“CHÀO XUÂN ĐẸP, CÓ GÌ VUI THẾ…!”
Trong vòng luân chuyển của vũ trụ, ta rạo rực chào đón bước chân nàng xuân. Đợi nàng từ lâu khiến lòng ta khắc khoải: Ngoài kia xuân đã thắm duyên chưa? (Hàn Mặc Tử). Khi bóng dáng nàng thấp thoáng bên thềm năm mới, ta hối hả hoàn tất những gì còn dang dở. Ai đó mỉm cười mãn nguyện, ai đó ngậm ngùi khép lại đắng cay. Và rồi một ngày kia, có ai hay Xuân vui vẻ bảo lòng thôi trống trải/ Xuân gieo lời an ủi khắp nhân gian/ Xuân điểm tô cho đôi má lâu tàn/ Xuân đốt lửa để lòng ai hết lạnh (Xuân Tâm).
![]() |
Em hái hoa xuân một buổi chiều/ Lòng em rạo rực thấy yêu yêu (Huy Tân). Người ta yêu muôn loài hoa xuân khoe sắc. Hoa mai năm cánh tượng trưng cho ngũ phúc. Sắc mai thanh nhã, hương mai dịu ngọt, dáng mai yêu kiều. “Mùa thu vào hoa cúc”, cúc can trường học theo mùa đông, cần mẫn “gom nắng vàng vào trong lá biếc” chờ cho xuân đến “nở bung thành hoa, ấm vui mọi nhà” (Nguyễn Văn Chương).
Trong làn nắng ửng: khói mơ tan… gió xuân “trêu tà áo biếc” đôi nàng thiếu nữ, ta ngỡ ngàng nhận ra. Trên giàn thiên lý bóng xuân sang để rồi làn môi khẽ hát “em ơi mùa xuân đến rồi đó”… Nắng xuân tươi, gió xuân phơ phất, nhưng mưa xuân mới là độc đáo nhất: “Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng” (Anh Thơ ). Giọt mưa xuân - hạt bụi vàng vương xuống đất, nhẹ hôn lên môi, lên má làm ta ngây ngất. Mưa xuân “chấm bàn tay từng chấm lạnh”, đánh thức con tim khát khao giao cảm vốn cô đơn tự hỏi: cho ai vậy - chiếc gối trên sàn - đêm xuân (Buson).
“XUÂN ĐANG ĐẾN NGHĨA LÀ XUÂN ĐANG QUA”
Ngày xuân con én đưa thoi ta khẽ đưa tay hứng, cố níu giọt thời gian đang trôi qua kẽ tay mình. “Mùa gãy đổ, tuổi xuân không còn, lòng người mòn mỏi”, làm sao về tắm lại sông xưa, ta kêu lên “Hỡi thời gian, mi hãy ngừng cánh lại” (Lamartine) mà chợt nhận ra đã mòn dần trái xuân em hái. Đối diện với xuân thấy mình phai nhạt, bỗng luyến tiếc thời trái tim ta khao khát: Đâu cánh buồm nâu còn trên lớp sóng xuân (VănCao). Ai đã qua con dốc cuộc đời, lòng thường chất chứa bao niềm khắc khoải. Có khi nức nở đi “nhặt lá vàng, hoa tươi muôn cánh rã” mà mang về “chắn nẻo xuân sang” như Chế Lan Viên. Có khi làm khách đường xa chân bước phân vân lòng ngập ngừng (Hoàng Quý), chạnh buồn vì có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi giữa mùa xuân chín. Cũng có khi ngỡ ngàng nhận ra tình ái ngày xuân chỉ một lần và lặng nhìn nàng xuân nghẹn ngào ngồi “khóc tình quân đến đỏ lệ” như Đông Hồ.
Vạn vật chuyển dịch theo quỹ đạo “xuân sinh, hạ trưởng, thu liễm, đông tàn”, con người nào ai thoát khỏi bánh xe pháp luân “sinh, lão, bệnh, tử”. Ta uất hận vì mũi tên thời gian chỉ có một chiều nên cả đời tìm hoài mà vẫn lạc mất mùa xuân. Xuân sắc trôi đi như nước chảy qua cầu, ta đứng trên cầu đau lòng thực tại, lo âu quá khứ và hồi hộp tương lai cũng vì lòng ta quá yêu xuân vậy. Nàng xuân theo gót ngày xanh ra đi dạ sao đành? Tiễn biệt nàng xuân ngậm ngùi, ta đưa tay lên vỗ về trái tim đang thổn thức. Lý Bạch hỏi gió xuân phải chăng cũng hiểu nỗi đau ly biệt mà cho vết “chiết liễu” chẳng xanh cành.
Mỗi mùa xuân sang, mẹ ta già thêm một tuổi…
Mẹ tần tảo bao mùa đông gió lạnh, để con có thêm tấm áo xanh mỗi độ xuân về. Mẹ quẩy gánh bán mùa xuân đời mình đi xa mua về mầm xuân ươm hồng đời con ước vọng. Ta chợt nhận ra xuân đi trên tóc bạc mẹ mình.
“ÔM NÀNG XUÂN ĐẸP VÀO TAY”
Xuân ơi, xin hãy về để ta hát cho nghe, hát cho bao ước vọng. Ta khẽ chạm môi hôn mà lắng nghe hơi thở em nồng nàn, nghe nhẹ bước hồn xuân đến. Nhớ mỗi lần ta nắm tay em như dắt nàng xuân đi suốt đêm giao thừa, tặng nhau mầm xanh hy vọng mà ngỡ hái trao đóa mộng đầu. Đưa lòng bàn tay ta hứng giọt xuân long lanh, hứng tia nắng hồng và hứng cả tơ lòng vạn vật. Nâng chén men nồng từng giọt ngây ngất “Rượu thơ là cõi lòng này/ Ủ hương trăng mật từ ngày có em” (Cao Nguyên).
Nắng xuân sưởi ấm lòng trần, gió xuân mơn man da thịt, ta khoan khoái, muốn ôm xuân vào lòng mà ấp ủ yêu thương. Khẽ vỗ nhẹ “Bàn tay năm ngón anh ru ngàn năm để xuân em mãi ngủ yên trong trái tim rạo rực. Ta choáng ngợp trước nhan sắc nàng xuân nên tay lẩy bẩy níu gì xuân tan biến” (Bùi Giáng). “Ta khẽ nhắp chén trà xuân vị ngọt ngào để lắng nghe hương xuân nồng ấm thú tiêu dao” (Thiền Sư Vạn Hạnh). Xuân sang, ai người đoàn tụ, ai kẻ tha hương, muốn ôm xuân vào lòng cho vợi bớt nhớ thương mà không thể. Bích Khê thấy xuân đẹp như huyền thoại nhưng khó vói tới “Đêm nay xuân đã lại/ Thuần tuý và tượng trưng/ Nắng lên núm vú đồi/ Sữa trăng nhỉ nhỉ giọt”.
“ĐỪNG TƯỞNG XUÂN TÀN HOA RỤNG HẾT”
Trong cõi vô thường còn hiện hữu cái hằng thường. Mai vàng trổ nụ đón xuân sang khoe hương sắc, cành hoa rồi sẽ tàn tạ lìa cành, nhưng còn kịp gửi lại cho đời giọt mai đang kết tụ. Từ vết chiết liễu kia rồi sẽ nảy mầm xanh. Muôn loài tự phục sinh bằng mầm sống nằm trong tự thể mà tạo hóa ban cho. Mầm sống ấy sẽ hấp thụ khí xuân mà sinh sôi và tạo riêng cho mình một mùa xuân trường cửu. Không phải cứ mùa xuân mới đem lại niềm vui vì “Vui xuân chung cả một trời” (Bích câu kỳ ngộ). Vì thế, giữa cái nóng bức của hạ, Bác Hồ vẫn thấy sắc mai vàng bên kia suối.
Ta hãy lắng tai nghe cùng vạn vật tiếng thì thầm của thời gian, tiếng reo vui của nội cỏ, để mỗi khi xuân đáo ta làm bách hoa khai. Gột rửa lòng trần, rộng mở trái tim đón xuân vĩnh cửu. Ta hát lên khúc hoa xuân ca mong cây mãi cho hoa, cho lộc, mong nàng xuân mãi xinh tươi như ngọc ngà. Nàng xuân thướt tha bước ra trong không gian tĩnh lặng mà dịu dàng dệt nên chiếc áo thời gian cho ta mặc suốt đời.
Dạo bước vườn xuân mà nghe lòng náo nức trước cuộc đời. Ta đón nhận mọi lẽ đời bằng tâm thế thanh thản, ta đem nhựa sống căng tràn mà góp mật cho xuân. Như thế, lòng ta cũng chính là xuân không mùa vậy.
PHẠM VĂN HỌC