Cuối năm, công việc ùn ùn kéo tới. Chưa xong việc này đã thấy việc kia đang chờ. Mệt phờ tóc phờ người. Tôi tự thắc mắc sao công việc cứ đổ dồn vào chặng cuối năm?
Làm mà người thấy liêu xiêu luôn. Tôi rên rẩm khi mới ăn tối xong phải mở bài văn của học trò ra đọc và sửa. Mười một giờ đêm, chồng gọi: Thứ bảy mà, đi ngủ đi. Ôi trời, ngủ đâu được mà ngủ. Phải xong việc của thứ hai, mới an tâm đi về mẹ.
Hai tuần rồi không về được, dù con gái chỉ cách nhà mẹ hơn năm cây số. Để mẹ phải gọi điện nhắc giỗ bà nội trúng chủ nhật, cả nhà ráng thu xếp về nghen. Tôi “dạ” rồi giật mình. Mọi năm, trước ngày giỗ nội tôi đều về phụ mẹ chuẩn bị chén bát, bánh trái, có đâu như năm nay, quên lửng.
Thời gian vun vút như tên, mới ăn tết xong, ngoảnh lại đã thấy cuối năm nữa. Cuối năm, mẹ lo giỗ chạp liên tục. Chỉ riêng tháng mười một (âm lịch) và tháng Chạp đã năm lần giỗ. Mẹ thành tâm lo giỗ, chỉ mong các con có mặt đủ đầy, ấm cúng. Lần nào vợ chồng tôi về nhưng cháu trai không về được thì mẹ bảo đem về cho ông bà thấy mặt chắt.
Cả hai vợ chồng tôi luôn, hết lần này đến lần khác bảo mẹ quẳng bớt cực nhọc đi. Khổ một đời rồi. Giờ đã ở tuổi bảy lăm mà công chuyện ngoài đời vẫn làm, trong nhà thì giỗ lớn giỗ bé mẹ đều lo chu toàn. Có lần tôi thủ thỉ, bảo mẹ hãy làm những cái giỗ lớn của ông bà, cha mẹ thôi.
Còn những ngày kỵ kia, mẹ chỉ cần thắp nén nhang, mua hoa quả bánh trái là được. Mẹ lại bảo: Cũng chỉ xúi xẩm mâm cơm thôi mà.
Đến ngày giỗ, con cháu cũng tranh thủ chạy về, ngồi chưa kịp nóng đã lật đật ra xe. Mà có phải đứa nào cũng thu xếp được. Không về lại áy náy chuyện ba mẹ ngó chừng, mà về thì lỡ công lỡ chuyện. Mẹ còn móc sẵn trước giỏ xe từng đứa bánh trái thịt thà.
Vậy đấy, lo từng chút để con cháu về chơi một bữa, ai ngờ chúng về ít phút rồi đi mất. Mẹ lại cặm cụi dọn dẹp. Ba tôi bảo, lần nào sau giỗ cũng được ăn xà bần mấy ngày. Mẹ giải thích: Cứ sợ làm ít, con cháu về không có cái gì gắp.
Về mẹ ăn giỗ bà nội, lúc nào cũng thấy vạn thọ được ba trồng bốn góc sân. Chị em tôi bảo thấy sân nhà mẹ là thấy tết. Mẹ nói, ừ, sắp tết mà bây tranh thủ về được, mẹ mừng ghê.
Mai này tao với ổng chết, hôm đó rảnh rỗi thì chị em tụ họp lại một buổi cho có chị có em chứ đừng bày đặt giỗ chạp chi cho tốn kém, rồi mất công mất linh… “Bó tay” mẹ luôn! - em tôi rất chi cảm thán nói. Mẹ còn làm ba cái giỗ nữa mới được ăn tết kìa.
NGUYỄN THỊ BÍCH NHÀN
