám chốt, giúp địa phương tăng cường công tác bảo vệ rừng.
Ngày 22/3, UBND xã Sông Hinh ra quyết định thành lập Đội chuyên trách bảo vệ rừng gồm 10 thành viên, do Trưởng Công an xã làm đội trưởng, cán bộ lâm nghiệp xã làm đội phó. Đội được chia làm 2 tổ, chốt chặn tại các điểm nhạy cảm thường xảy ra việc vận chuyển lâm sản trái phép. Về kinh phí, UBND huyện đã giải quyết cho xã tạm ứng 60 triệu đồng để chi trả các hoạt động quản lý bảo vệ rừng trong thời gian qua cũng như công tác trong thời gian đến. Với những giải pháp trên, tình hình vi phạm lâm luật, đặc biệt là việc khai thác, vận chuyển gỗ trái phép trên địa bàn xã Sông Hinh đã tạm lắng.
Một vụ phá rừng làm rẫy tại tiểu khu 316 thuộc lâm phần BQL rừng phòng hộ Sông Hinh - Ảnh: N.CƯỜNG
CẦN CÓ BIỆN PHÁP CĂN CƠ
Tình trạng khai thác vận chuyển gỗ trái phép đã tạm lắng; việc phá rừng làm rẫy và chuẩn bị phá rừng làm rẫy được phát hiện, ngăn chặn. Thế nhưng, liệu khi lực lượng chức năng của Chi cục Kiểm lâm tỉnh và Hạt Kiểm lâm Sông Hinh rút về thì tình hình có được yên ổn không hay là vẫn diễn biến như cũ? Bí thư Đảng uỷ xã Nguyễn Hoài Vũ kiến nghị: Bên cạnh việc tăng cường lực lượng hỗ trợ của Chi cục Kiểm lâm và Hạt Kiểm lâm, các chủ rừng (Bao gồm xã Sông Hinh, BQL rừng phòng hộ Sông Hinh, Tỉnh đội) cần cộng đồng trách nhiệm, thường xuyên thông tin, trao đổi, phối hợp trong công tác quản lý bảo vệ rừng; tăng cường phối hợp và tích cực tuần tra, truy quét việc khai thác gỗ trái phép và phá rừng làm nương rẫy. Đồng quan điểm trên, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Phan Văn Công và Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Sông Hinh Trần Duy Tấn đề nghị cần kiên quyết trong việc xử lý những cá nhân vi phạm Luật Bảo vệ và phát triển rừng, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, vận động trong cộng đồng dân cư về công tác quản lý bảo vệ rừng. Về lâu dài, UBND huyện cần quan tâm hỗ trợ kinh phí, trang bị công cụ, phương tiện hỗ trợ cho đội chuyên trách bảo vệ rừng để tổ chức này hoạt động có hiệu quả.
Ông Trần Thanh Định, Phó chủ tịch UBND huyện Sông Hinh cho biết: Theo tinh thần chỉ đạo tại hội nghị triển khai công tác quản lý bảo vệ rừng mới đây và tình hình thực tế tại địa phương, UBND huyện sẽ triển khai quyết liệt các biện pháp nhằm hạn chế tình hình vi phạm lâm luật trên địa bàn huyện nói chung, xã Sông Hinh nói riêng. Theo đó, UBND huyện yêu cầu cần có sự chỉ đạo, điều hành thống nhất, đồng bộ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành các cấp và quần chúng nhân dân trên địa bàn huyện.
Cụ thể, Hạt Kiểm lâm huyện triển khai tốt các thông tư, quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN-PTNT và UBND tỉnh Phú Yên về việc chỉ đạo các biện pháp cấp bách ngăn chặn có hiệu quả tình trạng phá rừng đến các địa phương, chủ rừng và nhân dân. Tổ chức kiện toàn sắp xếp luân chuyển cán bộ kiểm lâm địa bàn. Triển khai thực hiện đạt hiệu quả dự án trồng rừng thay thế nương rẫy và trồng rừng sản xuất góp phần ổn định đời sống, tăng thu nhập cho nhân dân. Kiên quyết xử lý, đề nghị xử lý các chủ rừng thiếu trách nhiệm để xảy ra cháy rừng, phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp, khai thác lâm sản trái pháp luật mà không báo cáo và chủ động kiểm tra, ngăn chặn kịp thời.
Đối với UBND xã, các địa phương tăng cường công tác chỉ đạo, tổ chức quán triệt thực hiện nghiêm túc Điều 38 Luật Bảo vệ và phát triển rừng cũng như các văn bản của cấp trên và kế hoạch của UBND huyện Sông Hinh về các vấn đề cấp bách trong bảo vệ rừng và phòng chống cháy rừng. Tiếp tục duy trì đẩy mạnh hoạt động của Ban chỉ huy, tổ kiểm tra liên ngành; xây dựng mạng lưới thông tin tố giác tội phạm, tăng cường kiểm tra các cơ sở chế biến lâm sản, mộc dân dụng, cơ sở sản xuất gạch ngói và các nhà hàng quán ăn chế biến thịt động vật hoang dã trái pháp luật. Nghiêm khắc xử lý các địa phương, các chủ rừng chưa làm tốt hoặc làm không hết trách nhiệm về công tác quản lý bảo vệ rừng và quản lý lâm sản trên phạm vi địa phận của mình. Riêng các vụ phá rừng trái pháp luật đã khởi tố hình sự cần phải đưa ra xét xử tại địa phương nơi cư trú nhằm tăng tính răn đe giáo dục chung.
NGỌC CƯỜNG
