Mẹ hiền - Ảnh: KIM TUẤN

Tôi sinh ra ở vùng quanh năm sóng vỗ ì ầm, gió hun hút, hè thì cát bay mịt mù, đông thì lũ quét sạt bờ. Mẹ tôi không được cắp sách đến trường nhưng vẫn thuộc rất nhiều câu hát ru. Lời ru của mẹ là những câu ca dao, dân ca xứ nẫu hoặc trích đoạn truyện Kiều, Lục Vân Tiên, Chinh Phụ Ngâm… Cho đến bây giờ, tôi vẫn còn lưu giữ trong ký ức những lời ru của mẹ. Những lời ru buồn man mác lẫn chút chua cay, dịu ngọt tình đời. Mỗi khi nhớ, tôi lại mường tượng đến chiếc võng trân treo dưới hiên nhà vào buổi trưa hè. Võng kêu kẽo cà kẽo kẹt và đâu đó ngoài kia tiếng ve sầu râm ran trên cành dâu, tiếng chim chèo bẻo lúc nhặt, lúc khoan trên ngọn tre… phối âm khúc nhạc đồng quê với lời ru của mẹ. Trong lời ru của mẹ tôi không chỉ có “cái cò, cái vạc, cái nông” mà còn có “Chữ trung thì để phần cha/Chữ hiếu phần mẹ đôi ta chữ tình” hay “Ước gì sông rộng bằng gang/Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi”, hoặc “Quả cau nho nhỏ, cái vỏ vân vân/Nay anh học gần, mai anh học xa/Cơm áo là của mẹ cha/Cái nghiên cái bút thiệt là của em”... Và còn nhiều nữa, tôi đã nghe, đã nhập tâm như thế. Có nhiều câu đã cùng tôi ra Bắc về Nam, nhưng mãi đến nay tôi chưa hiểu hết ý nghĩa của nó…

Những bà mẹ trẻ bây giờ không như mẹ tôi ngày trước. Họ được đi học, biết nhiều hiểu nhiều, nhưng nhiều người không thuộc một bài hát ru và không biết ru con. Sợ rằng sẽ đến một ngày, lời ru chỉ còn trong kỷ niệm. Sợ rằng những đứa trẻ sẽ rất thiệt thòi, nếu như không được ấp iu trong lời ru âu yếm, thiết tha…

PHẠM NGỌC TRÂN